محمودرضا آقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی و یکی از متخصصان هسته‌ای جمهوری اسلامی، نگاهی اجمالی و نادر از محاسبات تهران درباره تسلیحاتی‌سازی هسته‌ای ارائه داد.
او در مصاحبه‌ای در ۱۶ اکتبر گفت رژیم «توانایی و ظرفیت ساخت بمب هسته‌ای را دارد» و افزود فتوای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، [علیه سلاح‌های هسته‌ای] می‌تواند تغییر کند. وقتی از او پرسیده شد که آیا مقام‌های ایرانی و دانشمندان هسته‌ای تاکنون به ساخت سلاح هسته‌ای فکر کرده‌اند یا خیر، پاسخ داد «قطعا» و توضیح داد که این ایده از ذهن همه دانشمندان گذشته است.
آقامیری همچنین گفت اگر جمهوری اسلامی روزی تصمیم به ساخت بمب هسته‌ای بگیرد، «می‌تواند این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهد» و تاکید کرد که «مهم‌ترین بخش این فرایند غنی‌سازی است». در واقع، مسئله غنی‌سازی اورانیوم و ظرفیت سانتریفیوژها محور اصلی بن‌بست در پنج دور مذاکرات تهران و واشینگتن در ماه مه بود، که دو طرف آن را خط قرمز نهایی تعریف کرده بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دانشگاه شهید بهشتی، که به‌دلیل فعالیت‌های هسته‌ای تحت تحریم اتحادیه اروپا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و سوییس قرار دارد، در زمینه پارامترهای بهینه زنجیره سانتریفیوژ، الکترودیالیز برای استخراج اورانیوم از پساب، محاسبات بحرانی‌سازی برای فشرده‌سازی انفجاری کره‌های اورانیوم، و مدل‌سازی تولید، اندازه‌گیری و انتقال نوترون تحقیق کرده است.
سخنان آقامیری بازتاب سخنان دیگر مقام‌های رژیم از جمله علی شمخانی، وزیر سابق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، است. شمخانی در مصاحبه‌ای در ۱۲ اکتبر، با اشاره به دوران وزارتش در دهه ۱۹۹۰، گفت اگر به گذشته برمی‌گشت، بمب هسته‌ای می‌ساخت.
شمخانی که در ۱۳ ژوئن از حمله اسرائیل جان سالم به در برد، پیش‌تر دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و اکنون به‌عنوان مشاور رهبر جمهوری اسلامی در مجمع تشخیص مصلحت فعالیت می‌کند و نقشی کلیدی در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا دارد. او همچنین فاش کرد که در دوران ریاستش بر وزارت دفاع «حلقه‌ای» از کارشناسان هسته‌ای تشکیل داده بود که بیشتر آنان در جنگ ۱۲روزه اخیر با اسرائیل کشته شدند.
به‌رغم ادعای شمخانی مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی در اوایل دهه ۱۹۹۰ در پی ساخت بمب هسته‌ای نبود، شواهد خلاف آن را نشان می‌دهد. عبدالقدیر خان، پدر برنامه هسته‌ای پاکستان، نوشته است که در اواخر دهه ۱۹۸۰ شمخانی به اسلام‌آباد سفر کرد و به‌دنبال سلاح هسته‌ای بود. پاکستان از فروش بمب خودداری کرد، اما گزارش‌ها حاکی از آن است که قطعات سانتریفیوژ، نقشه‌های بمب و فهرستی از تامین‌کنندگان جهانی را در اختیار جمهوری اسلامی ایران گذاشت‌ــ که اساس برنامه غنی‌سازی اورانیوم رژیم را شکل داد.
پس از حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای رژیم، سرنوشت ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران همچنان در هاله‌ای از ابهام است. تا میانه ماه مه ۲۰۲۵، ذخیره اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد حدود ۴۰۸.۶ کیلوگرم بود. پس از حملات هوایی اسرائیل، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد «اورانیوم غنی‌شده ما زیر آوار تاسیسات بمباران‌شده دفن شده است»، و این‌گونه القا کرد که نابود شده است. با این حال، تصاویر ماهواره‌ای و اطلاعات درز‌کرده نشان می‌دهد بخش زیادی از اورانیوم با غلظت بالا، پیش از حملات، از تاسیسات فردو به مکانی دیگر منتقل شده بود. جمهوری اسلامی همان زمان، در ۱۳ ژوئن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داد که «اقدام‌های ویژه‌ای» برای حفاظت از مواد هسته‌ای اتخاذ کرده است.
دوگانگی گفتار تهران همچنان محور راهبرد جمهوری اسلامی در قبال غرب است، گاه با اشاره به تسلیحاتی شدن و گاه با تاکید بر فتوای خامنه‌ای مبنی بر حرام بودن سلاح هسته‌ای و سپس اشاره تلویحی به اینکه فتوا می‌تواند تغییر کند. همین ابهام در مورد سرنوشت اورانیوم غنی‌شده نیز وجود دارد، عدم قطعیتی حساب‌شده تا نظر و تصمیم واشینگتن را تحت شعاع قرار دهد. مسئله جاه‌طلبی حاکی از نیت است، در حالی که این اورانیوم بیانگر توانایی و ظرفیت است. و در مورد این رژیم، توانایی و ظرفیت غالبا به نیت انجامیده است.
جاناتان سایه تحلیلگر پژوهشی در «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» است که بر امور داخلی ایران و نفوذ مخرب منطقه‌ای جمهوری اسلامی تمرکز دارد.
ترجمه از نشریه لانگ وار
