در آستانه فعال شدن مکانیسم ماشه و ادامه تلاش‌های جمهوری اسلامی برای مانع شدن از بازگشت تحریم‌های گسترده سازمان ملل قبل از ۲۷ سپتامبر (پنجم مهر)، عباس عراقچی با قدرت‌های اروپایی گفتگو کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، در جریان این نشست که روز سه‌شنبه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد، وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام که به تروییکای اروپایی معروف‌اند، به همراه کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفتگو کردند. پس از این نشست، کالاس به خبرنگاران گفت که «دیپلماسی هنوز شانس دارد، اما واقعیت این است که مهلت رو‌به‌اتمام است و باید دید چه می‌شود.»
کالاس در ادامه تاکید کرد که جمهوری اسلامی دیگر نمی‌تواند فقط به حرف بسنده کند و افزود که ما باید از سمت جمهوری اسلامی ایران «اقدام‌های عملی» ببینیم.
سه کشور اروپایی عضو برجام یک فرایند ۳۰ روزه را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل متحد آغاز کردند که در روز پنجم مهر به پایان می‌رسد. آن‌ها تهران را به پایبند نبودن به توافق برجام متهم می‌کنند که در سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی و با هدف جلوگیری از توسعه سلاح‌های هسته‌ای، منعقد شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
قدرت‌های اروپایی پیشنهاد داده‌اند که در صورت بازگرداندن دسترسی بازرسان هسته‌ای سازمان ملل، رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده و همچنین مذاکره با ایالات متحده، بازگرداندن تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازند تا امکان مذاکره درباره یک توافق بلندمدت فراهم شود. با این حال سه دیپلمات اروپایی می‌گویند اگرچه همه طرف‌ها می‌دانند برای رسیدن به مصالحه چه کاری باید انجام شود، همچنان شکاف‌های قابل‌توجهی وجود دارد.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع دیپلماتیک فرانسوی نوشت که «جمهوری اسلامی هنوز شرایط موردنظر را براورده نکرده، اما گفتگوها ادامه خواهد یافت و ما تا آخرین لحظه تلاش می‌کنیم، اما توپ در زمین جمهوری اسلامی است».
اگر تهران و سه کشور اروپایی نتوانند تا پایان ۲۷ سپتامبر به توافق برسند، تمام تحریم‌های سازمان ملل که اقتصاد شکننده جمهوری اسلامی را تهدید می‌کند، تمدید خواهد شد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از جلسه عراقچی با همتایان اروپایی‌اش در بیانیه‌ای اعلام کرد که «برخی ایده‌ها و پیشنهادها برای ادامه دیپلماسی مطرح و توافق شد که رایزنی‌ها ادامه یابد».
رافائل گروسی، رئیس دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل، هم روز سه‌شنبه در مصاحبه با رویترز اعلام کرد که بین او، تهران، قدرت‌های اروپایی و ایالات متحده برای یافتن راه‌حلی درباره این وضعیت، گفتگوهای «فشرده‌ای»صورت گرفته است و اگر تهران و قدرت‌های اروپایی این هفته به توافق برسند، تیمی از بازرسان راهی ایران خواهند شد.
گروسی پیش‌تر در مصاحبه با روزنامه تایمز تاکید کرده بود که با وجود حملات هوایی آمریکا و اسرائیل، جمهوری اسلامی همچنان توان ساخت سانتریفیوژهای موردنیاز برای غنی‌سازی اورانیوم را دارد و از ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود هم به‌شدت محافظت می‌کند، زیرا بیم دارد که هدف حملات بیشتری قرار گیرند.
یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، هم پیش از دیدار تهران و سه کشور اروپایی گفت که «شانس رسیدن به یک راه‌حل دیپلماتیک قبل از اعمال تحریم‌ها، بسیار کم است».
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر تاکید کرد که هرگز نمی‌توان به جمهوری اسلامی اجازه داد سلاح هسته‌ای داشته باشد.
تنها چند ساعت بعد، پیامی از علی خامنه‌ای منتشر شد که در آن، هرگونه مذاکره با واشینگتن، را قاطعانه رد و تصریح کرد که «مذاکره با ایالات متحده به نفع تهران نخواهد بود».
خامنه‌ای در حالی مذاکره با آمریکا را «بن‌بست محض» نامید که توافق هسته‌ای با آمریکا یکی از شروط سه کشور اروپایی عضو برجام است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، هم در گفتگو با اسکای‌نیوز، ضمن تایید آسیب‌دیدن سایت‌های هسته‌ای در جریان جنگ ۱۲ روزه، تاکید کرد که این سایت‌ها بازسازی خواهند شد و سایت‌های خسارت‌دیده و زیرساخت‌های نابودشده دوباره ساخته می‌شوند. او همچنین گفت که با ایالات متحده مذاکره مستقیم انجام نخواهد شد.
امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، روز سه‌شنبه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به گفتگوها با جمهوری اسلامی ایران اشاره و تاکید کرد که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی که پیش‌تر تا حدی نابود شده بود، دوباره به‌طور کامل تحت کنترل درآمده است.
او درباره فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» توضیح داد که فرانسه، آلمان و بریتانیا با توافق جمعی، روند بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی را آغاز کرده‌اند و هشدار داد ساعات آینده در این زمینه تعیین‌کننده خواهد بود. مکرون همچنین گفت در صورت لزوم روز چهارشنبه با مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، درباره مسائل کلیدی گفتگو خواهد کرد.
رئیسجمهوری فرانسه با اشاره به لزوم شفافیت و همکاری جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تصریح کرد یا تهران باید به مسیر صلح و پاسخگویی بازگردد و اجازه بازرسی از ذخایر هسته‌ای خود را بدهد، یا تحریم‌ها دوباره اعمال خواهند شد.
هم‌زمان علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه در دیدار با اعضای اتاق بازرگانی ادعا کرد که «فرانسه از طریق مدیرکل آژانس پیام داد که اگر با آژانس به ترتیبات خاصی برسید، ما تقاضای مکانیسم ماشه را پس می‌گیریم. این توافق انجام شد و وزیر امور خارجه ما در مصر آن را امضا کرد اما طرف‌های مقابل زیاده‌خواهی و سنگ‌اندازی کردند».
این در حالی است که پایبندی جمهوری اسلامی به مفاد توافق قاهره زیر سوال است و هنوز درباره اجازه حضور بازرسان در مراکز هسته‌ای که در جنگ ۱۲روزه هدف قرار گرفتند، تناقض‌هایی وجود دارد.
