روسیه و منطقه خاور دور با برگزاری دهمین سالگرد تاسیس «مجمع اقتصادی شرق» (EEF) در ولادیوستوک روسیه، مسیر تازهای برای توسعه اقتصادی، تولید و تجارت در پیش گرفتهاند. به نوشته مدرن پالیسی، این مجمع با هدف تبدیل خاور دور به قطب اقتصادی برگزار شد، منطقهای وسیع و غنی از منابع که بهویژه برای منطقه در حال رشد آسیا- اقیانوس آرام اهمیت راهبردی دارد.
توسعه خاور دور و سیبری بهعنوان اولویت ملی روسیه در قرن بیستویکم تعیین شده است. این موضوع در سخنرانی سال ۲۰۱۳ رئیسجمهوری در مجمع فدرال مطرح شد. پس از آن چارچوبهای قانونی جدید از جمله مناطق اقتصادی ویژه پیشرفته، طرح بندر آزاد ولادیوستوک، امتیازهای ویژه برای جزایر کوریل و ناحیه اداری ویژه در جزیره روسکی ایجاد شد.
اهداف این برنامهها شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی و فناوری و ارتقای سطح زندگی مردم خاور دور است. پایگاه منابع و استخراج معادن گسترش پیدا کرده و فعالیتهای تجاری و کارآفرینی در حال رشد است و این امر پایه توسعه آینده منطقه را شکل میدهد.
در حوزه زیرساخت، پلهای حملونقل به چین ساخته شدهاند. همچنین برنامههایی برای احداث پل جدیدی به کره شمالی از طریق رودخانه تومن وجود دارد که قرار است در سال ۲۰۲۶ افتتاح شود. موضوع کلیدی دیگر توسعه «کریدور حملونقل قطب شمال» است که از سنپترزبورگ تا ولادیوستوک امتداد پیدا میکند و از مسیر دریای شمال میگذرد.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، در این مجمع پیشنهاد کرد از اول ژانویه ۲۰۲۷ یک برنامه واحد برای کسبوکار در سراسر خاور دور و منطقه قطب شمال، بدون تغییر شرایط سرمایهگذاران فعلی، ایجاد شود. او از شرکای داخلی و خارجی دعوت کرده است که از این فرصت در مناطقی چون ترانسبایکال، آمور، منطقه یهودی خودمختار، و سرزمینهای خاباروفسک و پریموریه استفاده کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پوتین اشاره کرد خاور دور سرزمینی وسیع با جمعیت پراکنده است که میتواند به قطب پروژههای فناوری تبدیل شود.
بر اساس برنامهها، تا سال ۲۰۳۰ دستکم ۱۰۰ محوطه صنعتی، تجاری و فناوری در روسیه راهاندازی خواهد شد. پوتین از دولت خواسته است صندوقهای توسعه را بررسی کند و فعالیتهایشان را به پروژههای مدیریت فناوری گسترش دهد. رئیسجمهوری روسیه معتقد است در خاور دور باید یک اکوسیستم مالی مدرن و شفاف شکل بگیرد. در این راستا، راهبرد بلندمدت توسعه منطقه فدرالی خاور دور تا سال ۲۰۳۶ تصویب شده است.
در این مجمع، سونگسای سیفاندون، نخستوزیر لائوس، خاور دور روسیه و کل منطقه آسیا- اقیانوس آرام را موتور محرکهای برای همکاریهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانست. او بر نقش روسیه بهعنوان نیروی محرک در همکاریهای دوجانبه و چندجانبه تاکید کرد و افزود که چارچوبهایی مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و مجمع همکاری آسیا-اروپا در پیشبرد این همکاریها موثرند. نخستوزیر لائوس تقویت آسهآن را در گرو افزایش همکاری و پیوند اقتصادی منطقه دانست.
گمبوجاوین زندنشاتار، نخستوزیر مغولستان، نیز بر اهمیت طراحی مسیرهای آینده و ایجاد سازوکارهای گفتگو در منطقه آسیا- اقیانوس آرام تاکید کرد. او با اشاره به منابع طبیعی فراوان و نیروی کار جوان و ماهر مغولستان، گفت دولت این کشور سیاستهای ثابتی را برای جذب سرمایهگذاری و توسعه تجارت دنبال میکند. زندنشاتار همچنین بر آمادگی مغولستان برای طراحی نقشهراه همکاری با روسیه و چین تاکید کرد. او به دیدار سهجانبه اخیر رهبران این کشورها در چین اشاره کرد که در آن برنامه ایجاد «کریدور اقتصادی مغولستان-روسیه-چین» بررسی شد، برنامهای که ۳۳ پروژه زیرساختی را شامل میشود و میتواند اعتماد سیاسی، جذب سرمایهگذاری و ادغام منطقهای را تقویت کند.
نخستوزیر مغولستان افزود که مجمع اقتصادی شرق میتواند فرصتهای تازهای برای مقابله با بحرانها در خاور دور و منطقه آسیاـ اقیانوس آرام فراهم، همکاریهای منطقهای را تقویت، و پروژههای مشترک مهمی را آغاز کند.
لی هونگژونگ، معاون کمیته دائمی کنگره ملی خلق چین، نیز با اشاره به مشارکت قبلی چین در این مجمع، بر تمایل شرکتها و سرمایهگذاران چینی به بهرهبرداری از توافقهای میان رهبران دو کشور تاکید کرد. به گفته او، روسیه شرایط دوستانهای برای تقویت همکاری اقتصادی با چین فراهم میکند.
مجمع اقتصادی شرق در ولادیوستوک برگزار شد و هر سال شمار زیادی از هیئتهای رسمی، کارآفرینان و کارشناسان را گرد هم میآورد. در سپتامبر ۲۰۲۵ نیز هیئتهای بزرگ آسیایی در دانشگاه فدرال خاور دور (FEFU) حضور پیدا کردند.