در کمتر از پنج روز، چهار درصد از مساحت تالاب هورالعظیم کاهش یافت و از حدود ۷۲.۵ درصد به ۶۸.۵ درصد رسید. به گفته مدیرکل حفاظت از محیط‌ زیست استان خوزستان، زیست آبزیان تالاب در شرایط ایجاد‌شده در معرض خطر است و برای جلوگیری از مرگ‌و‌میر گسترده ماهیان، تنها کاری که می‌توان انجام داد اختصاص حق‌آبه به تالاب است. محمدجواد اشرفی گفت: «نیاز آبی تالاب باید توسط وزارت نیرو تامین شود.»

به‌موجب ماده ۲ قانون حفاظت و احیای تالاب‌ها، سازمان حفاظت از محیط‌ زیست موظف است حق‌آبه تالاب‌ها را تعیین کند و بر این اساس، وزارت نیرو نیز مکلف است که حق‌آبه‌ تعیین‌شده را تامین کند. با وجود این، وزارت نیرو از پرداخت حق‌آبه موردنیاز تالاب‌ها امتناع می‌کند.

محمدجواد اشرفی کاهش چهار درصدی مساحت تالاب هورالعظیم را به‌دلیل تامین نشدن حق‌آبه موردنیاز می‌داند. به گفته او، سازمان حفاظت از محیط‌ زیست طبق قانون، حق‌آبه موردنیاز تالاب را تعیین کرد و سپس، این ارقام در سازمان آب و برق خوزستان نیز تایید شد اما در بدنه کارشناسی یا مدیریتی وزارت نیرو در مورد این میزان حق‌آبه مقاومت وجود دارد.

بر اساس اعلام مدیرکل حفاظت از محیط‌ زیست استان خوزستان، در حال حاضر میزان آبگیری تالاب هورالعظیم ۶۸.۵ درصد است اما به این معنا نیست که آبزیان در تالاب زیست می‌کنند بلکه این میزان از آبگیری فقط برای کنترل گرد‌و‌غبار مفید است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا و به گفته اشرفی، در ۲۰ روز گذشته، میانگین حداکثر آبی که وارد تالاب شد سه مترمکعب در ثانیه بود، در حالی‌ که باید ۲۴ مترمکعب در ثانیه آب وارد تالاب شود. از طرفی نیز گرمای امسال خاص است و تبخیر آب در تالاب هورالعظیم به روزانه ۳۰ مترمکعب در ثانیه می‌رسد که نتیجه این شرایط کوچک شدن تالاب است.

هنوز مدت زیادی از اعتراض‌های مردمی در خوزستان نگذشته است، با وجود مطالبه عمومی برای حل مشکلات آبی استان خوزستان و وعده‌های مسئولان، تنش آبی همچنان این استان و تالاب هورالعظیم را تهدید می‌کند. کارشناسان محیط‌ زیست می‌گویند رهاسازی آب رودخانه کرخه و سرازیری آن به سمت تالاب هورالعظیم اگرچه شرایط را کمی بهتر کرده است، برای احیای تالاب و نجات آبزیانش کافی نیست.

در اوایل تیرماه ۱۴۰۰ بود که در رسانه‌های اجتماعی، تصاویری از مرگ هزاران ماهی در این منطقه به‌دلیل آلودگی و کاهش آب منتشر شد. کارشناسان محیط‌ زیست بارها بر کارکرد اکوسیستم تالاب هورالعظیم تاکید کرده‌اند و هشدار داده‌اند در صورت خشک شدن این تالاب، آلودگی‌های ناشی از گرد‌و‌غبار سلامت مردم استان‌های هم‌جوار را نیز به خطر می‌اندازد.

از سوی دیگر، باید اهمیت تالاب هورالعظیم را در اقتصاد و معیشت مردم منطقه یادآور شد. به گفته اشرفی، در ایام صید مجاز، سالانه حدود ۵۰۰۰ تن ماهی از تالاب صید می‌شود. جذابیت گردشگری این منطقه نیز به‌دلیل مهاجرت پرندگان و زیستگاه آبزیان «بی‌نظیر» است. با این حال، مدیریت‌ اشتباه، آلودگی‌های نفتی، آتش‌سوزی و تامین نشدن آب موردنیاز در سال‌های اخیر، تالاب هورالعظیم را با خطر نابودی مواجه کرده است.

هورالعظیم بزرگ‌ترین تالاب مرزی ایران است که ذخایر آب آن از رود کرخه در ایران و رودخانه دجله در عراق تامین می‌شود.