گزارشی محرمانه‌ای از سازمان ملل متحد که به رویت روزنامه «وال استریت ژورنالِ» نیویورک رسیده است، با شواهدی مفصل نشان می‌دهد که هزاران پرتابگر راکت، مسلسل، اسلحه تک‌تیرانداز، و سایر تسلیحاتی که نیروی دریایی آمریکا در ماه‌های گذشته در دریای عرب ضبط کرده است، مبدا واحدی دارند:‌ بندر جاسک در استان هرمزگان ایران. این روزنامه آمریکایی روز شنبه خبر از این گزارش داد که گروهی از کارشناسان یمن در سازمان ملل متحد تهیه کرده‌اند.

طبق این گزارش، حکومت ایران با استفاده از قایق‌های کوچک چوبی، تسلیحات ساخت ایران و چین و روسیه را به یمن می‌رساند. آمریکا سال‌هاست تلاش کرده است جلوی قاچاق اسلحه به یمن را بگیرد. این ‌که حوثی‌ها چگونه تامین تسلیحاتی می‌شوند، سال‌هاست از سوال‌های بزرگ در این منطقه بوده است. گزارش مزبور بر مبنای داده‌های پیمایشی شناورها و گفت‌وگوهایی که با خدمه یمنی شناورها انجام شده است، می‌گوید که بندر جاسک مبدا آن تسلیحات بوده است.

حوثی‌ها سال‌هاست درگیر جنگ با دولت مرکزی یمن هستند. این گروه، که پایگاهش در میان جمعیت شیعیان زیدی یمن و مورد حمایت حکومت ایران و سپاه پاسداران آن است، در سال ۲۰۱۴ موفق به فتح صنعا، پایتخت یمن، شد. در نتیجه، دولت قانونی یمن به بندر صنعا در جنوب گریخت. مدتی پس از آن، حوثی‌ها با دخالت نظامی ائتلافی عربی به رهبری عربستان سعودی مواجه شدند که از دولت قانونی یمن دفاع می‌کند.

حکومت ایران قاطعانه از حوثی‌ها دفاع می‌کند اما منکر دادن تسلیحات به این گروه است. با وجود این، روشن است که بسیاری از حمله‌های حوثی‌ها به خاک عربستان سعودی با تسلیحات ساخت ایران انجام شده است، از جمله حمله سال ۲۰۱۹ به تجهیزات نفتی در عربستان سعودی که حوثی‌ها مسئولیت آن را به عهده گرفتند. نمایندگان حکومت ایران به هیئت کارشناسان سازمان ملل متحد که این گزارش را تهیه می‌کردند گفته‌اند که ایران هیچ سلاحی به یمن نمی‌فروشد.

حکومت ایران هنوز به گزارش «وال استریت ژورنال» واکنشی نشان نداده است. سخن‌گوی نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک به این روزنامه گفت فعلا نظری ندارد.

بندر جاسک، که در زبان بلوچی آن را جاشک می‌خوانند، در کرانه دریای مکران قرار دارد و از قدمتی طولانی و جایگاهی راهبردی برخوردار است. با وجود این، بندری به‌نسبت کوچک است و روزنامه آمریکایی در موردش می‌نویسد: «زمانی بندر گمنامی بود که میوه و سبزیجات به عمان صادر می‌کرد، اما در دهه گذشته بر اهمیت راهبردی آن افزوده شد. در سال ۲۰۰۸ میزبان پایگاهی دریایی شد، و سال گذشته هم یک پایانه صادرات نفت در آن گشوده شد.»

محمد زارعی، رئیس اداره بندر و دریانوردی جاسک، روز شنبه به ایرنا گفت که این بندر از ابتدای سال جاری شمسی تا کنون ۹۹ هزار تن کالا صادر کرده است و ۳۰ میلیون دلار ارزآوری داشته است. به گفته آقای زارعی، بیشتر این کالاها میوه، تره‌بار، خشکبار، و مصالح ساختمانی بوده است.

به گفته مقام‌های آمریکایی، آن‌ها مدت‌هاست از استفاده سپاه از بندر جاسک خبر دارند، اما گزارش سازمان ملل متحد اولین موردی است که با جزئیات مفصل نشان می‌دهد که دقیقا چه تسلیحاتی از این بندر صادر شده است.

گزارش سازمان ملل متحد تاکید می‌کند که قابلیت پایدار حوثی‌ها برای دریافت سلاح در جنگ داخلی به آن‌ها دست بالا را داده است و آن‌ها موفق شده‌اند صنعا و بندر مهم حدیده را حفظ کنند. حوثی‌ها ماه‌هاست در تلاش برای تصرف شهر نفت‌خیز مآرب هستند؛ شمالی‌ترین شهر کشور که هنوز در اختیار دولت مرکزی است.

دولت دونالد ترامپ در آخرین هفته‌های خود در کاخ سفید، حوثی‌ها را به فهرست سازمان‌های تروریستی اضافه کرد. اما دولت بایدن در یکی از اولین اقدام‌های خود پس از آمدن به کاخ سفید، این گروه را از این فهرست خارج کرد، زیرا مذاکره با آن را از راه‌های پایان دادن به جنگ داخلی یمن می‌داند. با وجود این، هرگونه سلاح رساندن به حوثی‌ها نقض صریح تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد است که از سال ۲۰۱۵ علیه این گروه اعمال شده است.

هیئت سازمان ملل متحد دو مورد محموله را که نیروی دریایی آمریکا سال گذشته ضبط کرده، و یک مورد را که عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ ضبط کرده است، بررسی کرد و تایید کرد که مبدا هر سه این‌ها، بندر جاسک بوده است.

در ماه مه ۲۰۲۱، نیروی دریایی آمریکا یک شناور چوبی کوچک را که به فارسی «جهاز» و به عربی «داو» نامیده می‌شود، در آب‌های جنوب پاکستان در دریای عرب ضبط کرد. بر طبق گزارش سازمان ملل متحد، این شناور از بندر جاسک آمده بود و حاوی ۲۵۵۶ اسلحه تهاجمی و ۲۹۲ مسلسل و تفنگ تک‌تیر‌انداز بود که ساخت آن‌ها به سال ۲۰۱۷ و چین بازمی‌گشت. در ضمن، ۱۶۴ قبضه مسلسل و ۱۹۴ پرتابگر راکت هم در این شناور چوبی موجود بود که به نظر می‌آمد ساخت ایران باشند. از دیگر تجهیزات موجود در این شناور، سلاح‌های ساخت روسیه و بلغارستان و دوربین‌های تلسکوپی ساخت بلاروس بود. دولت بلاروس به نماینده سازمان ملل متحد گفت این دوربین‌ها را بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ به نیروهای مسلح ایران تحویل داده است. نمایندگی دائم بلاروس در سازمان ملل متحد در نیویورک به سوال روزنامه‌ها پاسخی نداده است.

در متن گزارش سازمان ملل متحد می‌خوانیم: «ترکیب این تسلیحات خبر از الگوی مشابه تامین می‌دهد که احتمالا از منابع دولتی آمده‌اند و از طریق شناورهای چوبی 'جهاز' در دریای عرب به یمن و سومالی فرستاده شده‌اند.»

مقداری دوربین‌های تسلیحاتی گرمایشی نیز در ژوئن ۲۰۲۱ در مسیر دریایی بین عمان و یمن ضبط شده بود و این‌ها نیز محصول مشترک چین و ایران بودند.

گزارشگران سازمان ملل متحد گفتند معلوم نیست مقصد ارسال این تسلیحات چه گروهی بوده است. اما مکان ضبط این کشتی‌ها همانی است که مقام‌های آمریکا پیش از این، راه تامین تسلیحاتی حوثی‌ها دانسته بودند. علاوه بر دریای عرب، در خلیج عدن و آب‌های پاکستان و سومالی نیز چند مورد بازداشت و ضبط کشتی‌ها صورت گرفته است.

در فوریه ۲۰۲۱، آمریکایی‌ها یک شناور چوبی پر از تسلیحات را که خدمه یمنی داشت متوقف کردند. این شناور در حال انتقال بار خود به شناور کوچک دیگری در نزدیکی سواحل سومالی بود. در این شناور ۳۷۵۲ قبضه اسلحه تهاجمی پیدا شد که بنا بر مشخصات فنی‌شان، احتمالا از ایران می‌آمدند. صدها اسلحه دیگر، از جمله مسلسل و پرتابگر راکت هم در این شناور بود.

نیروی دریایی آمریکا ماه گذشته نیز یک قایق ماهیگیری با پنج نفر خدمه یمنی را ضبط کرد که مدعی بود از مقصد ایران آمده بود. این قایق حاوی ۸۷۰۰ قطعه اسلحه از جمله ۱۴۰۰ قبضه کلاشنیکف و ۲۲۶۶۰۰ گلوله و مهمات بود.

ند پرایس، سخن‌گوی وزارت امور خارجه آمریکا، هنگام این رویداد در دسامبر ۲۰۲۱ گفته بود که «بار دیگر می‌بینیم که چطور رفتار شرورانه ایران، جنگ در یمن را به درازا می‌کشاند.»

سازمان ملل متحد و آمریکا بارها تلاش کرده‌اند آتش‌بسی بین طرف‌های جنگ یمن برقرار کنند، اما موفق نشده‌اند. پیشنهاد عربستان سعودی برای آتش‌بس به حوثی‌ها مورد توجه این گروه قرار نمی‌گیرد. رهبران این گروه مدام از نزدیک بودن فتح مآرب خبر می‌دهند که به دلیل نزدیکی با مرز عربستان سعودی جایگاه راهبردی و سوق‌الجیشی مهمی دارد. در عین حال، یمن دچار بزرگ‌ترین بحران انسانی جهان است و میلیون‌ها نفر از شهروندان آن در خطر بیماری‌های واگیردار و مرگ از گرسنگی قرار دارند.

یکی از مسئولان ارشد آمریکا به «وال استریت ژورنال» گفت: «ایران چند راه برای رساندن سلاح به یمن درست کرده و هرگز دست از این کار برنداشته است. هر بار که ما سلاح‌های جدیدی ضبط می‌کنیم، ایران هم راه جدیدی برای انتقال سلاح پیدا می‌کند.»

در دومین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی که چند روز پیش بود، شاهد چند حمله بودیم که خبر از هماهنگی نیروهای تحت حمایت حکومت ایران در منطقه می‌داد. یکی از این حمله‌ها، حمله حوثی‌ها به یک کشتی در دریای سرخ بود که نشان از عملیات آن‌ها تحت لوای نیروی قدس و سپاه دارد. دریای سرخ از مسیرهای مهم بازرگانی جهانی به‌خصوص در عرصه انرژی است. حمله حوثی‌ها به کشتی اماراتی «روابی» در نزدیکی بندر حدیده، خبر از توانایی‌های آن‌ها در این نوع حمله‌ها می‌دهد. به گفته ائتلاف عربی تحت رهبری ریاض، کشتی مذکور حاوی تجهیزات پزشکی بود که از یک بیمارستان تعطیل شده در جزیره سقطرا در یمن می‌آمد.