ریاض میزبان نهمین دور‌ کنفرانس «ابتکار سرمایه‌گذاری آینده‌ » است که از ۲۷ تا ۳۰ اکتبر ۲۰۲۵ برگزار می‌شود؛ رویدادی که از چارچوب اقتصادی سنتی فراتر می‌رود و به عرصه‌‌ای گام می‌گذارد که در آن سیاست، سرمایه و مشارکت‌های فرامرزی در حوزه‌ صنایع پیشرفته و فناوری‌های آینده درهم می‌آمیزند.

این ابتکار که به رویدادی سالانه و ثابت بدل شده، دیگر تنها محفلی برای گردهمایی سرمایه‌گذاران در جست‌وجوی فرصت‌های مالی نیست، بلکه به صحنه‌ای برای گفتگوهای ژرف و بازاندیشی در پیوند میان سرمایه و دیپلماسی نوین تبدیل شده است؛ به‌ویژه اینکه در عصر حاضر، موازنه‌ قدرت از سلاح‌های سنتی به سوی هوش مصنوعی تغییر یافته و قدرت سخت جایش را به نفوذ نرم مبتنی بر دانش و فناوری داده است؛ قدرتی که توان تاثیرگذاری آن بر دولت‌ها و ملت‌ها روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود.

طرح ابتکار سرمایه‌گذاری آینده از زمان آغاز به کار در سال ۲۰۱۷، مسیری چشمگیر را پیموده است. این رویداد که ابتدا با هدف معرفی «چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی» به عنوان یک کنفرانس اقتصادی شکل گرفت، امروز به محفلی جهانی بدل شده که در آن رهبران سیاسی، مدیران صندوق‌های ثروت ملی، تصمیم‌گیران اقتصادی، اندیشمندان و روزنامه‌نگاران گرد هم می‌آیند تا درباره مسائل روز جهان گفتگو و قراردادهای بزرگ سرمایه‌گذاری منعقد کنند.

در طول هشت سال گذشته، حجم سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با این ابتکار به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار رسیده؛ عددی که خود گواهی بر اعتماد گسترده‌ سرمایه‌گذاران و جایگاه رو‌به‌رشد عربستان سعودی در اقتصاد جهانی است.

عربستان سعودی امروز به‌ دنبال جذب هرچه بیشتر سرمایه‌گذاری‌های خارجی است تا در اجرای پروژه‌های عظیمی چون نئوم، القدیه، دریای سرخ، درعیه و دیگر طرح‌های ملی مشارکت داشته باشد. با این حال، نگاه ریاض به این رویداد تنها اقتصادی نیست؛ بلکه آن را نقطه‌ تلاقی قدرت‌های اقتصادی و سیاسی بزرگ جهان می‌داند. هدف از این رویکرد، ایجاد پیوند میان توسعه، دیپلماسی و امنیت است تا واقعیتی باثبات‌تر در خاورمیانه شکل گیرد و از پیامدهای ویرانگر منازعات و جنگ‌ها کاسته شود.

این پویایی ماهیت چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی را منعکس می‌کند؛ نگاهی که اقتصاد را نه صرفا ابزاری برای رشد و توسعه، بلکه به‌ مثابه عاملی راهبردی برای تحکیم جایگاه عربستان سعودی در صحنه‌ منطقه‌ و جهان می‌بیند. در این چارچوب، اقتصاد به ابزاری برای همکاری میان ملت‌ها تبدیل و جایگزین الگوی درگیری و خصومت می‌شود؛ الگویی که بر پایه‌ رقابت سازنده و تفاهمی استوار است که از منافع متقابل سرچشمه می‌گیرد.

نهمین دور نشست ابتکار سرمایه‌گذاری آینده با شعار «کلید رفاه» برگزار می‌شود. به گفته‌ ریچارد آتیاس، مدیرعامل این ابتکار، بیش از ۲۰ تن از رهبران کشورهای جهان در این همایش حضور خواهند داشت؛ حضوری که معنایی فراتر از مسائل اقتصادی دارد. به‌ویژه با توجه به هم‌زمانی آن با آغاز اجرای طرح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای توقف جنگ در نوار غزه و نیز بحث‌ها درباره مرحله‌ پسا جنگ و روند بازسازی غزه.

در همین چارچوب، ابتکار سرمایه‌گذاری آینده را می‌توان تجسمی از «دیپلماسی اقتصادی» عربستان سعودی دانست؛ دیپلماسی‌ که هدفش به‌ کار گیری سرمایه به‌عنوان ابزاری برای ایجاد منافع مشترک و هم‌پوشان است. منافعی که احتمال درگیری و تقابل را کاهش می‌دهند و به‌جای قطب‌بندی‌ها و تنش‌های دیرپای منطقه، منطق همکاری و همگرایی را تقویت می‌کنند.

از این منظر، ابتکار سرمایه‌گذاری آینده نه جشنی برای ثروت است و نه گردهمایی گروهی از سرمایه‌داران بزرگ با هدف انباشت سود بیشتر، بلکه می‌توان آن را آزمونی برای نوعی تازه از قدرتِ غیرسخت دانست. الگویی که بر این باور استوار است که نفوذ واقعی در توانایی یک کشور برای گردآوردن نیروها و دیدگاه‌های متفاوت دور یک میز نهفته است، نه در تحمیل اراده‌ خود بر دیگران.

این ابتکار تلاشی است برای بازتعریف مفهوم قدرت در عصر جدید و تشویق کشورها به تمرکز بر منافع مشترک و نقاط همپوشانی به جای غرق شدن در نزاع‌های فرساینده و اختلافات جزئی که دهه‌ها است منابع عظیمی را هدر داده و فرصت‌های توسعه، رفاه و پیشرفت علمی را از ملت‌ها گرفته است.

طرح ابتکار سرمایه‌گذاری آینده یک جنبه مهم محلی نیز دارد که نباید از آن چشم‌پوشی کرد. عربستان سعودی از رهگذر این مسیر می‌کوشد نسل جدیدی از جوانان و نخبگان نوظهور خود را به تعامل با صاحبان تجربه و رهبران حوزه‌های گوناگون ترغیب کند، تا از مسیر گفتگو و تبادل تجربه، در اجرای پروژه‌هایی که بر عهده دارند، مهارت و دید گسترده‌تری بیابند. شکی نیست که تجربه‌ ملت‌ها هنگامی که نسل جدید با دقت به آن می‌نگرد، به منبعی الهام‌بخش بدل می‌شود و آنان را از چارچوب اندیشه‌ محدود و تکراری فراتر می‌برد و این دقیقا همان چیزی است که ریاض به دنبال تحقق آن است.

برگرفته از النهارالعربی