روز سهشنبه، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، برای نخستین بار در دومین دوره ریاستجمهوریاش پشت تریبون سازمان ملل متحد قرار گرفت. این سخنرانی در هشتادمین مجمع عمومی سالانه این نهاد بینالمللی، در حالی انجام شد که جهان درگیر جنگهای خونین در غزه، اوکراین و سودان، و نگرانیهای فزاینده درباره آینده فناوری و بحران اقلیمی است.
ترامپ، که طی ماههای نخست بازگشت به قدرت با خروج از سازمان بهداشت جهانی، شورای حقوق بشر سازمان ملل و بازنگری در دهها نهاد بینالمللی نشان داده بود علاقهای به رویههای مرسوم و کهنه سیاست بینالملل ندارد، از همین آغاز نشان داد سخنرانیاش قرار نیست آرام و دیپلماتیک باشد.
جمهوری اسلامی در صدر اولویتهای ترامپ
ترامپ در میانه سخنرانی خود بار دیگر سران جمهوری اسلامی را هدف گرفت. او با اشاره به بمباران تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی در عملیات موسوم به «چکش نیمهشب» گفت:
«من پس از بازگشت به کاخ سفید، نامهای به رهبر ایران نوشتم و پیشنهاد دادم در صورت تعلیق برنامه هستهای، آماده همکاری کامل هستیم. پاسخ رژیم اما چیزی جز تهدید و ادامه اقدامات علیه همسایگانش نبود. بسیاری از فرماندهان نظامی آنها دیگر در قید حیات نیستند و همه میدانند چرا.»
او گفت که این حملات برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای ضروری بوده است و تاکید کرد واشنگتن آماده است در صورت ادامه فعالیتهای خصمانه تهران، اقدامات سختتری انجام دهد.
ترامپ همچنین از کشورهای اروپایی بهشدت انتقاد کرد که با «به رسمیت شناختن شتابزده فلسطین» به گفته او «عملا به حماس جایزه میدهند».
رئیسجمهور آمریکا گفت:
«به جای تشویق گروگانگیران، باید یک صدا بگوییم: گروگانها را همین حالا آزاد کنید. دیگر وقت معامله و امتیازدهی تمام شده است.»
حمله به سازمان ملل: «فقط کلمات توخالی»
ترامپ در سخنرانیاش بارها از سازمان ملل به تندی انتقاد کرد و گفت او در ۷ ماه ریاستجمهوری اش به ۷ جنگ خاتمه داده ولی سازمان ملل هیچ کاری نکرده است:
«همیشه گفتهام سازمان ملل ظرفیت عظیمی دارد، اما واقعیت این است که چیزی جز نامههای شدیداللحن و بیاثر تولید نکرده است. این کلمات توخالی، هیچ جنگی را متوقف نکردهاند.»
او حتی با لحنی تمسخرآمیز اضافه کرد:
«از سازمان ملل فقط دو چیز دیدهام: یک پلهبرقی خراب و یک تلهپرومپتر (دستگاه نمایش متن سخنرانی) خراب.»
این جملات با خندههای پراکنده و البته سکوت بسیاری از هیاتها دیپلماتیک روبهرو شد.
اروپا، مهاجرت و «هیولای دو سر»
یکی از بخشهای تندتر سخنرانی ترامپ حمله به سیاستهای مهاجرتی اروپا بود:
«اگر جلوی ورود کسانی را که هیچ نقطه مشترکی با شما ندارند نگیرید، کشورهایتان نابود خواهد شد. اروپا امروز در حال نابودی توسط دو هیولاست: انرژی سبز و مهاجرت بیرویه.»
او رهبران اروپایی را متهم کرد که به خاطر «خوشآمدگویی و سیاسیکاری» میراث فرهنگی خود را نابود میکنند.
تغییر اقلیم؛ «بزرگترین فریب تاریخ»
ترامپ پیشبینیهای علمی درباره بحران اقلیمی را «اغراقآمیز و اشتباه» خواند و گفت:
«بزرگترین حقهای که به دنیا تحمیل شد همین گریناسکم (فریب سبز) بود. اگر از این کلاهبرداری کنار نکشید، کشورهایتان شکست خواهند خورد.»
او تاکید کرد بسیاری از پیشبینیها درباره نابودی کشورها تا سال ۲۰۰۰ غلط از آب درآمده است، درحالیکه گزارشهای علمی خلاف این ادعا را نشان میدهند.
دفاع از تعرفهها و تهدید روسیه
ترامپ در بخشی دیگر تعرفههای گسترده بر واردات را «سلاح دفاعی آمریکا» خواند و گفت این سیاستها مانع سوءاستفاده تجاری دیگر کشورها شده است. او تهدید کرد اگر روسیه جنگ اوکراین را پایان ندهد، «دور جدیدی از تعرفههای بسیار قدرتمند» علیه مسکو اعمال خواهد کرد.
او گفت:
«اروپا و چین با خرید انرژی روسیه، در واقع جنگ علیه خودشان را تامین مالی میکنند. چه کسی چنین چیزی را باور میکند؟»
ترامپ بار دیگر تاکید کرد جنگ اوکراین باید «یک درگیری کوچک و کوتاه» میبود و گفت اگر در دور نخست ریاستجمهوریاش ادامه میداد، این جنگ اصلا آغاز نمیشد.
حواشی جالب؛ از شام در واشنگتن تا تلهپرومپتر خراب
ترامپ در بخشهایی از سخنرانیاش به موضوعاتی غیرمنتظره پرداخت. او گفت واشنگتن امروز «شهری کاملا امن» است و رهبران جهان را دعوت کرد برای صرف شام به پایتخت این کشور بیایند:
«میتوانیم با هم شام بخوریم و حتی بدون خودرو ضدگلوله قدم بزنیم. شهر ما امن است.»
او همچنین سخنرانی را با شوخی درباره تلهپرومپتر آغاز کرد:
«مشکلی نیست، بدون تلهپرومپتر هم میتوانم حرف بزنم. اینطوری بیشتر از دل صحبت میکنم. ولی کسی که این دستگاه را اداره میکند در دردسر بزرگی است!»
ترامپ سخنرانی نزدیک به یکساعته خود را با جملهای امیدوارانه به پایان رساند:
«بیایید با هم کار کنیم تا سیارهای روشن و زیبا بسازیم. ما از مردم خود مراقبت خواهیم کرد. خداوند همه ملتهای جهان را حفظ کند.»