دو ویدیو، دو زنگ خطر؛ تهدید انتحاری طالبان از کابل تا تگزاس

استفاده از ادبیات انتحاری برای ترساندن دیگران، به‌ویژه پس از بازگشت مجدد رژیم طالبان به قدرت، در میان این گروه و بخشی از هوادارانشان ترویج شده است

انتشار ویدیوی تهدیدآمیز یک مهاجر افغان در تگزاس و همزمانی آن با تیراندازی مرگبار رحمان‌الله لکنوال، مهاجر افغان در واشینگتن، موجی از نگرانی را در میان مهاجران افغان ساکن آمریکا ایجاد کرده است. این در حالی است که طالبان با دستگاه گسترده تبلیغاتیشان روایت جنگ، انتحار و جهاد را نه‌تنها در افغانستان، که در میان مهاجران افغان نیز بازتولید و ترویج می‌کنند. 

یک مهاجران افغان در منطقه فورت‌ورث، در شهر دالاس ایالت تگزاس، در داخل یک خودرو نشسته و هنگام ضبط ویدیو هشدار می‌دهد که آماده انجام حملات انتحاری است و «از هیچ چیز، حتی اخراج از آمریکا» نمی‌ترسد. برخی از کسانی که این ویدیو را دیده‌اند می‌گویند که به احتمال زیاد این فرد هنگام ضبط ویدیو حالت طبیعی نداشته است. ایالات متحده آمریکا برای تجسس، رصد و کشف خطرات امنیتی امکانات گسترده و پیشرفته‌ای دارد و هرگونه تهدید حتی کلامی را جدا پی‌گیری می‌کند.  

استفاده از ادبیات انتحاری برای ترساندن دیگران، به‌‌ویژه پس از بازگشت مجدد رژیم طالبان به قدرت، در میان طالبان و بخشی از هوادارانشان گسترش یافته است. این نوع تهدیدها و نمایش‌ها، که سال‌هاست در تبلیغات رسمی و غیررسمی طالبان جای دارد، اکنون در میان بخشی از شهروندان تحت تاثیر این گروه نیز دیده می‌شود. انتشار گسترده این ویدیو در شبکه‌های اجتماعی، نگرانی عمیقی را در میان مهاجران افغان ساکن در آمریکا برانگیخته است، مهاجرانی که پس از سال‌ها جنگ و فشارهای امنیتی، اکنون نگران تاثیر چنین رفتارهای بر وضعیت کلی مهاجران افغان در آمریکا هستند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این ویدیو در حالی منتشر شده که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرده است تصمیم‌گیری درباره پرونده‌های پناهندگی را در پی تیراندازی اخیر در واشینگتن دی‌سی متوقف می‌کند. در این حادثه، رحمان‌الله لکنوال متهم است که روز چهارشنبه ۲۶ نوامبر ( ۵ آذر) به دو تن از اعضای گارد ملی آمریکا تیراندازی کرده که یکی از آنان جان باخته است. دونالد ترامپ در واکنش به این حادثه اعلام کرد که مهاجرت از کشورهای «جهان سوم» به آمریکا را «به شکل دائم» متوقف خواهد کرد.  

همزمان با این تحولات، ویدیوی دیگری نیز که در افغانستان ضبط شده، در شبکه‌های اجتماعی همرسان شده است. در این ویدیو یک نیروی طالبان با لباس سیاه نظامی و چهره کاملا پوشیده با ماسک و چفیه سیاه، پس از در آغوش کشیدن ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، پیشانی او را می‌بوسد. پوشاندن کامل چهره با چنین پوشش‌هایی معمولا در میان نیروهای انتحاری رایج است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، تبلیغ خشونت، حملات انفجاری و انتحاری، همراه با گفتمان «جهاد علیه غرب»، بار دیگر در سخنرانی‌ها، مراسم‌ها، تجمع‌ها و محافل رسمی و غیررسمی طالبان دیده می‌شود.  

طالبان و هوادارانشان با استفاده از منابر مساجد، برنامه‌های رادیو و تلویزیون و حضور سازمان‌یافته در شبکه‌های اجتماعی، جنگ ۲۰ ساله خود با حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن را «جهاد» می‌نامند و مخالفان خود را «کفار» توصیف می‌کنند. این نوع روایت‌سازی باعث تغییر ذهنیت بخشی از شهروندان شده و زمینه افزایش افراط‌گرایی و خشونت را در افغانستان تقویت کرده است. 

در دوران نظام جمهوریت، حملات انتحاری و انفجاری طالبان با واکنش‌های شدید و محکومیت گسترده مردم روبه‌رو می‌شد و پس از هر رویداد، موج اعتراض و انزجار اجتماعی در برابر این حملات شکل می‌گرفت. اما طالبان در چهار سال گذشته جنگ ۲۰ ساله خود با حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن را با عناوینی چون «مبارزه با اشغال آمریکا»، «جهاد» و «ختم اشغال» بازتعریف و تبلیغ کرده‌اند، تبلیغاتی که سبب شده بخشی از شهروندان افغانستان تحت تاثیر این روایت قرار گیرند. هرچند این روزها نیز بسیاری از مردم افغانستان حملات انفجاری و انتحاری و استفاده از نیروی انتحاری را محکوم می‌کنند، اما فضای سرکوب و اختناقی که طالبان ایجاد کرده‌اند اجازه نمی‌دهد صدای مخالفتی برخیزد.  

بخش بزرگی از جمعیت افغانستان مذهبی‌اند و در خطبه‌های نماز جمعه شرکت می‌کنند. طالبان با استفاده از همین بستر، نام ملا هبت‌الله آخندزاده را با عنوان «امیرالمومنین» به‌ خطبه‌ها وارد کرده‌اند. با فرمان‌های رهبر طالبان، حملات مسلحانه، انفجاری، انتحاری و گروگان‌گیری طالبان انجام می‌شود و اکنون در حاکمیت موجود، «سفیدسازی» طالبان و عادی‌سازی اعمالشان در خطبه‌ها ادامه دارد. بخش‌هایی از این سخنرانی‌ها نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و با استقبال طالبان و هوادارانشان مواجه می‌شود؛ روندی که باورهای مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.  

در چهار سال گذشته، طالبان با سازمان‌دهی یک نیروی گسترده در فضای مجازی، که به «لشکر فیسبوکی» مشهور است، افرادی را برای پیشبرد تبلیغات ایدئولوژیک خود استخدام کرده‌اند. این نیرو وظیفه دارد با تولید، بازنشر و هدایت محتوا در شبکه‌هایی مانند اکس، تیک‌تاک و یوتیوب، دیدگاه‌های طالبان را به طور گسترده پخش کند.  

به‌رغم محدودیت‌های شرکت متا (فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ) علیه فعالیت‌های طالبان، این گروه و هوادارانشان می‌دانند که چگونه با تغییر واژگان و ساختار محتوا، بخش زیادی از این محدودیت‌ها را دور بزنند. عدم وضع محدودیت جدی از سوی بسترهایی مانند اکس، یوتیوب و تیک‌‌تاک نیز به طالبان امکان بیشتری برای فعالیت داده است.  

طالبان و «لشکر فیسبوکی‌شان» در تلاش‌اند تا بر ذهنیت مهاجران افغان در غرب، به‌ویژه در آمریکا و اروپا، تاثیر بگذارند. بسیاری از مهاجران به دلیل دسترسی گسترده به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، ناخواسته در معرض محتوای تبلیغاتی طالبان قرار می‌گیرند و طالبان به‌ طور هدفمند می‌کوشند گروهی از آنان را با ایدئولوژی خود همسو کنند. 

افغانستان نزدیک به نیم قرن است که با افراط‌گرایی دینی مواجه است و تداوم این وضعیت سبب شده است شماری از شهروندان زندگی در این دنیا را بی‌ارزش و رسیدن به «رویای بهشت» را هدف اصلی خود بدانند. علمای تندرو در افغانستان و پاکستان در طول دهه‌ها چنین روایت‌هایی را ترویج کرده‌اند. بر اساس همین روایت بود که طالبان توانستند از نوجوانان و جوانان سربازگیری کنند و آنان را به عملیات‌های مسلحانه، انفجاری و انتحاری بگمارند. اکنون که طالبان حاکمیت افغانستان را در اختیار دارند، تلاش می‌کنند شمار بیشتری از شهروندان را به پیروی از ایدئولوژی خشن خود ترغیب کنند؛ روندی که پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای آینده جامعه افغانستان و همچنین برای جوامع مهاجر افغان در خارج از کشور دارد. 

با این حال، در شرایطی که طالبان با تکیه بر ماشین تبلیغاتی خود روایت افراط‌گرایانه را بازتولید می‌کنند، جامعه مهاجران افغان در غرب بیش از پیش نیازمند مراقبت و آگاهی‌رسانی درمورد خشونت و افراط‌گرایی است؛ روندی که نادیده‌ گرفتن آن پیامدهای سنگینی خواهد داشت. 

بیشتر از جهان