در حالی که تا فعال شدن مکانیسم ماشه زمان زیادی باقی نمانده و جمهوری اسلامی تمام تلاشش را به کار گرفته است تا مانع بازگشت تحریم‌های گسترده آن شود، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه نوشت که احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات تهران با سه کشور اروپایی عضو برجام همچنان کم است.
رویترز به نقل از دو مقام ارشد جمهوری اسلامی و دو دیپلمات غربی نوشت که تهران و قدرت‌های اروپایی روز سه‌شنبه در آخرین مذاکرات درباره بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران شرکت می‌کنند، هرچند جمهوری اسلامی برای موفقیت در این گفتگوها شانس زیادی ندارد.
این منابع افزودند که وزرای خارجه جمهوری اسلامی، بریتانیا، فرانسه و آلمان قرار است برای بحث در مورد جاه‌طلبی‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی و تهدید قریب‌الوقوع تحریم‌ها، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با هم دیدار کنند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که به‌عنوان تروییکای اروپایی شناخته می‌شوند، جمهوری اسلامی را به پایبند نبودن به توافق برجام متهم و فرایندی ۳۰ روزه را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل آغاز کرده‌اند که مهلت آن رو به پایان است و تهران را از عواقب بازگشت تحریم‌های گسترده نگران کرده است.
رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی نوشت: «ایران از صبح دوشنبه در سازمان ملل با مقام‌های سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپا و رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در تماس است و درباره ایده‌های مختلفی بحث شده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته او، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، قرار است روز سه‌شنبه با وزرای خارجه سه کشور اروپایی و کایا کالاس، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کند.
دو دیپلمات اروپایی نیز در گفتگو با رویترز این دیدار را تایید کردند.
عراقچی روز دوشنبه از قدرت‌های اروپایی خواست بین «همکاری یا رویارویی» انتخاب کنند. او در گفتگویی تاکید کرد: «آن‌ها بارها ایران را آزمایش کرده‌اند و می‌دانند که ما به زبان فشار و تهدید پاسخ نمی‌دهیم... امیدوارم بتوانیم در روزهای آینده یک راه‌حل دیپلماتیک پیدا کنیم، در غیر این صورت تهران اقدام‌های مناسبی را انجام خواهد داد.»
او اضافه کرد: «اگر در نهایت مکانیسم ماشه عملیاتی شود، توافق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیگر اعتبار نخواهد داشت.» زیرا به گفته عراقچی، توافق فعلی در شرایط پس از «تجاوز» شکل گرفت و در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، جمهوری اسلامی باید با شرایط جدیدی مواجه شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده است، روز دوشنبه با رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هم دیدار کرد.
گروسی ساعاتی پیش از این دیدار در گفتگو با خبرگزاری فرانسه، مذاکرات درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی را در «مرحله‌ای دشوار» ارزیابی کرده و گفته بود که احتمالا تا پایان هفته چند دیدار بار با هیئت جمهوری اسلامی نشست خواهد داشت.
قدرت‌های اروپایی پیشنهاد داده‌اند در صورتی که جمهوری اسلامی دسترسی بازرسان هسته‌ای سازمان ملل را برقرار کند، به نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده پاسخ دهد و مذاکره با ایالات متحده را از سر بگیرد، بازگرداندن تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازند تا فضا برای مذاکره در مورد یک توافق بلندمدت بر سر برنامه هسته‌ای تهران فراهم شود.
با این حال دو دیپلمات اروپایی به رویترز گفتند که جمهوری اسلامی تاکنون نتوانسته است شرایط سه کشور اروپایی را براورده کند. یکی از این دیپلمات‌ها گفت: «توپ در زمین ایران است. چگونگی روند به این بستگی دارد که تهران در روزهای آینده برای جلوگیری از بازگشت سریع تحریم‌ها، فورا گام‌های مشخصی بردارد یا نه. اگر چنین نکند، تحریم‌ها دوباره اعمال خواهند شد.»
یک دیپلمات اروپایی دیگر هم به این رسانه گفت که احتمال دستیابی به توافق کم است. او افزود: «کمترین کاری که جمهوری اسلامی در حال حاضر می‌تواند انجام دهد آن است که گزارش ویژه‌ای ارائه کند و اجازه بازدید نمادین بازرسان از برخی سایت‌های هسته‌ای را بدهد؛ هرچند این اقدام‌ها هم احتمالا از نظر ایالات متحده کافی نخواهد بود.»
اگر تهران و سه کشور اروپایی نتوانند تا پایان ۲۷ سپتامبر (پنجم مهر) به توافق برسند، تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی بازخواهد گشت و اقتصاد ایران را بیش‌ازپیش فلج می‌کند.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه گفت که تهران بر هرگونه اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل غلبه خواهد کرد. این در حالی است که نارضایتی‌های فزاینده مردم ایران درباره وضعیت اقتصادی، جمهوری اسلامی را به لرزه درآورده است.
وب‌سایت خبری رویداد۲۴ روز دوشنبه در گزارشی با عنوان «اقتصاد ایران در آستانه محاصره لجستیکی»، نوشت که «کاهش ۲۰ درصدی تجارت خارجی، فسخ تمامی قرارداد‌های بین‌المللی و افزایش ۴۰ درصدی هزینه پروژه‌ها» از جمله اولین تبعات اجرای مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
مدلسازی اتاق بازرگانی ایران هم نشان می‌دهد با اجرای مکانیسم ماشه، حجم تجارت خارجی جمهوری اسلامی از ۹۴ میلیارد دلار کنونی، به ۷۰ تا ۸۵ میلیارد دلار سقوط خواهد کرد و صادرات غیرنفتی نیز از ۴۷ میلیارد به حداقل ۳۵ میلیارد دلار کاهش می‌یابد؛ شرایطی که می‌تواند هزاران کسب‌وکار وابسته به واردات مواد اولیه را در ایران تعطیل کند.
به‌رغم این شرایط، لحن مقام‌های ارشد نظام ایران علیه غرب در آستانه اجرای مکانیسم ماشه تندتر شده است. روز دوشنبه، ۷۱ نماینده مجلس شورای اسلامی برای نخستین بار، در نامه‌ای رسمی به شورای عالی امنیت ملی و روسای سه قوه جمهوری اسلامی، به‌طور علنی خواستار «ساخت سلاح هسته‌ای» شدند.
درحالی که مقام‌های آمریکا، اسرائیل و اروپا بارها هشدار داده‌اند که ساخت بمب اتم اصلی‌ترین خط قرمز آنان محسوب می‌شود و حملات ارتش آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی نیز با همین هدف انجام شد، حالا در این نامه ادعا شده که «به‌کارگیری سلاح هسته‌ای مصداق حرمت فتوای رهبری معظم انقلاب در سال ۱۳۸۹ بود، اما ساخت و نگهداری به‌عنوان بازدارندگی بحث دیگری است».
در سوی دیگر، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، هم روز دوشنبه در جریان سفر به مسکو اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران و روسیه در هفته جاری برای ساخت واحدهای جدید نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران توافق‌نامه‌هایی را امضا خواهند کرد. اسلامی با تاکید بر حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، این توافق را در راستای توسعه همکاری‌های راهبردی دو کشور در حوزه انرژی دانست.
امضای این توافق هم‌زمان با نزدیک شدن سررسید مکانیسم ماشه و بازگشت تمام تحریم‌های بین‌المللی انجام می‌شود و مشخص نیست با وجود این تحریم‌ها، این پروژه تا چه حد اجرایی باشد.
