الکساندر ووچیچ، رئیس‌ جمهوری صربستان، با انتقاد از دولت استرالیا گفت که مسئولان آن کشور در ماجرای طولانی‌ای که بر سر لغو ویزای نواک جوکوویچ، ستاره تنیس، پیش آمده است، «باعث شرمساری خودشان شدند».

آقای ووچیچ روز یکشنبه ۱۶ ژانویه به خبرنگاران گفت که کانبرا دست به «عملکردهای اوروِلی*» زده است و مدعی شد که مسئولان آن کشور در دادگاه‌ دروغ گفته‌اند. 

جوکوویچ تبعه صربستان است و واکسن کرونا نزده است. او روز ۵ ژانویه وارد خاک استرالیا شد تا از قهرمانی خود در مسابقات «اوپن استرالیا» (که یکی از چهار تورنمنت بزرگ تنیس در جهان است) دفاع کند، اما پس از ماجرایی طولانی که شامل چندین دعوای قضایی و تظاهرات‌های خیابانی مخالفان و موافقانش می‌شد، نهایتا روز یکشنبه آن کشور را ترک کرد. 

استرالیا یکی از سختگیرانه ترین نظام‌های قرنطینه و محدود کردن تحرکات را داشته است. بسیاری از شهروندان آن کشور در نزدیک به دو سالی که از دنیاگیری کرونا می‌گذرد، گاه حتی اجازه بازدید از کشور خود را نداشتند و نمی‌توانستند بین ایالات مختلف حرکت کنند. شهر ملبورن به‌‌ویژه یکی از اکیدترین و طولانی‌ترین تعطیلی‌ها را در دنیا داشته است.

وکلای جوکوویچ به تصمیم مقامات برای لغو ویزای او اعتراض کرده بودند، اما قضات فدرال استرالیا آن تصمیم را مطابق قانون دانستند و کابینه استرالیا هم بر آن پافشاری کرد.

آقای ووچیچ روز یکشنبه گفت: «در جلسه بیهوده دادگاه دیدیم که دادستانی چقدر دروغ گفت. خیلی راحت دروغ می‌گویند. می‌گویند تعداد افراد واکسینه در صربستان زیر ۵۰ درصد است، در حالی که رقم رسمی ما ۵۸ درصد است.»

رئیس‌ جمهوری صربستان تاکید کرد: «یادتان نرود که این رقم بالاتر از خیلی از کشورهای اتحادیه اروپا است. این استدلال بیهوده‌ای بود که با عملکردهای اوروِلی همراه شد.»

اکنون که جوکوویچ قادر به مسابقه در «اوپن استرالیا» نیست، شاید جایگاه خود به عنوان بهترین بازیکن جهان در فهرست رسمی را از دست دهد. این احتمال نیز مطرح شده است که شاید از نظر مالی نیز ضربه بخورد و شرکت‌هایی که از او حمایت مالی کرده‌اند، تجدیدنظر کنند. این ستاره صرب ۳۴ ساله در طول دوران حرفه‌ای خود ۱۵۰ میلیون دلار درآمد از ورزش داشته است، اما درآمدهای جانبی او نیز قابل توجهند. طبق آمار مجله «فوربسِ» آمریکا، او تنها در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۰ میلیون دلار درآمد تبلیغاتی داشته است. از شرکت تولیدکننده وسایل ورزشی آسیکز تا شرکت خودروسازی پژوی فرانسه، از حامیان مالی او بوده‌اند. مهمترین قرارداد او اما با شرکت پوشاک «لاکُست» فرانسه بود که بنیان‌گذار آن، رنه لاکُست، خود از تنیس‌بازان قهار فرانسه معروف به «تمساح» بود که لباس معروف تنیس لاکُست را در سال ۱۹۲۹ معرفی کرد. به تخمین برخی از رسانه‌های آمریکایی، قرارداد جوکوویچ با شرکت لاکُست حدود ۹ میلیون دلار ارزش دارد.

با این حال، سایر ستاره‌های تنیس درآمد بیشتری دارند. راجر فدرر و سرنا ویلیامز که هر دو در سال گذشته از مرز ۴۰ سالگی گذشتند، به ترتیب ۹۰ و ۴۰ میلیون دلار درآمد داشتند. نائومی اوساکا، ستاره ژاپنی، ۵۵ میلیون دلار درآمد داشت. 

مدت‌ها است که کارشناسان باور داشته‌اند که همین حاشیه‌های جوکوویچ است که باعث شده است او به اندازه بقیه محبوبیت نداشته باشد. معروف است که او زود از کوره در می رود و در سال ۲۰۲۰ در پی آن ‌که اشتباهی توپی را به گلوی یکی از مسئولان کوبید، از مسابقات «اوپن آمریکا» کنار گذاشته شد. 

کارشناسان می‌گویند این رفتار باعث شده است که جوکوویچ نزد طرفداران تنیس از محبوبیت امثال فدرر یا رافائل نادال برخوردار نباشد. 

این ستاره صربستانی البته در پروژه‌های خیریه مختلف نیز شرکت دارد و بسیاری در دنیای ورزش با احترام از او یاد کرده‌اند. اما مواضعی که در مخالفت با واکسیناسیون کرونا گرفته است، باعث شده که به تصویرش نزد خیلی‌ها خدشه وارد شود. این تنیس‌باز اعتراف کرد که در ماه دسامبر به‌رغم نتیجه مثبت آزمایش کرونا، خودش را قرنطینه نکرده است. 

جوزف شوارتز، مسئول بازاریابی ورزشکاران در شرکت تبلیغاتی «پیووت» آمریکا، گفت: «تصویر جوکوویچ بر اثر این ماجرا خدشه‌دار شده است، چون بیشتر بازیکنان اوپن استرالیا واکسن زده‌اند، یا به قوانین احترام گذاشته‌اند.»

اما هنوز معلوم نیست که آیا شرکت‌ها واقعا به دلیل این ماجرا دست به قطع رابطه تجاری خود با جوکوویچ بزنند. کارشناسان تاکید دارند که او از نظر حقوقی کاری نکرده است که ناقض قراردادهایش باشد. سخنگوی شرکت ساعت‌سازی هابلوت سوئیس به خبرگزاری فرانسه گفت: «نواک جوکوویچ آدم خودش است. ما نمی‌توانیم در مورد تصمیمات او نظری دهیم. هابلوت به همکاری خود با نفر اول تنیس جهان ادامه می‌دهد.» این شرکت سال گذشته قراردادی با جوکوویچ امضا کرد. 

بانک «رایف‌آیزن» اتریش نیز یادآوری کرد که رابطه‌اش با جوکوویچ به پیش از ماجرای واکسیناسیون و «اوپن استرالیا» بازمی‌گردد، و افزود: «ما به عنوان حامی مالی از نزدیک اوضاع را نظاره می‌کنیم.»

به‌نظر می‌رسد که مواضع جنجالی در مورد کرونا، برای سایر ستاره‌های ورزشی گران تمام نشده باشد.

آرون راجرز، از ستاره‌های فوتبال آمریکایی، چند ماه پیش سخنانی منفی راجع به واکسیناسیون گفته بود، اما تنها یکی از حامیان مالی کوچکش (شرکت پریویا هلت که در عرصه سلامت و درمان فعالیت می‌کند) او را کنار گذاشت. کایری ایروینگ، ستاره بسکتبال آمریکایی، به‌رغم مخالفتش با اجباری شدن واکسیناسیون برای ورزشکاران در ایالت نیویورک، با مشکلی مواجه نشد. 

جو فاوریتو، کارشناس بازاریابی ورزش که در دانشگاه کلمبیای نیویورک تدریس می‌کند، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما مصرف‌کنندگان حافظه‌های بسیار کوتاهی داریم. ما قهرمان و ضدقهرمان را دوست داریم و دوست داریم ببینیم آدم‌ها بر سختی‌ها غلبه می‌کنند. اگر نواک جوکوویچ هر جایی بازگردد، از هر چیزی مهم‌تر خواهد بود. چون او قانونی را نقض نکرده و فقط نظر شخصی‌اش را گفته است که چیزی از دستاوردهایش در زمین تنیس نمی‌کاهد.»

رئیس‌ جمهوری صربستان گفت که برخورد دولت حزب لیبرال استرالیا (که گرایش راست میانه و محافظه‌کارانه دارد)‌ به علت انتخابات سال جاری در آن کشور، و با محاسبات انتخاباتی بوده است. او اشاره کرد که برخی از ورزشکاران استرالیایی قرار است در ماه مارس به صربستان بیایند، و تاکید کرد: «ما به دلیل انتخابات با آن‌ها بدرفتاری نخواهیم کرد.»

آقای ووچیچ گفت که صبح یکشنبه با جوکوویچ تلفنی صحبت کرده است، و افزود: «بی‌صبرانه در صربستان منتظر او و بازگشتش به کشور خودش هستیم؛ جایی که همیشه از او استقبال خواهیم کرد.»

رئیس‌ جمهوری صربستان در این مواضع خود تنها نیست و بسیاری از مردم آن کشور نیز از برخوردی که با ستاره‌شان شده است، ناراضی و خشمگین هستند. بسیاری از مردم صربستان جوکوویچ را جزو قهرمانان ملی خود می‌دانند. ووک چرمیچ، دیپلمات و سیاستمدار شناخته‌شده صربستان، نیز برخورد استرالیا را محکوم کرده بود. آقای جرمیچ که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ وزیر خارجه صربستان و سپس رئیس مجمع عمومی سازمان ملل بود، گفت که انتظار دارد این ماجرا بر روابط بلگراد و کانبرا تاثیر بگذارد. این در حالی است که آنا برنابیچ، نخست‌وزیر صربستان، چند روز پیش گفته بود که هیچ فردی بالاتر از مقررات مربوط به سلامت عمومی نیست. ووچیچ نیز به‌رغم مخالفت با برخورد استرالیا، در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی کشورش گفته بود: «واکسن نزدن کار مسئولانه‌ای نیست.»