در روزهای اخیر، میلیون‌ها کاربر شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه در تیک‌تاک، با سیلی از ویدیوها مواجه شده‌اند که حاوی هشدارها، اشک‌ها و توصیه‌هایی به منظور آماده شدن برای واقعه‌ای به نام «ربایش» (Rapture) است؛ یک نوع پیش‌بینی آخرالزمانی که برخی مسیحیان انجیلی معتقدند همین هفته، یعنی روزهای ۲۳ یا ۲۴ سپتامبر (اول و دوم مهر) رخ خواهد داد.

به گزارش برخی از رسانه‌ها، این موج تازه، با پیش‌بینی یک کشیش اهل آفریقای جنوبی در یوتیوب آغاز شد، اما به‌سرعت با روایت‌ کاربران آمریکایی و اروپایی پیوند خورد و هم‌زمان با تنش‌های جهانی، از جنگ غزه تا درگیری اوکراین و تغییرات اقلیمی، رنگ‌وبوی جدی به خود گرفت.

واژه «ربایش» که به آن «ربایش مقدس» هم گفته می‌شود، به‌طور مستقیم در کتاب مقدس مسیحیان دیده نمی‌شود. با این‌ حال، برخی محافظه‌کاران و پیروان متعصب این دین باور دارند که در روز موعود، «مومنان واقعی» به آسمان برده خواهند شد تا با مسیح دیدار کنند و دیگران یا درواقع آن‌ها که کافرند، روی زمین باقی می‌مانند و گرفتار بلایا و مصیبت‌هایی همچون آتش و طاعون می‌شوند.

به بیان ساده، به اعتقاد این افراد، ربایش مقدس نقطه آغاز دوره‌ای است که به بازگشت عیسی مسیح منتهی خواهد شد.

یکی از ویدیوهای پربازدید درباره ربایش مقدس، صحنه‌ای از گفتگوی یک زن با دوستش را نشان می‌دهد که از او می‌خواهد برای نماندن روی زمین، هرچه زودتر توبه کند. او با گریه روایت می‌کند که در خواب دیده است تلاش می‌کند مردم را از آمدن عیسی باخبر کند و می‌افزاید که «هیچ‌کس گوش نمی‌داد و حتی مرا مسخره می‌کردند».

در یک ویدیو پربازدید دیگر، دو مرد خطاب به «بی‌ایمان‌هایی که پس از ربایش روی زمین می‌مانند»، می‌گویند: «احتمالا دنبال این جوابید که چرا این همه آدم ناپدید شدند؟ ما نزد پدر در آسمانیم. شما اینجا می‌مانید و دوره‌ای از رنج آغاز می‌شود که از زمان آفرینش بشر، بی‌سابقه است.»

گرچه در آمریکا بسیاری به این پیشگویی‌ها با شوخی یا انتقاد واکنش نشان می‌دهند، آمارها حاکی از آن است که باور به فرا رسیدن آخرالزمان خیلی هم کم‌طرفدار نیست. طبق نظرسنجی پیو (Pew Research) در سال ۲۰۲۲، نزدیک به ۴۷ درصد مسیحیان آمریکا معتقد بودند «ما اکنون در روزهای پایانی زندگی بشر به سر می‌بریم».

جالب‌تر آنکه این باور بر نگاه آن‌ها به مسائل معاصر هم اثر گذاشته است. برای نمونه، کسانی که به آخرالزمان قریب‌الوقوع باور دارند، کمتر از دیگران تغییرات اقلیمی را تهدیدی جدی می‌دانند.

پیش‌بینی‌های شکست‌خورده و ادبیات آخرالزمانی

پیش‌بینی ربایش به قرن نوزدهم برمی‌گردد، اما در قرن بیستم با کتاب‌ها و فیلم‌های پرفروش به اوج رسید. کتاب «زمین بزرگ و باشکوه رو‌به‌زوال» نوشته هال لیندسی در سال ۱۹۷۰ میلیون‌ها نسخه فروخت و به تعبیر نیویورک‌تایمز، پرفروش‌ترین کتاب غیرداستانی دهه بود. لیندسی بازگشت مسیح را به جنگ نهایی در خاورمیانه و «نابودی قریب‌الوقوع بشر» گره زده بود.

مجموعه «بازماندگان» (Left Behind) نیز در دهه ۱۹۹۰با روایت مسیحیان ربوده‌شده و بی‌ایمان‌های بازمانده، موجی تازه ایجاد کرد و دست‌کم سه جلد آن صدرنشین فهرست نیویورک‌تایمز شد. حتی فیلمی با بازی نیکلاس کیج هم بر اساس آن ساخته شد.

این آثار، همراه با خطابه‌های تلویزیونی کشیش‌ها، تصاویری آخرالزمانی از خاورمیانه و جهان ترسیم کردند که امروز در ذهن میلیون‌ها نفر بازتولید می‌شوند. اینک پس از آن سال‌ها، بار دیگر ویدیو کشیش اهل آفریقای جنوبی به نام جاشوا مهلکل که سه ماه پیش منتشر شد، موج اخیر باور به ربایش مقدس را دوباره به راه‌ انداخته است. ویدیو او که ۲۳ یا ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۵ را زمان وقوع ربایش دانسته، در شبکه‌های اجتماعی بارها دیده شده و موجی از وحشت مجازی ایجاد کرده است.

برخی تحلیلگران معتقدند ارتباط میان تنش‌های امروز به‌ویژه جنگ اسرائیل در غزه، در موج باور به نظریه ربایش مقدس نقش مهمی دارد. به اعتقاد آن‌ها، هر بار که خاورمیانه وارد بحرانی تازه‌ می‌شود، جست‌وجوها برای واژه ربایش (Rapture) در گوگل زیاد می‌شود.

با این حال در کنار ویدیوهای هشداردهنده، هزاران کاربر تیک‌تاک هم با طنز و تمسخر به این موج واکنش نشان داده‌اند و از بازسازی طنزآمیز صحنه «جا ماندن از ربایش» گرفته تا تصاویری طنزآلود که ربایش را به خاموشی برق یا بحران اینترنت ربط می‌دهند، آن را به سخره گرفته‌اند.

هیچ‌یک از پیش‌بینی‌های ربایش تاکنون تحقق نیافته است. با این‌ حال، موج اخیر نشان می‌دهد که قدرت شبکه‌های اجتماعی می‌تواند پیشگویی‌های مذهبی را به‌سرعت به یک روند جهانی بدل کند و به‌ویژه در جهان پر از بحران امروز همچنان پذیرنده داشته باشد.

به این ترتیب ربایش مقدس که برای بسیاری، تنها یک افسانه یا شوخی اینترنتی است، برای میلیون‌ها نفر دیگر، باوری عمیق و واقعی است که نوع نگاهشان به دنیا را شکل می‌دهد. کسانی هم که این ویدیوها را تماشا و بازنشر کرده‌اند، منتظرند ببینند آیا تاریخ دیگری به فهرست طولانی پیش‌بینی‌های نافرجام درباره ربایش مقدس اضافه خواهد شد یا نه.