بورس تهران سال سختی را پشت سر گذاشت و در نخستین سال دهه شمسی جدید، مقابل چشمان ناباور میلیون‌ها سرمایه‌گذار ایرانی چندین بار زمین خورد و در نهایت، کم‌رمق و پرحاشیه، به تعطیلات رفت.

۱۴۰۰ سال زیان انبوهی از سهامداران خرد بود؛ مردمی که مستاصل از شرایط تورمی، به‌دنبال فرصتی برای حفظ یک عمر پس‌انداز خود، با تشویق و وعده‌های شخص اول و دوم مملکت، بی‌خبر از نوسان ها و مخاطرات، بورس‌باز شده بودند.

بورس تهران که سال ۱۴۰۰ را در محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی آغاز کرد، در ماه‌های آخر ریاست‌جمهوری روحانی به کف سالانه یک میلیون و ۹۵ هزار واحد رسید. روی کار آمدن ابراهیم رئیسی با وعده احیای بازار و اولویت و محوریت بخشیدن به بورس، امید رشد یا دست‌کم جبران زیان را زنده کرد و شاخص کل تا سقف سالانه یک میلیون و ۵۷۵ واحدی بالا رفت؛ اما همانطور که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند، مواجهه رئیس‌جمهوری ناآزموده با اولویت‌ها و بحران‌های اقتصادی ایران وعده‌های بورسی دولت را به حاشیه برد و در نهایت، بورس به‌عنوان یکی از کم بازده‌ترین بازارهای مالی در شش ماهه نخست ریاست‌جمهوری رئیسی، سال را به پایان رساند.

با این حال و به رغم همه این‌ها، بورس تهران سال نو را سبز آغاز کرد؛ به طوری که در نخستین هفته کاری فروردین ۱۴۰۱، شاخص کل چهار درصد رشد کرد. البته فعالان و تحلیلگران کماکان چشم به مذاکرات دوخته‌اند و نمی‌توان بدون درنظر گرفتن نتایج مذاکرات، تصویر روشنی از آینده میان و بلندمدت بازار به دست آورد؛ اما دست‌کم در کوتاه‌مدت، برخی کارشناسان، رونق بازار را به فال نیک گرفته‌اند و آن را امیدوارکننده می‌یابند. از جمله دلایل این خوش‌بینی می‌توان به معافیت سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری از مالیات اشاره کرد که می‌تواند در شش ماهه نخست سال، نقدینگی بیشتری وارد بازار کند. همچنین پیشنهاد شرکت بورس تهران برای تغییر دامنه نوسان به مرور و تا سقف ۱۰ درصد می‌تواند در رشد بلندمدت بازار موثر باشد.

در نقطه مقابل، کارشناسان یادآوری می‌کنند که نگاه و رویکرد دولت به بورس تغییر معناداری نکرده است و دخالت‌ها و سیاست‌های دستوری کماکان بازار را تهدید می‌کند. بنابراین فراتر از تکانه‌های تورمی و حمایت‌های مصنوعی نمی‌توان به رشد پاینده بورس خوش‌بین بود.

این‌ها همه در حالی است که اتفاق‌های پیرامون مذاکرات می‌تواند بر شدت تحریم‌ها، وضعیت فروش نفت و درآمدهای ارزی ایران اثرگذار باشد و هرگونه گشایشی، دست‌کم در کوتاه‌مدت، بازار را صعودی خواهد کرد.

در معاملات روز دوشنبه، ۱۵ فروردین، شاخص کل برای سومین روز متوالی صعود کرد و با افزایش شش هزار و ۸۶۸ واحدی نسبت به یکشنبه، به یک میلیون و ۴۶۸ هزار و ۸۷۱ واحد رسید. شاخص هم‌وزن بورس نیز با رشد ۵۶۳ واحدی، در سطح ۳۷۳ هزار و ۲۶۷ واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس ۵۶ واحد بالا رفت و در سطح ۱۹ هزار و ۶۹۰ واحد قرار گرفت.

در پایان معاملات ‌روز دوشنبه، ۲۲۵ نماد رشد قیمت و ۲۶۹ نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، ۴۵ درصد بازار رشد و ۵۴ درصد بازار افت قیمت داشت.

روز دوشنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و ۲۸۱ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن ۶۸ میلیارد تومان بود. پس از فملی، نمادهای فولاد (شرکت فولاد مبارکه اصفهان) و نوری (شرکت پتروشیمی نوری) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

بیشترین تاثیر در رشد شاخص متعلق به نمادهای «فولاد»، «شپنا» و «شبندر» بود و بیشترین تاثیر بر کاهش شاخص کل به نمادهای «فملی»، «نوری» و «شستا» تعلق داشت.

در فرابورس نیز نمادهای «کگهر»، «ارفع» و «ومهان» بیشترین تاثیر مثبت و «زاگرس»، «اریا» و «غصینو» بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص گذاشتند.

در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس، خودرو صدرنشین است و شستا و خساپا در رتبه‌های بعدی‌اند. در فرابورس نیز نمادهای فرابورس، آریا و فزر پرتراکنش‌‌ترین نمادها به شمار می‌روند.

روز دوشنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم ۱۹۲ هزار و ۶۲۸ میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۱۸۲ هزار و ۹۲۷ میلیارد تومان بود که ۹۵ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌داد.

البته شاید امیدوارکننده‌ترین خبر دوشنبه این بود که ارزش معاملات خرد با ۴۰ درصد افزایش نسبت به روز قبل، به بالاترین رقم در شش ماه گذشته رسید.

در پایان معاملات دوشنبه، ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل ۲۰۰ درصد افزایش و به ۴۲ میلیارد تومان رسید. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته ۳۰ درصد افت کرد و روی ۸۷۳ میلیارد تومان ایستاد. بدین ترتیب معاملات روز دوشنبه با مازاد تقاضای ۸۳۱ میلیارد تومان بسته شد.

روز دوشنبه نماد ورنا (شرکت سرمایه گذاری رنا) با صف‌ خرید ۱۹۰ میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از ورنا، نمادهای خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو) و وساپا (شرکت سرمایه گذاری سایپا) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش نیز به نماد بالاس (شرکت مهندسی ساختمان تاسیسات راه آهن) تعلق داشت که در پایان معاملات، صف فروش هفت میلیارد تومانی داشت. پس از بالاس، نمادهای غدشت (شرکت دشت مرغاب) و سیمرغ (شرکت سیمرغ) بیشترین صف فروش داشتند.