برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر، بهانه یک ایده‌پردازی‌ عجیب و بی‌پشتوانه‌ در ایران است. از وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال تا سازمان مناطق آزاد و نهادهای مرتبط و بی‌ارتباط به ورزش درباره نقش خود در جام جهانی قطر می‌گویند و انتظار ورود گردشگران جام جهانی به ایران را دارند.

از اولین روزهایی که قطر برای میزبانی جام جهانی انتخاب شد، همسایگی ایران با برگزارکننده جام جهانی ادعاهایی را در فضای خبری فوتبال ایران مطرح کرد، ازجمله اینکه فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش از برگزاری اردوی تیم‌های جام جهانی در ایران حرف زدند.

ایران در سال‌های اخیر میزبانی بسیاری از مسابقات را به‌دلیل شیوع کرونا با واکسیناسیون دیرهنگام و کمبود امکانات سخت‌افزاری ازدست‌داده است. اخیرا حتی میزبانی بازی‌های ملی در ایران به دلیل نبود تجهیزات کمک‌داور ویدیویی به خطر افتاده است و مهم‌تر اینکه ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران شاید منجر به تعلیق فوتبال ایران شود. بزرگترین ورزشگاه‌های ایران -ازجمله آزادی- به‌شدت فرسوده‌اند و بازسازی غیراصولی کمکی به آن‌ها نکرده است. در چنین بلبشویی حرف زدن از کمک به برگزارکننده جام جهانی ادعایی عجیب است.

حتی استقلال، پرسپولیس و تیم‌های بزرگ لیگ برتر ایران در پایتخت زمین تمرین مناسب ندارند و بارها یحیی گل‌محمدی و فرهاد مجیدی از کیفیت زمینی که در اختیار باشگاه است، گله کرده‌اند. تیم‌های ایرانی برای برگزاری اردوهای پیش‌فصل و میان‌فصل به اردوهای خارجی می‌روند تا در زمین مناسب و با امکانات بدنسازی بهتر تمرین کنند. در میزبانی از تیم‌های خارجی باشگاهی و ملی همیشه کیفیت هتل‌های تهران و سایر شهرها نیز یکی از مشکلات باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال است. اینکه تیم‌های حاضر در جام جهانی ایران را برای برگزاری اردوی خود انتخاب کنند، انتظار بیهوده‌ای به نظر می‌رسد.

ادعای جذب گردشگر خارجی در روزهای برگزاری جام جهانی نیز ادعای عجیب دیگر است. ایران در صنعت گردشگری به دلایل گوناگون سیاسی، امنیتی، حجاب اجباری و ممنوعیت‌های اجتماعی دیگر حتی در منطقه جغرافیایی خود به‌رغم آثار تاریخی و زیبایی طبیعی، کشور موفقی نیست.

در هفته گذشته شهاب‌الدین عزیزی خادم، رئیس فدراسیون فوتبال ایران در سفر به اصفهان و در دیدار با شهردار این شهر از پیشنهاد میزبانی اصفهان از گردشگران جام جهانی حرف زد و حتی کارگروه ظرفیت‌سنجی اصفهان برای این میزبانی را به پیشنهاد شهردار اصفهان تشکیل داد. اینکه گردشگر ورزشی در میانه برگزاری بازی‌های جام جهانی قطر سری به اصفهان بزند، کمی دور از ذهن است یا تعداد گردشگرانی که احتمالا چنین تصمیمی داشته باشند آن‌چنان نیست که کارگروه ظرفیت‌سنجی میزبانی در اصفهان تشکیل شود.

سعید محمد، دبیر شورای عالی مناطق آزاد ایران پس از جلساتی در فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان می‌گوید: «برگزاری مسابقات جام جهانی نه‌فقط یک رویداد ورزشی، بلکه یک اتفاق بزرگ اقتصادی است و کشور ما باید حداکثر بهره را از این رویداد بزرگ ببرد. بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که امضا شد، ما امکاناتی را که در جزایر قشم و کیش داریم، در اختیار فدراسیون فوتبال قرار می‌دهیم. همچنین در یک همکاری مشترک احداث زمین‌های جدیدی را برای تیم ملی مدنظر داریم. فضاهای موردنیاز، امکانات تردد، حمایت‌های حمل‌ونقل هوایی، امکانات گردشگری برای دوره اقامت در جزایر مهیا می‌کنیم. در خصوص سایر افراد و هواداران تیم‌های مختلفی که علاقه‌مندند در جام جهانی حضور پیدا کنند فضایی را ایجاد خواهیم کرد و مطمئنا هزینه اسکان و اقامت بسیار کمتر از کشور میزبان (قطر) خواهد بود و آن‌ها را در اختیار گردشگران قرار می‌دهیم.»

البته مسیح‌الله صفا، رئیس جامعه هتلداران کیش در مصاحبه‌اش با ایسنا دست‌کم اشاره‌ای به این نکته دارد که احتمال حضور گردشگران خارجی در کیش به بهانه جام جهانی اندک است. او می‌گوید: «قول می‌دهیم‌‌ ۴۰۰۰اتاق برای دوران جام جهانی آماده کنیم. اگر تیم‌های خارجی نیامدند به‌هرحال ایرانی‌هایی که قصد تماشای این بازی‌ها را دارند با توجه به مسافت نزدیک کیش و قطر و تفاوت هزینه‌ها می‌توانند در این جزیره اقامت داشته باشند. هزینه هر شب اقامت در هتل‌های قطر بالای ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان می‌شود، علاوه‌ بر این تعداد هتل و اتاق در قطر کم است و همه تماشاچی‌ها، گردشگران و اعضای تیم‌ها را پوشش نمی‌دهد. ظرفیت دبی هم برای این رویداد کافی نیست. برای همین ما سعی می‌کنیم ظرفیت اقامت و استانداردها را در کیش تا زمان جام جهانی بالا ببریم تا دست‌کم مسافران ایرانی را در این جزیره باقیمت مناسب و به‌مراتب مناسب‌تر از قطر پوشش دهیم. البته که حضور مسافران و تیم‌های خارجی در کیش مهم است، اما مسافران ایرانی برای ما مهم‌ترند.»

در فوتبال ایران طرح ادعاها و ایده‌های بی‌پشتوانه رایج است، ازجمله اینکه هر بار فدراسیون فوتبال یا وزارت ورزش و جوانان از نامزدی میزبانی جام ملت‌های فوتبال آسیا حرف می‌زنند، اما پیشاپیش روشن است که ایران زیرساخت‌های چنین میزبانی‌هایی را فراهم نکرده است. ادعاهای جدید درباره اردوی تیم‌های خارجی در ایران یا جذب گردشگر در روزهای جام جهانی قطر، شبیه ادعای برگزاری جام ملت‌ها در تهران است، خبرهایی برای سرگرمی یا فعالیت برای تشکیل کارگروه‌هایی که احتمالا بودجه‌های دولتی برای بررسی چنین موضوع‌های بی‌سرانجامی دریافت می‌کنند.