توازن در سفر‌های منطقه‌ای؛ عبدالله پس از پاکستان به هند رفت

رئیس شورای مصالحه ملی افغانستان سفرش را به کشور‌های منطقه ادامه می‌دهد

دکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحه - AAMIR QURESHI / AFP

روز سه‌شنبه دکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحه همراه با هیاتی از دولت افغانستان برای دیداری چهار روزه به هند رفت. آقای عبدالله در این سفر چهار روزه با نخست‌وزیر، وزیر خارجه و مشاور شورای امنیت این کشور دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد. همچنین آقای عبدالله قرار است در موسسه مطالعات دفاعی این کشور سخنرانی کند. هدف این سفر،  گفت‌وگو در رابطه با روند صلح افغانستان، ترغیب هند برای نقش‌آفرینی بیشتر در روند صلح و مسائل مورد علاقه دو کشور است.

چارچوب سفر چهار روزه دکتر عبدالله به هند دقیقا مشابه سفر چند روز پیش او به پاکستان است. به همین دلیل در محافل سیاسی داخل کشور این زمزمه وجود دارد که هدف دکتر عبدالله شکل‌دهی به توازن سیاسی در سفر‌های منطقه‌‌ای است. هند با افغانستان روابط خوبی دارد و آقای عبدالله می‌خواهد با سفر چهار روزه به هند احتمال ناخرسندی این کشور را از سفر پرسروصدای خود به پاکستان رفع کند. مسلما در تنگنای رقابت منطقه‌ای هند و پاکستان، افغانستان به صورت آشکاری به هند متمایل است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

هند تلاش می‌کند تا نگذارد پاکستان عمق اهداف راهبردی خود را در افغانستان اجرایی کند. طرح عمق اهداف راهبردی از زمان سلطه ژنرال ضیاالحق بر پاکستان، در مورد افغانستان مطرح شد. پاکستان در هراس همیشگی از هند به یک تکیه‌گاه مطمئن نیازمند بود و برای این منظور کشوری بهتر از افغانستان وجود نداشت. با این حال به شکل سنتی همواره رابطه افغانستان و هند، حسنه و نیک بوده است و تنها در زمان طالبان این رابطه دچار تنش شد. در دوره اول ریاست جمهوری محمد اشرف غنی برای مدت کوتاهی این روابط تا حدی سرد شد. آقای غنی برای این که بتواند پاکستان را در روند صلح افغانستان با خود همراه کند، در آغاز دوره اول ریاست جمهوری‌اش، روابط خود را با پاکستان گسترش داد و به تبع آن تا حدی از رابطه گسترده با هند دوری گزید. اما پاکستانی‌ها با تمام این احوال، همچنان به مداخله در امور افغانستان ادامه دادند و رئیس جمهور ناگزیر به سوی هند بازگشت. امروز هند نقش فعالی در عرصه سیاست خارجی افغانستان دارد. این کشور در آمریکا با لابی افغانستان همکار نزدیک است. هند پس از حوادث یازدهم سپتامبر برای اولین بار حاضر شد تا پایگاه‌های نظامی خود را برای مبارزه با تروریسم در اختیار ناتو قرار بدهد. پس از آن نیز مهم‌ترین نقش را در بازسازی افغانستان داشت و بعد از آمریکا بیشترین هزینه را برای کمک به افغانستان تقبل کرد. در عرصه صلح هند بیشتر از گذشته به افغانستان نزدیک شده است.

توافق صلح آمریکا با طالبان و همچنان فشار این کشور بر افغانستان برای تمکین به خواسته‌های طالبان از جمله رهاسازی زندانیان طالب، دولت افغانستان را در تنگنا قرار داده است. روندی که در حال حاضر در رابطه با صلح افغانستان پیش رو است، زیاد مورد قبول دولت افغانستان نیست. آمریکایی‌ها می‌خواهند به هر قیمت ممکن، نتیجه‌ای را از مذاکرات صلح به دست بیاورند و به همین دلیل بر دولت افغانستان فشار می‌آورند تا سطح خواسته‌های اولیه‌اش را در مذاکرات پایین بیاورد. در حالی که طالبان از هیچ کدام از خواسته‌های خود کوتاه نیامده‌اند.

در چنین وضعیتی افغانستان به شدت به متحدین منطقه‌ای نیاز دارد و یکی از این متحدین دولت هند است. به همین دلیل سفر دکتر عبدالله به این کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. آقای عبدالله تلاش خواهد کرد تا هند را ترغیب کند که در روند صلح افغانستان حضور فعال‌تری داشته باشد. هند قبل از این نیز تحرکاتی برای نقش‌آفرینی موثر در روند صلح افغانستان انجام داده است.

سفر‌های متواتر خلیل‌زاد به هند و گفت‌وگو در مورد روند صلح افغانستان با مقام‌های دولت این کشور، نشان‌دهنده پذیرش این اصل از سوی آمریکا است که تا زمانی که نگرانی‌های هند در مورد روند صلح افغانستان رفع نشود، احتمال این که صلح به مفهوم واقعی در افغانستان نهادینه شود، وجود ندارد. حالا هم سفر دکتر عبدالله به هند همین پیام را دوباره مطرح می‌کند. عبدالله و دولت افغانستان می‌خواهند هند را در روند صلح افغانستان در کنار خود داشته باشند زیرا احساس می‌کنند در حال حاضر در کنار طالبان کشور‌هایی چون پاکستان، ایران و حتی آمریکا قرار گرفته‌اند و این توازن مذاکرات را برهم می‌زند.

بیشتر از