نشانه‌های محبوبیت ورزش والیبال در گنبد کاووس را می‌توان در کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهر دید. اگر فرصت سفر پیدا کردید و گذرتان به این شهر افتاد، مسابقه‌های پرهیجان والیبال محلات این شهر را از دست ندهید.
والیبال در گنبدکاووس قدمتی دیرینه دارد. هواداران والیبال در این منطقه، شهره عام و خاص‌اند. کافی است زمان بازی تیم والیبال گنبد، به تماشای آن بنشینید و شور و هیجان تماشاگران و انبوه جمعیت را ببینید. از این‌رو، بی‌دلیل نیست که این شهر را دهه‌ها است، مهد والیبال ایران نامیده‌اند.
پیدایش والیبال در گنبد، به سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۳۰ برمی‌گردد. بیش از هشتاد سال است که ساکنان این خطه، در زمین‌های خاکی و اطراف شهر توپ می‌زنند. اوایل سال ۱۳۱۵ «حاجی محمد قره داغلی» برای اولین بار والیبال را به ساکنان این شهر معرفی کرد.
در آن زمان با توپهایی از جنس پارچه و كاه و تورهایی كه از یک‌رشته طناب ساخته می‌شدند، والیبال بازی میكردند؛ آن سال‌ها در این شهر، تنها ۱۰ تا ۱۲ بازیكن والیبال بودند كه از جمله آنها می‌توان به حاجی محمد قره داغلی، پیخی آزمون (پدربزرگ سردار آزمون)، خوجه گلدی جوهری، شادمان، جعفری، قول دردی حاجی، كردی، یوسف محمدی، ستایش و قربان قلیچ جعفری اشاره كرد.
از این شهر چند صدهزارنفری، تاکنون ده‌ها بازیکن ملی و لژیونر در سطح کشور درخشیدند. حبیب کوزه لی، بای محمد دوجی، خلیل، مجید و طاهر آزمون، نور محمد همتی، مجید صمیمی، مرحوم غفور قرنجیک، غیاث‌الدین صحنه، از جمله کسانی بودند که به افسانه شکست‌ناپذیری تهران بزرگ، در ورزش والیبال کشور خاتمه دادند و همیشه رقیب جدی ارومیه بوده‌اند.
در سال ۱۹۹۲ میلادی «غیاث‌الدین صحنه» به همراه تیم بنیاد شهید، در مسابقات جام باشگاه‌های آسیا عنوان، بهترین دفاع روی تور آسیا را از آن خود کرد. سال ۱۳۸۲ نیز در لیگ برتر، یکی از بهترین‌های تیم نئوپان گنبد بود و به‌عنوان کاپیتان تیم، نقش غیرقابل‌انکاری در موفقیت‌های این تیم ایفا کرد. پیراهن شماره دو غیاث‌الدین صحنه که در یک سانحه جان خود را از دست داد هنوز در گوشه‌ای از سالن المپیک گنبد، به‌رسم یادبود نگهداری می‌شود.
اما حال ورزش این استان این روزها خوب نیست. در حالی‌که استان گلستان قلب تپنده والیبال، سوارکاری و بسیاری از ورزش‌های دیگر بوده، امروزه بیش از پیش نیازمند حمایت و توجه بیشتر است.
حبیب کوزه‌لی، اولین لژیونر والیبال ایران و بازیکن سابق تیم ملی، متولد سال ۱۳۴۳ از شهرستان گنبدکاوس است. او در دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان بهترین بازیکن ایران شناخته شد و در سال ۱۳۶۷ به باشگاه گالاتاسارای ترکیه پیوست. همان سال، این تیم در میان باشگاه‌های ترکیه عنوان نخست و در جام باشگاه‌های اروپا عنوان چهارم را از آن خود کرد.
این ورزشکار اهل گنبدکاووس، می‌گوید: «والیبال در خون منطقه ما مردم ترکمن‌صحرا است. شما نمی‌توانید شخصی را پیدا کنید که ترکمن باشد و نتواند والیبال بازی کند. والیبال ترکمن‌صحرا از دهه ۵۰ خورشیدی از سوی استاد نوری آزمون، شعار، نیازی، مسلمی و خیلی‌های دیگر شروع به درخشیدن کرد. در آن زمان که بازی‌ها استانی، دانشگاهی و بین‌شهری بود، والیبال گنبد از سوی استاد نوری آزمون، پایه‌ریزی و در ایران شناخته شد. بعدها حاج‌آقا نورقلی نیازی، از بزرگان منطقه ما، توانست تیم‌های مطرح تهرانی را به گنبد دعوت کند. سطح بازی‌ها در حد کشوری بود، به‌طوری‌که تیم‌هایی چون استقلال تهران، ورامین تهران، پاس تهران، تبریز و ارومیه، با حضور در این شهر به سطح بالای والیبال گنبد پی می‌بردند. ما هم از طریق همین اسطوره‌های خودمان به والیبال علاقه‌مند شدیم و این ورزش را آغاز کردیم. بعدها من خودم به همراه خلیل آزمون (پدر سردار آزمون، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران) و محمد دوجی که وارد عرصه وزرش والیبال شدیم، تیم گنبد اوج گرفت و قهرمان کشور و قهرمان استان مازندران شد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بازیکن سابق تیم ملی والیبال ایران، با اشاره به مشکلات کنونی والیبال گنبد، گفت مافیای ورزش والیبال، مانع شکوفایی برخی از استعدادها می‌شود. او در ادامه گفت: «از دلایل دیگر این است که در حال حاضر ورزش والیبال حرفه‌ای شده است. زمانی که ما در زمین‌بازی می‌کردیم، چشم‌داشت مالی نداشتیم به همین دلیل هر بازیکنی در تیم استان و شهر خودش بازی می‌کرد. اما الان باشگاه‌ها با پیشنهادهای مالی خوب، اقدام به خرید بازیکنان مطرح می‌کنند. در واقع این پول است که حرف اول را در این ورزش می‌زند. ما در گنبد، سرمایه‌گذار خوب، امکانات مالی و باشگاه حرفه‌ای برای تربیت و تعلیم بازیکنان نداریم. بیشتر ورزشکارهای ما از خانواده‌های بی‌بضاعت و از قشر ضعیف جامعه هستند. به همین دلیل ما هنوز با مشکل فقر در ورزش دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، چون بازیکنان ما مجبورند به خاطر رفع مشکلات اقتصادی، به تیم‌های باشگاهی با وضع مالی بهتری بروند. در حال حاضر، شهرداری گنبد در لیگ برتر تیم دارد و این تیم از سوی شورای شهر، اداره می‌شود. همچنین، کسانی که تخصص این رشته را ندارند، به این عرصه وارد شده‌اند. علاوه بر این، متاسفانه باندبازی‌هایی هم صورت می‌گیرد که اجازه نمی‌دهد استعدادهای نهفته هیچ‌وقت شانس درخشیدن پیدا کنند.»
کوزه‌لی معتقد است که برای سامان‌دهی این ورزش، اگر بتوانند شورایی بی‌طرف در منطقه، متشکل از کارشناسان و پیشکسوتان تشکیل دهند، می‌توانند گام مثبتی در این ورزش بردارند و گنبد را دوباره به اوج شکوه قبلی خود برسانند.
جبیب کوزلی در پاسخ به این سؤال که آیا از دوران بازی خود خاطره جالبی دارید گفت: «سال ۱۳۶۴ من و خلیل آزمون، در رشت با تیم مازندران قهرمان کشور شدیم و من به‌عنوان ستاره مسابقه‌ها انتخاب شدم. سال بعد در ارومیه دوباره قهرمان کشور شدیم و همان سال در تهران قهرمان مسابقات بین‌المللی دهه فجر شدیم. من و خلیل آزمون را به صداوسیما دعوت کردند تا ۵ دقیقه به روی آنتن برویم. ما شب سوار اتوبوس شدیم به سمت تهران حرکت کردیم و چهار بامداد به مقصد رسیدیم. من و خلیل، باید ساعت ۶ عصر در صداوسیما حضور پیدا می‌کردیم برای تهیه گزارش. وقتی به تهران رسیدیم، در سرمای زمستان تهران که در توپخانه پیاده شدیم، جایی برای اقامت پیدا نکردیم. هتل‌ها بسته، مسافرخانه‌ها پُر بودند. انقدر سرد بود که دستانمان را از سرما نمی‌توانستیم تکان دهیم. از طرفی خواب امانمان نمی‌داد. بالاخره مجبور شدیم در یکی از خیابان‌های توپخانه، به‌سختی کارتون پیدا کنیم و آن شب من و خلیل آزمون، کارتون‌خواب شدیم. شما تصور کنید ورزشکار قهرمان و بهترین بازیکن کشور، در دهه شصت چنین وضعیتی داشت. اما خوشبختانه امروز شرایط ورزش والیبال در مقایسه با نسل ما، یک سر و گردن بالاتر است.»
والیبال گنبد در طول سال‌های گذشته، به دلیل نداشتن حامی مالی ثابت و سوء مدیریت، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته و نیازمند برنامه‌ریزی مناسب برای استفاده از پتانسیل این منطقه پراستعداد است. ترکمن‌صحرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، پتانسیل آن را دارد که یکی از پایه‌های اصلی ورزش والیبال ایران باشد.
ترکمن‌صحرا برای بازگشت به دوران طلایی والیبال گنبد، در کنار لزوم حمایت مالی از ورزشکاران و مربیان والیبال، نیازمند سرمایه‌گذاری برای ایجاد زیرساخت‌های مناسب، استفاده از تجربیات پیشکسوت‌ها و ایجاد زمینه نقش‌آفرینی کارشناسان بومی این خطه است.
