سفر شش روزه مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به هند با حواشی زیادی همراه شده و واکنش‌های مختلفی در رسانه‌ها و جامعه هند ایجاد کرده است.
از زمان ظهور طالبان در سال ۱۹۹۴، این نخستین بار است که هیئت بلندپایه این گروه با مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد به هند سفر می‌کند؛ سفری که هم‌زمان با درگیری‌های شدید میان طالبان افغانستان و پاکستان در امتداد مرز دیورند انجام شد.
مولوی امیرخان متقی روز چهارشنبه ۱۶ مهر، با استقبال مقام‌های وزارت خارجه هند وارد دهلی شد. او با سوبرامنیام جی‌شنکر، وزیر خارجه هند، ملاقات کرد و در سفارت افغانستان در دهلی‌نو، دو نشست خبری جداگانه برگزار کرد.
نشست خبری نخست که روز جمعه ۱۸ مهرماه برگزار شد، تنها ویژه خبرنگاران مرد بود و در آن به هیچ‌یک از زنان خبرنگار اجازه ورود داده نشد؛ اقدامی که با اعتراض گسترده سیاستمداران، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر هندی مواجه شد و موجی از اعتراض‌ها به دولت نارندرا مودی و اقدام زن‌ستیزانه طالبان در خاک هند را شکل داد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حزب کنگره ملی هند که از قدیمی‌ترین احزاب سیاسی این کشور است، در بیانیه‌ای اعلام کرد که منع حضور زنان خبرنگار در محل برگزاری نشست خبری وزیر خارجه طالبان، «فقط درباره یک رویداد نیست، بلکه بازتاب بی‌توجهی کامل به شان و کرامت زنان است که در دوران حکومت مودی به امری عادی تبدیل شده است».
این حزب سیاسی افزود: «وقتی جهان به هند به چشم کشوری می‌نگرد که بر پایه برابری بنا شده است، اجازه دادن به چنین تبعیضی چه پیامی به دنیا می‌فرستد؟» حزب کنگره ملی هند از دولت مودی خواست به پرسش‌های مردم در این زمینه پاسخ دهد و روشن کند که «چگونه ممکن است اجازه دهید کسی در خاک ما به زنان بی‌احترامی کند؟»
شماری از روزنامه‌نگاران هندی و چهره‌های شناخته‌شده در این کشور نیز در پیام‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند، این اقدام طالبان را در خاک هند توهینی به ارزش‌های سیاسی و فرهنگی این کشور خواندند و از حکومت مودی خواستند پاسخگو باشد.
این واکنش‌ها باعث شد وزیر خارجه طالبان روز شنبه بار دیگر نشست خبری برگزار کند که در آن زنان خبرنگار در صف نخست حضور داشته باشند. آرپان رای، خبرنگار روزنامه ایندیپندنت انگلیسی که در این نشست خبری حضور داشت، به ایندیپندنت فارسی گفت که متقی در جریان نشست خبری دوم، ادعا کرد منع ورود زنان خبرنگار در نشست خبری نخست به دلیل «مشکلات فنی» بوده است.
نشست خبری وزیر خارجه طالبان با حضور خبرنگاران مرد-HafizZiaAhmad/X
آرپان رای که در نشست نخست خبری نیز حضور داشت و از ورود به محل نشست منع شده بود، افزود: «روز جمعه و در جریان برگزاری نشست خبری، دستیاران متقی با وجود درخواست‌های مکرر، اجازه ورود زنان به محل نشست را ندادند.» او تاکید کرد که در محل برگزاری نشست خبری هیچ مشکل فنی برای حضور زنان خبرنگار وجود نداشت.
هرچند گزارش‌ها حاکی از آن است که نشست خبری دوم به دستور مقام‌های هندی و تحت تاثیر انتقادهای گسترده برگزار شد، آرپان رای گفت مقام‌های هندی در مورد دخالتشان در این موضوع اظهارنظر نکرده‌اند.
خبرنگار ایندیپندنت توضیح داد پس از آنکه خبرنگاران زن از شرکت در نشست خبری نخست محروم شدند، رهبران اپوزیسیون در هند از جمله راهول گاندی، پریانکا گاندی و مهوآ موئیترا، از دولت هند به دلیل اجازه دادن به طالبان برای تصمیم‌گیری درباره منع حضور زنان، آن هم در خاک هند، انتقاد کردند. آن‌ها تصریح کردند این اقدام کاملا بر خلاف ارزش‌های هند است و برای کشوری که در آن یک رئیس‌جمهوری زن و بسیاری از رهبران بلندپایه زن بدون در نظر گرفتن جنسیتشان در قدرت حضور دارند، پذیرفتنی نیست.
نشست خبری دوم وزیر خارجه طالبان با حضور زنان خبرنگار-sidhant/X
وزیر خارجه طالبان هم برخلاف نشست خبری نخست که با حضور خبرنگاران مرد برگزار شد و در آن در مورد حق آموزش و اشتغال زنان و دختران افغان پرسشی مطرح نشد، در نشست خبری دوم با موجی از پرسش‌های زنان خبرنگار در این مورد مواجه شد.
او در پاسخ به این پرسش‌ها ادعا کرد که طالبان تحصیل زنان و دختران را در افغانستان حرام اعلام نکرده‌اند، بلکه تا دستور بعدی آن را متوقف کرده‌اند.
پرسش‌های مکرر زنان خبرنگار در مورد وضعیت زنان افغان از امیرخان متقی، با استقبال گسترده فعالان زن افغان مواجه شد و شماری از فعالان با انتشار پیام‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، از خبرنگاران هندی که صدای آنان شدند، تشکر کردند.
استقبال پرشور دیوبندی‌ها از وزیر خارجه طالبان
پس از انتقادهای گسترده به منع حضور زنان خبرنگار در نشست خبری نخست امیرخان متقی در دهلی‌نو، حضور متقی در مدرسه دیوبند که با استقبال گسترده دانشجویان و استادان این مرکز دینی مواجه شد، هم بار دیگر در هند جنجال‌آفرین شد.
تصاویر منتشرشده از حضور امیرخان متقی در مدرسه دیوبند نشان می‌دهد که هزاران نفر برای دیدن او صف کشیده‌اند و برای شنیدن سخنرانی او حضور یافته‌اند. ده‌ها فایل ویدیویی که دانشجویان و استادان این مدرسه در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند هم در رسانه‌های هند و افغانستان بازتابی گسترده یافت.
جاوید اختر، نویسنده و شاعر شناخته‌شده هندی، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از استقبال گسترده بخشی از جامعه مسلمان هند از امیرخان متقی انتقاد کرد و نوشت: «وقتی می‌بینم نماینده طالبان، بدنام‌ترین گروه تروریستی جهان، از کسانی که روی منبر علیه همه انواع تروریست‌ها صحبت می‌کنند، چنین احترام و استقبال شایسته‌ای دریافت می‌کند، سرم را از شرم پایین می‌اندازم.»
جاوید اختر از بانیان مدرسه دیوبند که میزبان استقبال از امیرخان متقی بود، نیز انتقاد کرد و افزود: «مدرسه دیوبند هم که از' قهرمان اسلامی' خود چنین با احترام استقبال کرد، شرم‌آور است.»
دانشجویان مدرسه دیوبند در جریان استقبال از وزیر خارجه طالبان-HafizZiaAhmad/X
جاوید اختر تصریح کرد که امیرخان متقی جزو کسانی است که تحصیل دختران را به‌طور کامل ممنوع کرده است. او از هموطنانش پرسید: «برادران و خواهران هندی من! چه بر سر ما آمده است؟»
با این حال، آرپان رای گفت هرچند در جریان حضور امیرخان متقی در مدرسه دیوبند، از ضرورت آموزش دختران و زنان صحبتی نشد، این مدرسه حامی تحصیل زنان و دختران است. یه گفته آرپان رای، حضور متقی در مدرسه دیوبند، «بیشتر بازتاب روابط دیرینه علمای افغان و هندی و خاستگاه تاریخی مکتب دیوبندی است». او افزود که جامعه مسلمان هند ایدئولوژی طالبان را محکوم می‌کنند و در جریان سفر متقی هیچ حمایتی از آن ابراز نشده است.
در کنار این حواشی که سفر وزیر خارجه طالبان را در رسانه‌ها و فضای اجتماعی و سیاسی هند برجسته کرد، این سفر برای طالبان یک دستاورد مهم تلقی می‌شود. چراغ سبزی که هند در اوج تنش و درگیری طالبان با پاکستان، به این گروه نشان داد، می‌تواند بسته شدن درهای پاکستان به روی طالبان افغانستان را تا حدی جبران کند.
در حالی که پاکستان پس از درگیری مرزی، گذرگاه‌های رسمی خود با افغانستان را بست، مقام‌های هندی خبر دادند که پروازها میان افغانستان و هند و صدور روادید برای متقاضیان افغان از سر گرفته می‌شود. علاوه بر این، وزیر خارجه هند گفت سفارت این کشور فعالیتش را در کابل از سر می‌گیرد و هند پروژه‌های توسعه‌محور خود در افغانستان را نیز دوباره ادامه می‌دهد.
