بازارهای مالی ایران هفتۀ گذشتۀ تحت تأثیر کاهش ارزش بورسهای جهانی قرار نگرفتند و با آرامش به کار خود ادامه دادند. در چهل روز اخیر، بازارهای مالی ایران نوسان بسیار کمی داشتهاند؛ ارزهای متفاوت در حدود قیمت ماه گذشته معامله میشوند و شاخص بورس تغییر نکرده است.
ثبات ارز
در هفتۀ گذشته، به رغم ثبات قیمت ارز، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار ۴.۶۶ درصد رشد کرد. حتی این رشد نیز خریداران طلا را از ضرر نجات نداد و بازدهی طلا از ابتدای امسال به منفی ۱.۶ درصد رسید. در عین حال، بهای سکۀ بهار آزادی ۲.۸ درصد رشد کرد. رشد کمتر قیمت سکه نسبت به طلا حباب قیمت سکه را تقریباً از بین برده و بازدهی سکه از ابتدای امسال منفی ۳.۴ درصد بوده است.
در بازار ارز اما نوسانات ناچیز بود. قیمت دلار و یورو در حدود قیمتهای هفته گذشته بود. دلار در بازار آزاد با بازده هفتگی منفی ۰.۳ درصد به ۱۱۹۵۰ تومان رسید و بازدهیاش از ابتدای امسال به منفی ۱۴ درصد رسید. یورو نیز مثل دلار بازده هفتگی منفی ۰.۳ درصدی و بازده سالانۀ منفی ۹.۳ درصدی داشت.
رشد سهمهای کوچک
شاخص کل بورس تهران در هفتۀ گذشته با ثبت بازده ۰.۲۸ درصدی بر قله ۲۵۵۱۶۳ واحدی ایستاد.
این هفته نیز شاهد رکورد جدیدی در بورس تهران بودیم: رشد بسیار آهستۀ شاخص کل همزمان با بازدهی ۵ درصد شاخص هموزن (با فرض وزن یکسان بین همۀ سهمها).
این امر به معنی رشد قیمتی سهمهای کوچک در بازار بود. هفتۀ گذشته سهمهایی همچون «هایوب» و «مادیرا» خوب رشد کردند.
بازگشایی هایوب در روز شنبه با رشد ۱۶.۷ درصدی همراه بود و بعد از آن نیز تا پایان هفته نزدیک به ۱۲ درصد دیگر بازده کسب کرد.
مادیرا نیز در طول هفته گذشته بیش از ۲۰ درصد بازده کسب کرد. در عین حال، شرکتهای بزرگ توفیق چندانی نداشتند و بازده هفتگی بسیاری از نمادهای بانکی و پالایشگاهی منفی بود.
طلا در اوج ششساله
بازارهای جهانی تحت تأثیر جنگ تجاری با نوسانات شدیدی روبهرو شدهاند. هنگام افزایش تنش، سرمایهگذاران برای حفظ ارزش داراییهای خود به سراغ فلزات گرانبهایی چون طلا و نقره میروند. با کاهش شاخص دلار، طلا و نقره بازدهی مثبت ثبت داشتند.
بازدهی طلا در بازارهای جهانی طی هفتۀ گذشته به ۴.۲ درصد رسید. این بهترین بازدهی هفتگی از ماه ژوئن سال گذشته بود. با ثبت این بازدهی، طلا رکورد ششساله خود را شکست و به قیمتهای حدود ۱۵۰۰ دلار رسید.
این روند در بازارهای کالایی بخش انرژی و صنعت معکوس بود رشد بیسابقۀ قیمت سنگآهن به علت کاهش تولید استرالیا و برزیل متوقف شده است و بعد از رشد حدود ۶۰ درصدی قیمت در طول سال گذشته، با افت بیسابقۀ ۲۰ درصدی در هفتۀ گذشته روبهرو شد. با این همه، این کالا نسبت به سال گذشته همچنان ۳۶.۶ درصد بازدهی داشته است.
قیمت فولاد نیز تحت تأثیر تنشهای تجاری بین آمریکا و چین شش درصد کاهش یافت که خبر بدی برای گروه سنگآهنی و فولادی است؛ هرچند، با رشد تولید فولاد صادرات سنگآهن به حداقل رسیده است.
انرژی
در بخش انرژی نیز بازارها تحتفشار تنشهای تجاری آمریکا و چین قرار داشت. قیمت نفت خام ۵ درصد کم شد و در روز جمعه با بازده مثبت ۳ درصد به بازده هفتگی منفی 2 درصد رسید. کاهش قیمت نفت در حالی است که خبر از کاهش شدید صادرات نفت ایران میرسد. برخی از تحلیلگران معتقدند اگر چین به فکر خرید نفت از ایران باشد، قیمتها به شدت کاهش مییابند.
به هر روی، آثار تنشهای جهانی به بازار ایران نیز خواهد رسید. در تنشهای بین آمریکا و چین دو منظر محتمل است. اگر چین برای مقابله با آمریکا به خرید نفت از ایران روی بیاورد، موجب کاهش شدید قیمت نفت و بهبود وضعیت بودجهای ایران خواهد شد. در غیر این صورت، تنشهای بین آمریکا و چین موجب کاهش تقاضا و قیمت نفت خواهد شد. کاهش قیمت نفت بر وضعیت بودجهای ایران را بیشتر فشار خواهد آورد.
وام 15 میلیارد دلاری اروپا به ایران؟
پایگاه خبری المانیتور ادعا کرد که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، به حسن روحانی، همتای ایرانیاش، پیشنهاد برقراری خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری داده است. در این مکالمۀ تلفنی ظاهراً ۱۰۰ دقیقهای، رئیسجمهور فرانسه گفته که این خط اعتباری از طریق اینستکس برقرار میشود و حدود ۵ میلیارد دلار آن را فرانسه میپردازد. رؤسای جمهور ایران و فرانسه در ۱.۵ ماه گذشته 5 بار تلفنی صحبت کردهاند.
به نظر میرسد کاهش تعهدات گامبهگام ایران اتحادیه اروپا را به تکاپوی حفظ برجام انداخته است. ایران قرار است شهریورماه امسال مرحلۀ سوم کاهش تعهدات خود را به اجرا بگذارد و ثبات اقتصادی و بهبود شرایط احتمالاً تهدیدات خود را عملی میکند. اما با راهاندازی اینستکس و برقراری خط اعتباری شاید از اجرای مرحلۀ سوم کاهش تعهداتش دست بکشد. در صورت صحت خبرها، انتظار میرود اینستکس بالاخره آغاز به کار کند. در این صورت، میتوان به ثبات بیشتر بازار بورس هم امیدوار بود. بورس تهران در خردادماه امسال شاخص بورس واقعبینانه را سیصد هزار واحد پیشبینی کرده بود. به نظر میرسد برقراری خط اعتباری اتحادیه اروپا به این پیشبینی رنگ واقعیت بخشد.
بازار بورس در هفته آتی
به نظر میرسد بازارهای مالی ایران در کوتاهمدت با تنشهای بسیار کمی همراه باشند. ثبات اقتصاد کلان و عدم وجود اخبار منفی سبب کاهش محسوس خریدوفروشها در بازارهای مالی کاهش شده است. خبرهای بهبود تراز تجاری ایران، رشد تولیدات صنعتی و خودرو در کشور و کاهش واردات زمینۀ رشد صنایع کوچک و متوسط را فراهم میکند. به نظر میرسد مثل هفتههای گذشته از گروههای کوچک بازار سرمایه استقبال بیشتری شود. با توجه به شرایط بنیادین بازار، امکان رشد شدید بازار کمی بعید به نظر میرسد و احتمالاً بازار در کوتاهمدت باثبات خواهد ماند.