بن علوی، معمار سیاست خارجی عمان و میانجی مذاکرات برجام، برکنار شد

بن علوی یک روز پیش از برکناری، با مقام‌های اسرائیل و دولت خودگردان فلسطینی مکالمه تلفنی داشت

یوسف بن علوی در پایه‌گذاری مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا که بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی به مذاکرات علنی میان ایران و شش قدرت جهانی و تصویب برجام منتهی شد، نقشی کلیدی داشت-ANDREW CABALLERO-REYNOLDS / AFP

سلطان عمان روز سه‌شنبه برای اولین بار کابینه این کشور را تغییر داد و وزرای خارجه و اقتصاد این کشور را که سال‌ها در سمت خود بودند جایگزین کرد.

سلطان هیثم بن طارق السعید که ماه ژانویه و پس از درگذشت سلطان قابوس به پادشاهی عمان رسید همچنین با صدور ۲۸ فرمان، تغییرات زیاد دیگری در کابینه داد. 

مهم‌ترین تغییر، جایگزینی یوسف بن علوی بن عبدالله بود که سالیان طولانی سمت وزارت خارجه عمان را برعهده داشت و نقشی کلیدی را در میانجیگری میان کشورهای منطقه ایفا کرده بود. بن علوی که معمار سیاست خارجی عمان شمرده می‌شد، در سال‌های اخیر بارها به ایران سفر کرده بود تا بکوشد میان ایران و آمریکا از یک سو، و ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، به‌خصوص عربستان سعودی و امارات متحد عربی، تنش‌زدایی کند.

برکناری بن علوی گمانه‌‌زنی‌های مختلفی را در پی داشت، به‌ویژه از آن رو که پیوندهای میان اسرائیل و عمان در ماه‌های اخیر رو به گسترش بوده ‌است. یوسف بن علوی در پایه‌گذاری مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا که بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی به مذاکرات علنی میان ایران و شش قدرت جهانی و تصویب برجام منتهی شد، نقشی کلیدی داشت. 

کریستین اسمیت دیوان، تحلیلگر موسسه کشورهای عرب خلیج [فارس] در واشینگتن به خبرگزاری آسوشییتدپرس گفت: «به نظرم به دلیل بیماری درازمدت سلطان قابوس، تغییرات در عمان مدت‌ها به تاخیر افتاد. سلطان هیثم در پی جبران زمان از دست رفته است.» 

سلطان هیثم در حکم روز سه‌شنبه خود، بدر البوسعیدی را به وزارت خارجه گماشت و سلطان بن سلیم الحسبی را به وزارت اقتصاد منصوب کرد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

هنوز روشن نیست که تغییرات دولت عمان چه تاثیراتی خواهد داشت، هرچند سلطان هیثم از روزی که به تخت نشست در فکر ترمیم کابینه این کشور بود. این در حالی است که منطقه دچار تحولاتی فزاینده است: تنش‌های ایران با آمریکا و متحدان عربش از یک سو، و آغاز گفت‌وگوهای دیپلماتیک میان امارات متحد عربی – همسایه عمان – با اسرائیل از سوی دیگر، از جمله این تحولاتند. 

عمان یکی از پیام‌رسان‌های عمده میان غرب و ایران، و همچنین میان کشورهای عرب حوزه خیلج فارس و حوثیان یمن بوده، و در گذشته برای آزادی اسیران جنگی میانجیگری کرده‌است. 

سلطان هیثم گفته ‌است که به سیاست خارجی‌عدم مداخله که سلف او بنیاد گذاشت، ادامه خواهد داد. عمان در زمان سلطان قابوس نه در ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن شرکت کرد و نه در تحریم قطر به کشورهای عرب پیوست. 

اما سلطان قابوس اواخر سال ۲۰۱۸ میزبان بنیامین نتیانیاهو، نخست وزیر اسرائیل بود. یوسف بن علوی، یک روز پیش از برکناری با مقام‌های اسرائیل و دولت خودگران فلسطینی تماس تلفنی داشت و به آن‌ها تاکید کرد که موضع عمان، حمایت از خواسته فلسطینیان برای داشتن کشوری مستقل است که پایتخت آن اورشلیم شرقی باشد. رسانه‌های عمان هرگونه ارتباط میان این تماس با تغییر بن علوی را رد کردند و گفتند که ترمیم وسیع کابینه عمان از مدت‌ها پیش در دستور کار سلطان هیثم بوده‌است. رسانه‌های عربی بر این گفت‌وگوی تلفنی یک روز پیش از برکناری بن علوی تاکید کردند، اما آن را مستقیما به جایگزینی وزیر خارجه عمان نسبت ندادند.

روزنامه‌های اسرائیل نیز بر هم‌زمانی جایگزینی بن علوی یک روز پس از گفت‌وگوی تلفنی او با مقام‌های اسرائیل انگشت گذاشتند، اما تفسیرهای فراتری ارائه ندادند. 

محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران، در حساب توییتری خود به بدربن حمد البوسعیدی تبریک گفت و نوشت: «برای برادر بدر که این مسؤولیت را از برادر بزرگوار یوسف‌ بن علوی تحویل گرفتند، آرزوی توفیق دارم وامیدوارم در انجام وظیفه، از برادران خود در ایران یاری و مساعدت دریافت کند؛ برای یوسف بن علوی نیز آرزوی صحت و سلامتی دارم.» خبرگزاری ایسنا، به نقل از میر جواد میرگلوی بیات، که او را کارشناس مسائل عمان خواند، نوشت: «شخصیت جایگزین یوسف بن علوی شخصیتی تکنوکرات است و رابطه خوبی با ایران دارد، او فرد عاقلی است و بعید است که بخواهد تغییری در سیاست خارجی عمان به وجود آورد.» بیات گفت که تغییرات کابینه عمان، پیام داخلی دارد، نه خارجی. 

به نوشته بی‌بی‌سی عربی، البوسعیدی شصت‌ساله است و خانواده‌اش از قرن نوزدهم جزو درباریان عمان بوده‌اند. او در بریتانیا تحصیلات دانشگاهی‌اش را به پایان رسانده و از سال ۲۰۰۰ به عنوان مدیرکل وزارت خارجه عمان بود. 

با استفاده از گزارش خبرگزاری‌ها