ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا در خاورمیانه (سنتکام)، در بیانیه‌ای اعلام کرد که در چارچوب تلاش‌هایش برای اطمینان بخشیدن به متحدان آمریکا در منطقه و بازدارندگی ایران، دو فروند بمب‌افکن B-52 را در یک مأموریت گشت‌زنی گسترده، بر فراز خاورمیانه به پرواز درآورده است. البته هواپیماهای جنگی برخی از کشورهای منطقه نیز این دو بمب‌افکن را همراهی می‌کردند.

انتشار این خبر، تلاش‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا برای تشکیل ائتلافی از کشورهای عربی یا آنچه در آن زمان به عنوان "ناتوی عربی" یاد می‌شد و هدف از تشکیل آن مقابله با تهدیدهای ایران بود را به یاد می آورد. در آن زمان، تصور بر این بود که این ائتلاف شامل کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، مصر، اردن و مراکش باشد؛ اما این ایده نتوانست در عمل به اجرا درآید، زیرا روابط شماری از کشورهای عربی در آن وقت، دستخوش اندکی چالش‌ و تنش‌ بود.

در این‌جا سعی می‌کنیم با درنظرداشت بیانیه ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده در خاورمیانه، این پرسش را مطرح کنیم که آیا در حال حاضر زمان دستیابی به یک اتحاد یا ایجاد ائتلاف دفاعی در برابر تهدیدهای تهران و تلاش‌های آن به هدف گسترش نفوذ در منطقه فرا رسیده است حتی اگر این ائتلاف محدود به کشورهای عربی نباشد و تمام کشورهایی که در معرض تهدیدهای ایران قرار دارند را شامل شود؟

پاسخ به این پرسش، مستلزم بررسی اندیشه‌های سیاسی و واقعیت‌ اوضاع کنونی جهان عرب است که تحولات آن تنها مربوط به کشورهای عربی نبوده بلکه ایران و ترکیه نیز در شکل‌گیری اوضاع آن تأثیر دارند.

از لحاظ تئوری، برخی مطالعات و اظهار نظرها در علوم سیاسی، روش‌هایی را ارائه داده اند که هدف از آن‌ها مقابله با کشوری در منطقه است که سعی دارد با تقویت توانایی‌های نظامی و هسته‌ای‌اش که به ضرر کشورهای همسایه تمام می‌شود، قدرت خود را به نمایش گذارد. نظریات و مطالعات یادشده، بررسی میزان تأثیرگذاری این کشور بر کشورهای دیگر منطقه را یک نیاز اساسی دانسته و تأکید دارند که بایستی برای آگاهی از این‌که آیا تداوم استراتژی این کشور می‌تواند منافع کشورهای دیگر را تأمین کند یا در تحقق ثبات و امنیت منطقه نقش مثبتی ایفا کند، پژوهش‌های دقیقی صورت گیرد. علاوه بر آن، لازم است برای درک این‌که آیا تلاش‌ این کشور برای اِعمال نفوذ در تعاملاتش با سایر کشورهای منطقه چه تأثیری می‌تواند در شکل‌گیری اوضاع داشته باشد، مطالعاتی انجام داد.

اگر کشورهای دیگر منطقه رفتار این کشور که به دنبال هژمونی و گسترش نفوذ است را غیرقابل پذیرش بدانند، در آن‌صورت، رفتار این کشور غیرقانونی تلقی می‌شود و لازم است در تعامل با آن از سیاست تحمیل انزوا کار گرفته شود، در نتیجه، کشور مزبور در سطح منطقه و جهان به عنوان یک کشور منفور و رانده شده شناخته شده و رفتار آن خصمانه قلمداد می‌شود.

البته در چنین وضعیتی، احتمال بی‌ثباتی در جهان عرب افزایش می‌یابد و کشوری که در انزوا قرار گرفته است، به‌جای این‌که نقشی در تأمین ثبات و امنیت منطقه داشته باشد، به عنوان تهدیدی برای منطقه محسوب می‌شود. بنابراین، کشورهایی که از اقدامات کشور منزوی‌شده آسیب دیده اند، برای حفظ توازن قوا در منطقه تلاش خواهند کرد و با هر اقدامی به منظور تغییر توازن قوا یا تلاشی برای تحمیل نفوذ و چیرگی بر کشورهای دیگر و فخرفروشی به این‌‌که بر چهار پایتخت عربی تسلط دارد، همان‌گونه که ایران پس از تظاهرات سال ۲۰۱۱ در جهان عرب، دست به چنین اقدامی زد، به مقابله خواهند پرداخت.

به همین دلیل، کشورهایی که رفتار دولت مشخصی که در صدد سلطه‌جویی و گسترش نفوذ در منطقه است را رد می‌کنند، برای برقراری تعادل بین کشورهای منطقه و دستیابی به استقرار ثبات و امنیت، دست به تشکیل ائتلاف دفاعی نظامی می‌زنند.

با درنظرداشت این وضعیت در کشورهای عربی یا به طور گسترده‌تر در خاورمیانه، درخواهیم یافت آن‌چه در بالا ذکر شده است با چگونگی روابط تهران با کشورهای منطقه مطابقت دارد و سیاست ایران، امنیت ملی و منافع کشورهای منطقه را عملاً با تهدید روبه‌رو کرده است. بنابراین، اگر واقعیت امروز اوضاع منطقه را مورد توجه و بررسی قرار دهیم، به این نتیجه خواهیم رسید که شرایط مناسب برای شکل‌گیری این ائتلاف نظامی در برابر سازش‌ناپذیری ایران فرا رسیده است، به ویژه این‌که تهران سعی دارد برنامه موشک‌های بالستیک و سیاست خارجی‌‌اش در عراق، سوریه، لبنان و یمن که عمده‌ترین مشخصه آن نظامی‌گری است را به عنوان بخشی از مذاکرات با ایالات متحده و سایر قدرت‌های بزرگ بین‌المللی قرار دهد.

از همین‌رو، تهران در برابر گام‌های حسن نیت که توسط دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده برداشته شده است، لجبازی می‌کند. بنابر این، کشورهای منطقه بایستی برای اعمال فشار بر ایران، در قبال سیاست‌های آن اتفاق نظر داشته باشند، به ویژه این‌که تهران می‌کوشد با اعلام حمایت از حملات موشکی شبه نظامیان وفادارش در عراق و حملات موشکی حوثی‌ها که نه تنها تهدیدی برای عربستان سعودی تلقی شده بلکه به عنوان تهدیدی برای صادرات نفت و بخش انرژی در جهان به شمار می‌روند، قدرت خود را نشان دهد. البته افزایش حملات پیوسته حوثی‌ها به تأسیسات نفتی عربستان سعودی، منجر به افزایش قیمت نفت شده و یک بشکه نفت را به ۷۰ دلار رسانده است.

از سوی دیگر، روابط میان کشورهای عربی نیز پس از آشتی کشورهای حوزه خلیج فارس با قطر و پیوستن مصر به این مجموعه، علاوه بر توافق بین طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در یک چشم انداز مشخص در مورد توافق جدید با ایران، نشان می‌دهد که کلیه بایسته‌ها و شرایط فراخور برای تشکیل یک ائتلاف دفاعی نظامی آماده شده است. البته کشورهای متعددی از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کشورهای اروپایی، ایالات متحده و اسرائیل، در زمینه مقابله با سیاست‌های ایران دیدگاه یکسانی دارند و در نتیجه، می‌توان گفت که تشکیل ائتلاف دفاعی نظامی برای مقابله با رفتار ستیزه‌جویانه ایران در منطقه، بدون شک یک نیاز فوری و مبرم برای کشورهای منطقه محسوب می‌شود.