هم‌زمان با ادامه بحران کم‌آبی در عراق و نگرانی از خشک‌شدن اغلب رودخانه‌ها و تالاب‌های این کشور، بغداد اعلام کرد به‌زودی هیئتی فنی به تهران می‌فرستد تا درمورد رهاسازی آب به‌سمت تالاب هویزه با طرف ایرانی مذاکره کند.

به گزارش خبرگزاری رسمی عراق (اینا)، وزارت منابع آبی عراق روز دوشنبه، ۲۹ آذرماه، ضمن تایید ادامه بحران کم‌آبی در تالاب هویزه، در مرز دو استان میسان و بصره به مدت هشت‌ماه به‌دلیل قطع جریان آب از سمت ایران، اعلام کرد که به‌زودی هیئت فنی عراقی برای مذاکره درباره آزادسازی آب، به ایران سفر خواهد کرد. 

هورالهویزه و هورالعظیم، نام‌هایی است که به‌ترتیب در عراق و ایران، به تالاب بزرگی که در مرز دو کشور همسایه واقع شده، اطلاق می‌شود. ذخایر آب این تالاب از رودخانه دجله در عراق و رود کرخه در ایران تامین می‌شود. این تالاب در فهرست میراث جهانی یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) ثبت شده است. 

حاتم حمید، مدیرکل مرکز ملی مدیریت منابع آبی عراق، به خبرگزاری رسمی عراق گفت: «هورالهویزه در هشت‌ماه گذشته دچار کم‌آبی بوده است. وزارت منابع آبی جریان‌هایی را از رودخانه الکحلا (یکی از شاخه‌های رود دجله) روانه تالاب کرده است، اما این کافی نیست و اگر سیلاب‌ها ازسوی ایران رهاسازی نشود، این وضعیت ادامه خواهد داشت.»  

او همچنین اشاره کرد که «به‌دلیل تداوم کم‌آبی به‌مدت سه‌سال، سطح ذخیره‌سازی محدود است و امکان رهاسازی آب کافی وجود ندارد و ما تلاش خواهیم کرد تا از جریان‌ رودخانه‌های ایران (رودهای میمه و دویرج) و همچنین شاخه‌های واسط و دیاله از رودخانه دجله بهره‌برداری کنیم.» 

به گفته مدیرکل مرکز ملی مدیریت منابع آبی عراق، «یونسکو از کم‌آبی هور‌الهویزه اطلاع دارد و آن را از فهرست میراث جهانی حذف نخواهد کرد، زیرا عراقی‌ها به‌صورت عمدی موجب کم‌آبی آن نشده‌اند و علت، کمی آب ورودی به تالاب است.»

پیش‌تر وزارت محیط‌زیست عراق درمورد احتمال خارج شدن هورالهویزه از فهرست میراث جهانی به‌دلیل خشک شدن تالاب، هشدار داده بود.

حاتم حمید، همچنین گفت: «در حال حاضر طرحی برای ذخیره آب باران و بارندگی‌های سیل‌آسا در دست اجرااست و هر آبی ذخیره و به هورالهویزه ارسال می‌شود. در ماه جاری و چهار ماه آینده انتظار بارندگی داریم که آب بیشتری را روانه تالاب خواهد کرد، اما از آن سو، به همکاری ایران و رهاسازی جریان آب از رودهای میمه (الطیب) و دوریج هم نیازمندیم.» 

این مقام حوزه آب در عراق تاکید کرد که هیئت عراقی به‌منظور مذاکره با ایران برای رهاسازی دوباره آب، «به‌زودی» به آن کشور خواهند رفت. 

روزنامه اماراتی «نشنال» نوشته است که سفر این هیئت عراقی در هفته جاری انجام خواهد شد.

به گفته مقام‌های عراقی، سدسازی‌های گسترده در دو کشور ایران و ترکیه، ورود آب به عراق را به شدت کاهش داده و آن کشور را دچار خشکسالی و کمبود منابع آبی کرده است.   

مهدی رشید الحمدانی، وزیر منابع آبی عراق، در ماه‌های گذشته اعلام کرد که کشورش توافقنامه‌ای با ترکیه امضا کرده است که براساس آن، «سهمیه عادلانه برای عراق از سرچشمه‌های دو رود دجله و فرات» به رسمیت شناخته شده است.

عراق مایل است که توافق مشابهی نیز با ایران امضا کند، اما عون ذیاب، مشاور فنی وزارت منابع آبی عراق، در آبان‌ماه، اعلام کرد که با وجود درخواست‌های بغداد، مقام‌های ایرانی هنوز حاضر نشده‌اند در باره قطع جریان آب رودخانه‌ها به خاک عراق، با این کشور مذاکره کنند.

وزیر منابع آبی عراق پیش‌تر گفته بود که ایران قوانین بین‌المللی درمورد آب را نقض کرده است و آن کشور قصد دارد پرونده اختلاف با ایران بر سر آب را به دادگاه‌های بین‌المللی بکشاند. اوایل ماه جاری اعلام شد که عراق مراحل طرح شکایت در دیوان بین‌المللی دادگستری علیه سیاست آب ایران را تکمیل کرده است.

ایران خود نیز با بحران آب مواجه است و طبق اعلام وزارت نیرو، درحال حاضر از کل حجم مخزن سدهای مهم کشور(حدود ۵۰.۵ میلیارد مترمکعب)، تنها حدود ۳۵ درصد آب ذخیره شده وجود دارد. 

تالاب هورالعظیم در سمت ایران نیز در سال‌های اخیر به‌سمت خشک‌شدن رفته، اما به نظر می‌رسد که به‌جز عوامل طبیعی، انجام اقدام‌هایی عمدی نیز در این موضوع بی‌تاثیر نبوده است.

احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، درمردادماه، گفته بود: «تالاب هورالعظیم با مجوز شورای عالی امنیت به نفع شرکت نفتی چینی خشک شد.»