مرکز شهر خوست در شرق افغانستان روز سه‌شنبه به مدت نزدیک به دو ساعت تعطیل شد، چون بسیاری از کسبه مغاز‌ه‌هایشان را بستند تا همراه بقیه مردم، به تماشای اعدام یک مرد متهم به قتل در ورزشگاه مرکزی این شهر بروند.

ورزشگاه مرکزی خوست یکی از بزرگ‌ترین ورزشگاه‌های شرق افغانستان است که در آن کریکت، فوتبال، والیبال و دیگر بازی‌ها برگزار می‌شود، اما روز سه‌شنبه این زمین بازی که با جمعیت انبوهی احاطه شده بود، صحنه تیراندازی به مردی شد که دادگاه طالبان حکم اعدام او را صادر کرده بود.

طالبان شمار تماشاچیان این اعدام را ۸۰ هزار نفر اعلام کردند. در برخی تصاویر هم دیده می‌شود که دلیل تراکم جمعیت و نبود فضای کافی، برخی مردان از درختان نزدیکی ورزشگاه بالا رفته‌اند تا صحنه اعدام را تماشا کنند.

G7O1TgPWoAAS4Kw.jpeg

طالبان یک روز پیش از آن، در اطلاعیه‌هایی، از مردم خواسته بودند برای تماشای صحنه اعدام حضور یابند، اما گوشی و دیگر ابزارهای تصویربرداری را با خود نیاورند. با این حال برخی خبرنگاران و فعالان شبکه‌های اجتماعی، از دور تصاویری را ضبط و منتشر کرده‌اند. رسانه‌های وابسته به طالبان هم با انتشار تصاویری از بیرون ورزشگاه، صحنه‌های هجوم مردم را برای تماشای این صحنه به تصویر کشیده و با شماری از مردم گفتگو کرده‌اند.

در این تصاویر، دیده می‌شود که کودکان، چه دختر و چه پسر، نیز در میان سیل مردم، به سمت محل اعدام می‌روند و به نظر می‌رسد طالبان برای تماشاچیان صحنه اعدام هیچ‌ محدودیتی در نظر نگرفته‌اند.

ریچارد بنت، گزارشگر شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، در واکنش به این اقدام طالبان، خواستار پایان دادن به مجازات اعدام شد و خبر داد که مرد متهم در این روز با شلیک یک نوجوان ۱۳ ساله کشته شد.

از محل اعدام مرد متهم تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، اما در این تصاویر چهره محکوم و شخصی که به او شلیک می‌کند قابل‌تشخیص نیست. در یکی از ویدیوها که از فاصله دورتر ضبط شده است، صدای چهار شلیک شنیده می‌شود و پس از آن بلندگوی طالبان نوای «الله اکبر» پخش می‌کند.  افراد حاضر در صحنه نیز در همراهی با طالبان الله اکبر می‌گویند و تایید می‌کنند که چهار گلوله به بدن متهم اصابت کرده است.

مستغفر گربز، سخنگوی استانداری طالبان در خوست، از مرد محکوم به اعدام به نام «منگل» یاد کرد و گفت او و دو پسرش که آنان نیز به اعدام محکوم شده‌اند، ۱۰ ماه پیش، ۱۳ عضو یک خانواده را با کلاشنیکف به قتل رساندند.

دادگاه عالی طالبان در بیانیه‌ای اعلام کرد که حکم اعدام این افراد پس از بررسی نهادهای قضایی و با تایید ملا هبت‌الله آخندزاده صادر شد. با این حال به گفته مستغفر گربز، دو پسر منگل همراه او اعدام نشدند، چون بستگان قربانیان در افغانستان نبودند و اعدام آن دو فعلا به تعویق افتاده است.

افرادی که در محل اعدام مرد متهم به قتل حضور داشتند، در صحبت با رسانه‌های تحت کنترل طالبان از جمله رادیوتلویزیون ملی، گفتند که از اجرای حکم قصاص قاتلان» حمایت می‌کنند، چون این کار باعث «عبرت» دیگران می‌شود.

این دوازدهمین مورد مراسم علنی اعدام در افغانستان از زمان بازگشت طالبان به قدرت است. نخستین اعدام علنی پس از بازگشت طالبان به قدرت، در دسامبر ۲۰۲۲ در فراه اجرا شد که مقام‌های ارشد طالبان هم حضور داشتند. پس از آن، افرادی در جوزجان، لغمان، نیمروز، بادغیس و غزنی هم در ملاعام اعدام شدند.

مقام‌های محلی طالبان در صحنه اجرای حکم اعدام در خوست، تاکید کردند در راه اجرای «شریعت اسلامی»، هیچ مصلحتی را در نظر نمی‌گیرند.

پیش از این ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، نیز در واکنش به مواضع نهادهای حقوق بشری و برخی دولت‌های غربی به مجازت اعدام، رعایت حقوق بشر و لغو فرمان‌های محدودکننده علیه زنان و دختران گفته بود که امارت طالبان «شریعت اسلامی» را به هر قیمتی عملی می‌کند و در این زمینه از هیچ‌کسی مشورت نمی‌گیرد.

مجازات اعدام در دور نخست حاکمیت طالبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ نیز در افغانستان اجرا می‌شد، اما پس از آن، دولت حامد کرزی که اوایل ۲۰۰۲ شکل گرفت، به دلیل حضور نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا، در این زمینه محتاطانه برخورد می‌کرد. در این دوره، چند مورد مجازات اعدام برای افراد متهم به قتل و آدم‌ربایی اجرا شد، اما این اعدام‌ها به‌صورت غیرعلنی و دور از چشم عموم اجرا شدند. در دولت اشرف غنی، مجازات اعدام در افغانستان لغو شد.