حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه فراورد‌ه‌های نفتی ایران، به خبرگزاری دانشجو گفت طالبان با تغییر دادن ناگهانی استانداردهای سوخت، باعث سرگردانی و بلاتکلیفی نزدیک به چهار هزار راننده تانکر حامل نفت ایران و عراق پشت مرزهای افغانستان شده‌اند.

سازمان استاندارد و کیفیت افغانستان که پیش از این به نام اداره ملی استاندارد شناخته می‌شد، بارها از مسترد کردن ده‌ها تانکر ایرانی از مرزهای افغانستان خبر داده و مدعی شده است که سوخت وارداتی فاقد کیفیت و استانداردهای لازم بوده است.

این سازمان اوایل اکتبر اعلام کرد که بر اساس دستور ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، علاوه بر تغییر نام این سازمان، برای بهبود عملکرد آن هم دستورالعمل‌های جدیدی صادر شده است. با این حال مشخص نیست در دستور رهبر طالبان به تغییر استانداردها نیز اشاره شده باشد.

سخنگوی اتحادیه فراورده‌های نفتی ایران این تغییر استانداردها را ناگهانی و غافلگیرکننده خواند و گفت: «ایران و افغانستان سال‌های زیادی در زمینه تجارت سوخت همکاری داشته‌اند، اما افغانستان اخیرا به‌طور ناگهانی و بدون اطلاع قبلی، استانداردهایش را تغییر داده است.»

به گفته حسینی، استانداردهای بنزین و گازوئیل افغانستان پیش‌تر سختگیرانه نبود و میزان سولفور بین ۷ تا ۱۰ هزار پی‌پی‌ام پذیرفته می‌شد، اما طالبان اخیرا به‌ صورت ناگهانی استاندارد گازوئیل را به دو هزار پی‌پی‌ام کاهش دادند و به همین دلیل بسیاری از تانکرها پشت مرزها مانده‌اند که اکثرا هم متعلق به بازرگانان افغان و ایرانی‌اند و شماری از آن‌ها از عراق بارگیری کرده‌اند.

حسینی افزود که اکنون بیش از دو ماه است که حدود سه تا چهار هزار کامیون ایرانی پشت مرز افغانستان بلاتکلیف مانده‌اند و نه اجازه ورود به افغانستان دارند و نه امکان بازگشت. به گفته او، افغانستان تنها پنج روز قبل از اجرای این تغییرات، درباره آن‌ها اطلاع‌رسانی کرد، در حالی که دست‌کم دو ماه قبل باید خبر می‌داد تا یا قرارداد جدید بسته شود یا تولیدی صورت نگیرد.

حسینی تصریح کرد که بنزین نیز مشمول هم تغییرات استاندارد شده و استاندارد آن از ۱۰ تا ۱۲ پی‌پی‌ام به ۲ پی‌پی‌ام کاهش یافته است.

سخنگوی اتحادیه فراورد‌ه‌های نفتی ایران از وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی خواستار کمک برای حل این مشکل شد و گفت باید «از ظرفیت مذاکره و دیپلماسی» استفاده شود. او تاکید کرد که حتی بخش خصوصی هم باید فعال‌تر عمل کند، زیرا بخشی از این مشکل به رقابت‌ها در داخل افغانستان برمی‌گردد. کشورهایی مانند ترکمنستان، روسیه و ازبکستان نیز واردات سوخت به افغانستان دارند و برای حفظ بازارشان، در رقابت با یکدیگر اختلال ایجاد می‌کنند.

اواسط ماه اوت، یکی از رانندگان ایرانی با فرستادن ویدیویی به ایندیپندنت فارسی، گفت ۲۵۰ تانکر سوخت ایرانی در ایستگاه دادآفرین گمرک میلک استان سیستان و بلوچستان بلاتکلیف مانده‌اند و طالبان به آنان اجازه ورود به افغانستان نمی‌دهند. این راننده گفته بود این تانکرها حامل گازوئیل و نفت عراق‌اند، اما طالبان اعلام کرده‌اند کیفیت سوخت طبق استانداردهای افغانستان نیست و باید بازگردند.