دولت بریتانیا از ۵ آزمایش کلیدی جدید خبر داد که به گفته وزرا برای لغو قابل توجه قوانین قرنطینه سراسری ویروس کرونا باید از آنها مطمئن شد.
سومین و از قرار معلوم مهم‌ترین آزمایش، اطمینان یافتن از کاهش نرخ انتقال این بیماری به «سطوحی قابل مدیریت» است.
معیار کلیدی در درک این نرخ، میزانی است که «نرخ آر» (R value) یا «نرخ بازتولید موثر» نام دارد.
بوریس جانسون گفته است که کاهش «نرخ آر» باید «تلاش جمعی» ما باشد و همزمان با بررسی دولت برای لغو تمهیدات جاری، متخصصان ارشد بیماری‌های مسری در بریتانیا به طور مرتب آن را محاسبه خواهند کرد.
«نرخ آر» چیست؟
«نرخ آر» میزانی برای تعیین سرعت شیوع یک بیماری در یک جمعیت است.
به طور ساده شده، این رقم یعنی هر فرد مبتلا به طور میانگین چند نفر دیگر را به بیماری مبتلا می‌سازد.
اگر نرخ آر مساوی با ۱ باشد، یعنی هر فرد مبتلا، ویروس را فقط به یک نفر دیگر منتقل می‌کند بده این معناست که درجه شیوع ویروس در یک سطح مانده است، یا اگر به زیر ۱ افول کند، خبر از پایان شیوع بیماری خواهد داد.
با این حال، اگر نرخ آر برابر با ۲ باشد، به این معنی است که هر فرد مبتلا ویروس را به دو نفر دیگر منتقل خواهد کرد. حتی اگر میزان نرخ آر کمی بالاتر از ۱ باشد، نیز بدان معنی است که نرخ شیوع آن به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت.
برای مثال، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در ماه آوریل توضیح داد که اگر نرخ آر در آن کشور در سطح ۱.۱ باقی بماند، نظام پزشکی آلمان با فرا رسیدن ماه اکتبر فشار شدیدی تجربه خواهد کرد. او گفت اگر این عدد برابر با ۱.۲ باشد، چنان وضعیتی را در ماه ژوئیه، و اگر مساوی با ۱.۳ باشد، در ماه ژوئن باید به انتظار نشست.
نرخ آر برای نرخ شیوع ویروس کرونا چند است؟
متخصصان بیماری‌های مسری تاکید دارند که تخمین نرخ آر (که علاوه بر قابلیت انتقال بیماری، به رفتار انسان‌ها هم وابسته است) در حال حاضر نادقیق است و همواره در حال بازبینی و محاسبه مجدد است.
در اوایل ماه مارس سازمان جهانی بهداشت نرخ آر برای ویروس کرونا را در جامعه‌ای که هیچ گونه مصونیت نداشته باشد یا تمهیدات فاصله‌گیری در اجتماع در آن رعایت نمی‌شود، بین ۲ تا ۲.۵ اعلام کرد.
با این وجود، این رقم به شدت از منطقه‌ای تا منطقه دیگر متفاوت است؛ کما این که یکی از تحقیقات دولت ایالات متحده، نرخ آر برای میزان شیوع ویروس کرونا در اولین روزهای بروز آن در ووهان را ۵.۷ تعیین کرده است. الگوبرداری کالج سلطنتی لندن در اوایل ماه آوریل هم حاکی از آن بود که پیش از اعمال قرنطینه سراسری در اروپا، نرخ آر برای این منطقه چیزی بین ۳ تا ۴.۶ بود.
این میزان شیوع در مقایسه با نرخ آر برابر با ۱.۳ برای آنفولانزای فصلی، ۲ تا ۴ برای سارس، و چیزی بین ۱۲ تا ۱۸ برای سرخک است.
نرخ آر چگونه محاسبه می‌شود؟
راه‌های متفاوت متعددی برای محاسبه نرخ آر وجود دارد و اکثر ریاضی‌دانان بر حدس‌های علمی خود و اغلب تخمین‌های به شدت متغیر متکی هستند.
سر پاتریک والانس، مشاور ارشد علوم، پیشتر گفته بود که دانشمندان بریتانیا برای محاسبه این رقم به «انواع و اقسام اطلاعات نگاه می‌کنند، از جمله تماس افراد، ترکیب ژنتیکی آنها، داده‌های آمبولانس‌ها، آمار پذیرش در بیمارستان‌ها و سایر مواردی از این دست.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ردیابی میزان واقعی شیوع ویروس در کشور به احتمال زیاد تا حدی با مانع روبه‌رو شده است، چرا که در اواسط ماه مارس تصمیم گرفته شد که ردیابی گسترده افراد در تماس قرار گرفته با موارد مبتلا و نیز آزمایش‌گیری گسترده، کنار گذاشته شود.
به نظر می‌رسد که اکنون بریتانیا قصد دارد استراتژی «آزمایش‌گیری و ردیابی» خود را تسریع بخشد که به احتمال زیاد به متخصصان بیماری‌های مسری کمک خواهد کرد تا نرخ شیوع این بیماری در کشور را با دقت هر چه بیشتر تعیین کنند.
در اواخر ماه آوریل، مت هنکاک از برنامه گسترده جدیدی پرده برداشت که می‌تواند منجر به آزمایش‌گیری منظم از ۳۰۰ هزار نفر برای ابتلا به کووید-۱۹ شود و سعی دارد به دانشمندان کمک کند تا نرخ شیوع این بیماری و احتمال مصونیت در برابر آن را در سراسر کشور بهتر مورد مطالعه قرار دهند.
نرخ آر باید به چه مقداری برسد تا تمهیدات قرنطینه لغو شود؟
دولت‌های سراسر دنیا اظهار داشته‌اند که نرخ آر باید به میزانی قابل توجه زیر ۱ باشد تا بتوان تمهیدات قرنطینه را به نحوی قابل توجه لغو کرد.
در ۷ مه، دومنیک راب راه را برای نخست‌وزیر هموار کرد تا از لغو جزئی محدودیت‌های جاری خبر دهد. او گفت که تخمین فعلی برای نرخ آر چیزی بین ۰.۵ تا ۰.۹ است.
وزیر امور خارجه گفت، هر گونه تغییری هم‌راستا با ۵ آزمایش کلیدی دولت و توصیه‌های دانشمندان انجام خواهد شد، و هشدار داد: «اگر مردم فاصله‌گیری در اجتماع را رعایت نکنند، اگر مردم فراموش کنند که چه بهای گزافی پرداختیم و چه قربانی‌هایی دادیم تا اوج شیوع بیماری را پشت سر گذاریم و به جایی که هستیم برسیم، ویروس دوباره با نرخی تصاعدی شیوع خواهد یافت.»
او افزود: «در چنین صورتی شاهد اوج‌گیری دوباره ویروس خواهیم بود که نظام پزشکی کشور را به خطر خواهد انداخت و دوباره باعث قرنطینه سراسری خواهد شد که به نوبه خود، باعث افزایش فشار و رنج اقتصادی خواهد شد. اگر مردم قوانین را رعایت نکنند، یا اگر ما شاهد صعود نرخ آر باشیم، دوباره محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای اعمال خواهیم کرد و همیشه گزینه انجام چنین کاری را برای خود محفوظ نگاه خواهیم داشت.»
با این حال، پروفسور ایان دیاموند، آمارشناس ارشد انگلستان، کمی بعد از این اظهارات گفت که به اعتقاد او، نرخ آر در حال بالارفتن است که به طور عمده، به خاطر شیوع بیماری در خانه‌های سالمندان بوده است.
