رشد شرکت‌های بیمه در سراسر دنیا به صورت خصوصی و دولتی آنقدر زیاد شده است که برای انتخاب، افراد دچار سردرگمی می شوند. بیمه زنان خانه‌دار یکی از این ماجراهای پر سر وصدا است. معمولا زنان در هر قشر و طبقه‌ای که باشند وقتی تشکیل خانواده می‌دهند مسئولیتی بر عهده می‌گیرند که به آن کارهای مربوط به خانه گفته می‌شود. بر اساس آمارها در ایران نزدیک به ۲۰ میلیون زن در خانه‌هایشان مشغول به کار خانه‌داری هستند. ماجرای بیمه زنان خانه‌دار از سال ۸۷ با پیشنهاد آن به هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی مطرح شد و با فراز و فرودهای زیادی که داشت بالاخره از سوی مجلس تصویب شد.
طرح عملیاتی اجرای بیمه زنان خانه‌دار شرایط پذیرشی داشت که شامل تمام زنان خانه‌دار نمی‌شد. از جمله شرایط پذیرش متقاضیان، احراز شرط سنی مقرر است که خانم‌ها از سن ۱۸ تا ۵۰ سالگی می‌توانند نسبت به ارائه تقاضای بیمه، انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه به هر یک از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه و تحت پوشش قرار گیرند. هر چند ابهامات زیادی درباره این شرایط وجود دارد اما در نهایت زن خانه‌دار بیمه شده سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند از بیمه بازنشستگی و فوت استفاده کند.
زنانی هم که شرایط سنی آنها بیشتر از میزان مقرر شده باشد باید یا سابقه پرداخت بیمه داشته باشند و یا این‌که مازاد آن را پرداخت کنند. حال این سوال پیش می‌آید که حق بیمه و پرداختی که در نهایت به او تعلق می‌گیرد آیا پاسخگوی نیازهای او و تورم امروز در کشور هست یا نه؟
در مطلبی که آقای محمد حسن زاد، قائم مقام سازمان تامین اجتماعی، که به تازگی در اینستاگرام خود منتشر کرده، آمده است: «سازمان تامین اجتماعی سه مدل بیمه را برای زنان خانه‌دار درنظر گرفته است. نوع اول با حق بیمه ۱۲ درصد است و شامل بازنشستگی می‌شود. نوع دوم با حق بیمه ۱۴ درصدی شامل بازنشستگی و فوت و نوع سوم که گرانترین است با حق بیمه ۱۸ درصدی شامل بازنشستگی، فوت و از کار افتادگی می‌شود. این در حالی است که درآمد ماهانه یک زن خانه‌دار در ایران که بیمه بازنشستگی دارد نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است».
قمر فلاح، جامعه‌شناس ساکن کانادا، با توجه به سال‌ها تجربه کار در ایران درباره این‌که بیمه زنان خانه‌دار با این شرایط مزیت است یا نه، می‌گوید: «بیمه زنان خانه‌دار اگر به صورت بیمه خود اشتغالی مطرح شود از نظر اقتصادی مفید است و بعد از ۳۰ سال فرد بیمه شده می‌تواند از سنوات خدمت خود در دوران بازنشستگی با حداقل حقوق استفاده کند اما این را می‌دانم که این بیمه جوابگوی مناسبی برای بیمه درمانی نیست. نکته این جاست که این نوع بیمه در واقع یک شغل در سایه است و خانه‌داری به‌عنوان یک شغل محسوب نمی‌شود و در واقع زنان در جامعه از جایگاه اجتماعی برخوردار نخواهند بود و بنابراین منزلت اجتماعی هم نخواهند داشت. اما از نظر فردی، امنیتی را در زمان بازنشستگی می‌دهد که از این نظر مفید خواهد بود».
او با اشاره به این‌که بر اساس دفتر آمار سازمان ملل، خانه‌داری در هیچ کجای دنیا شغل محسوب نمی‌شود گفت: «اگر شما بروید یک غذایی را درست کنید و آن را بفروشید ارزش افزوده محسوب می‌شود و در حساب‌های مالی محاسبه می‌شود اما اگر همان غذا را درست کنید و اعضای خانواده آن را بخورند ارزش افزوده‌ای حساب نخواهد شد. پس یک نقض جهانی در این باره وجود دارد. وجه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد اهمیت حضور زن درعرصه عمومی است. وقتی زنی حق منزلت اجتماعی داشته باشد می‌تواند در تصمیم‌گیری مشارکت کند و در پایه‌های اقتصادی یک کشور نقش داشته باشد».
این جامعه‌شناس شهری در پاسخ به این سوال که شرکت‌های خصوصی و دولتی در ایران در بحث بیمه زنان خانه‌دار چقدر سود خواهند کرد و نقش اجتماعی آنها چقدر است، گفت: «با وجودی که اطلاعات زیادی از این ماجرا ندارم اما می‌دانم که شرکت‌های بیمه کارشان درآمدزایی برای خودشان است. اگر زنی پولی را از خانواده دریافت می‌کند تا بیمه برای بازنشستگی‌اش داشته باشد باید ببیند که آیا بیمه‌ای که به او در آخر کار تعلق می‌گیرد ارزش مالی‌اش چقدر است. بنابراین بیمه زنان خانه‌دار که دولت پشت آن نباشد و زن خانه‌دار مجبور باشد با پس‌انداز و پول تو‌جیبیِ همسرش برای خود بیمه بخرد آیا مفید است؟»
میثم واقفی که خود صاحب بیمه خصوصی در ایران است با اشاره به این‌که بیمه زنان خانه‌دار با عنوان‌های مختلفی به آنها فروخته می‌شود گفت: «پرداخت حق بیمه شرط اول بیمه‌گر است. اگر زنی درآمدی ندارد و حق بیمه‌اش را شوهرش می‌دهد، اگر زمانی شوهرش توانایی این کار را نداشته باشد، حق بیمه وی باطل خواهد شد. این بیمه، حمایتی از سوی دولت ندارد و این بزرگترین ضعف آن است».
وی افزود: «نکته مهم این است که بیمه زنان خانه‌دار با عنوان‌های مختلف از جمله بیمه عمر و بازنشستگی مطرح می‌شود و به فرد متقاضی با این عنوان تجاری فروخته می‌شود. باید این را بدانید که شرکت‌های بیمه دنبال تجارت هستند و سود خود را در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر زنان خانه‌داری می‌توانند از این مزایا بیشتر استفاده ببرند که خیلی زود شروع به پرداخت حق بیمه کرده باشند. چون بیمه‌های عمر طوری ارائه می‌شوند که فرد باید ۱۰ تا ۱۵ سال حق بیمه پرداخت کرده باشد. از طرفی بیمه‌ها از جمله بیمه از کار افتادگی جزو این بیمه محسوب نمی‌شود و یک زن خانه‌دار نمی‌تواند از آن استفاده کند».
او در پایان در پاسخ به این سوال که بیمه زنان خانه‌دار از نگاه شما تجارت محسوب می‌شود یا امنیتی که قرار است به یک زن داده شود گفت: «من به‌عنوان یک نماینده بیمه می‌گویم اگر کسی بخواهد از یک حق بیمه خوب برخوردار باشد باید حداقل ۲۰ سال بیمه عمر، که همان بیمه زنان خانه‌دار است برای خود رد کرده باشد تا بتواند از مزایای خوبی برخوردار شود. به نظر من این نه تجارت است نه سود برای زنان خانه‌دار. اگر زنی شوهرش فوت کند و نتواند حق بیمه را پرداخت کند پرونده وی باطل می‌شود پس در این صورت بیمه‌گذار سودی نکرده و از طرفی زن خانه‌دار هم پولی دستش را نخواهد گرفت. در نهایت باید بگویم که این یک ترفند در بازار بیمه است که بتوانند بازاریابی بهتری بکنند و فروشی داشته باشند و گرنه منطقی وجود ندارد زنی که درآمدی ندارد بیاید و یک حق بیمه‌ای بدهد تا در آینده بتواند از مزایا برخوردار باشد».
