یک مقام آمریکایی، روز سه‌شنبه ۲۵ نوامبر (۴ آذر) به شبکه ای‌بی‌سی نیوز گفت که هیئت اوکراینی با ایالات متحده درباره شروط مربوط به یک توافق احتمالی صلح به توافق رسیده است.

به گفته این مقام، دن دریسکول، وزیر ارتش ایالات متحده، روز دوشنبه در ابوظبی در امارات متحده عربی، مذاکرات محرمانه‌ای با یک هیئت روسی برگزار کرده تا گفت‌وگوهای آخر هفته گذشته در ژنو با هیئت اوکراینی را پیگیری کند؛ گفت‌وگوهایی که با هدف پیشبرد روند صلح اوکراین انجام شده بود.

این مقام آمریکایی گفت: «اوکراینی‌ها با توافق صلح موافقت کرده‌اند. چند جزئیات کوچک باقی مانده، اما اصول توافق مورد پذیرش قرار گرفته است.»

مذاکراتی که روز دوشنبه با هیئت روسیه انجام شد و پیش‌تر علنی نشده بود، ادامه گفت‌وگوهای آمریکا و اوکراین در ژنو است و نشانه‌ای دیگر از آن است که ابتکار جدید دولت آمریکا برای آغاز دوباره روند صلح در اوکراین، در حال پیشرفت است.

جفری تولبرت، سخنگوی ارتش آمریکا هم روز سه‌شنبه گفت: «از اواخر دوشنبه و در طول روز سه‌شنبه، دریسکول و تیم او در حال گفت‌وگو با هیئت روسی برای دستیابی به صلحی پایدار در اوکراین هستند. مذاکرات روند مثبتی دارد و ما همچنان خوش‌بین هستیم. وزیر دریسکول در هماهنگی نزدیک با کاخ سفید و نهادهای دولتی آمریکا این روند را دنبال می‌کند.»

اوکراین و روسیه هیچ‌یک حضور هیئت‌های خود در ابوظبی را به‌طور رسمی تایید نکرده‌اند. هیئت آمریکایی حاضر در مذاکرات ژنو به سرپرستی مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ و دریسکول، مقام بلندپایه ارتش تشکیل شده بود.

بر اساس اطلاعاتی که ای‌بی‌سی نیوز به دست آورده، طرح صلح ۲۸‌ ماده‌ای که آمریکا در ژنو به اوکراین ارائه کرده بود، اکنون به طرحی ۱۹‌ ماده‌ای اصلاح شده است. طرح جدید شامل بند مربوط به «عفو» در رابطه با اقدامات انجام‌شده در طول جنگ نیست و همچنین محدودیت‌های پیشین درباره اندازه آینده ارتش اوکراین نیز از آن حذف شده است.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در سخنرانی دوشنبه‌شب گفت که همچنان باید روی نسخه اصلاح‌شده این طرح کار شود. پس از مذاکرات آخر هفته در ژنو، مقام‌های روسیه اظهار کرده بودند که هیچ اطلاعی از نتایج و اصلاحاتی که پس از گفت‌وگوهای آمریکا و اوکراین اعمال شده دریافت نکرده‌اند. به گفته مقام آمریکایی، پس از پایان گفت‌وگوهای ژنو، روبیو به آمریکا بازگشت و دریسکول راهی ابوظبی شد تا روز دوشنبه، در دیداری محرمانه با هیئت روسی، تغییرات اعمال‌شده بر طرح ۲۸‌ماده‌ای را مرور کند.

هفته گذشته، زمانی که دریـسکول برای دیدار با مقام‌های اوکراینی و پیشبرد روند صلح وارد اوکراین شد، مقام‌های آمریکایی به ای‌بی‌سی نیوز گفته بودند که احتمال دیدار او با مقام‌های روسیه در آینده وجود دارد؛ هرچند زمان آن مشخص نبود.

نقش محوری وزیر ارتش آمریکا در تلاش دولت ترامپ برای احیای گفت‌وگوهای صلح، پس از رایزنی میان دونالد ترامپ و معاون او جی‌دی ونس، در حدود دو هفته پیش تعیین شد. به‌طور معمول، یک وزیر از یکی از شاخه‌های نظامی در چنین ابتکار دیپلماتیکی حضور ندارد، اما ممکن است حضور مقام نظامی برای هر دو طرف اوکراین و روسیه، پیام مثبتی تلقی شود.

پیش از سفر به اوکراین، دریسکول با روبیو و ویتکاف نشست‌هایی برگزار کرده بود. او همچنین در توقفی کوتاه در آلمان، در جلسات هماهنگی اضافی شرکت کرد.

ژنرال رندی جورج، رئیس ستاد ارتش آمریکا، ژنرال کریس داناهو، فرمانده نیروهای ارتش آمریکا در اروپا و آفریقا، مایکل ویمر، سرگروهبان ارشد ارتش، و ژنرال کرتیس بازارد، مسئول برنامه کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین، دریسکول را در سفر به اوکراین همراهی کردند.

این فرماندهان ارشد در مذاکرات بعدی ژنو شرکت نداشتند و در گفت‌وگوهای جدید با مقام‌های روسیه در ابوظبی نیز نقشی ندارند.

با وجود پیشرفت اعلام‌شده در گفت‌وگوهای سه‌جانبه غیرمستقیم، هنوز هیچ نشانه‌ای از پذیرش رسمی این چارچوب صلح از سوی مسکو یا کی‌یف منتشر نشده است؛ موضوعی که باعث شده کارشناسان نسبت به شکنندگی توافق اولیه هشدار دهند. به باور تحلیلگران امنیتی، پذیرش چنین طرحی از سوی اوکراین تنها زمانی قابل اتکا خواهد بود که کرملین نیز آمادگی خود برای ورود به مرحله «تنظیم و امضا» را رسما اعلام کند.

در همین حال، اختلاف‌های داخلی در اوکراین و فشار افکار عمومی نیز می‌تواند روند تثبیت این توافق را پیچیده‌تر کند، زیرا بخشی از جامعه اوکراین هرگونه مصالحه درباره مرزها را «خط قرمز» می‌داند.

از سوی دیگر، حضور مستقیم یک مقام نظامی بلندپایه آمریکا در این مذاکرات، نشانه‌ای از تغییر رویکرد دولت ترامپ در مدیریت پرونده جنگ اوکراین است. این تغییر می‌تواند پیام‌های متفاوتی برای اروپا، ناتو و خود روسیه داشته باشد. به‌ویژه اینکه ابتکار آمریکا در کاهش مفاد طرح اولیه از ۲۸ بند به ۱۹ بند نشان می‌دهد واشینگتن تلاش می‌کند توافقی واقع‌بینانه‌تر، قابل اجرا و بدون بندهای حساسیت‌برانگیز ارائه دهد تا دو طرف امکان پذیرش آن را داشته باشند.