وقتی کارداشیان‌ها برای «جوانی دوباره» به کلینیک‌های مکزیک سفر می‌کنند، نگاه‌ها دوباره به درمان با سلول‌های بنیادی جلب می‌شود؛ روشی پرهزینه که وعده کاهش دردهای مزمن، بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده و حتی کند کردن روند پیری را می‌دهد. اما به‌رغم تبلیغات پرزرق‌وبرق و استقبال برخی چهره‌های مشهور، کارشناسان هشدار می‌دهند که این درمان گران، با اثر محدود و نامشخص است.

درمان با سلول‌های بنیادی‌‌ (Stem Cell Therapy)‌ امروزه به یکی از بحث‌برانگیزترین روش‌های نوین پزشکی بدل شده است. در این شیوه، پژوهشگران سلول‌های بنیادی را در آزمایشگاه پرورش می‌دهند و آنها را به سلول‌های تخصصی مانند سلول‌های قلب، خون، اعصاب یا ماهیچه تبدیل می‌کنند. هدف از این کار انتقال این سلول‌ها به بدن برای آغاز فرایند ترمیم است. این رویکرد سال‌ها در قالب پیوند مغز استخوان برای درمان انواع سرطان خون به کار رفته، اما گسترش استفاده آن برای سایر بیماری‌ها همچنان در حال بررسی و مطالعه است.

سازمان غذا و داروی آمریکا تنها درمان‌هایی را تایید کرده است که بر پایه سلول‌های بنیادی خون‌ساز از مغز استخوان یا خون بند ناف هستند و صرفا برای بیماری‌های خونی کاربرد دارند. با این حال، ده‌ها کلینیک خصوصی، خارج از این محدوده، درمان‌های پرهزینه‌ای ارائه می‌دهند که هنوز شواهد علمی کافی درباره ایمنی و اثربخشی آنها وجود ندارد.

امیدها و خطرات

طرفداران درمان با سلول‌های بنیادی مدعی‌اند این روش دردهای مزمن و التهاب را کاهش می‌دهد و روند پیری را کند می‌کند. حتی برخی چهره‌های مشهور، مانند خانواده کارداشیان یا بازیگران هالیوود، برای درمان آسیب‌های جسمی یا دردهای مزمن به کلینیک‌های مکزیک و کلمبیا رفته‌اند. آنها از «تجربه‌ای دگرگون‌کننده» سخن گفته‌اند، اما متخصصان هشدار می‌دهند که شواهد علمی در این زمینه هنوز کافی نیست.

نمونه‌هایی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این درمان ممکن است خطرناک باشد. در سال ۲۰۱۷، سه بیمار در فلوریدا پس از درمان با سلول‌های بنیادی در یک مرکز خصوصی بینایی خود را از دست دادند. همچنین برخی پژوهش‌ها احتمال افزایش خطر سرطان را مطرح کرده‌اند، زیرا سلول‌های بنیادی اگر کنترل نشوند ممکن است رشد بی‌نظم داشته باشند و تومورهایی به نام «تراتوم» را ایجاد کنند.

هزینه‌های سرسام‌آور

یکی از چالش‌های اصلی این درمان بسیار گران بودن آن است. هزینه هر جلسه در برخی کلینیک‌ها از ۱۸ هزار و ۵۰۰ دلار آغاز می‌شود، و حتی در برخی موارد افراد بیش از ۴۰ هزار دلار برای یک دوره درمان پرداخته‌اند. از آنجا که بیمه‌های درمانی این خدمات را پوشش نمی‌دهند، عملا دسترسی به آن به گروه کوچکی از افراد پولدار محدود شده است.

به‌گزارش یاهولایف، سلول‌های بنیادی بدون شک یکی از امیدبخش‌ترین حوزه‌های پزشکی مدرن هستند؛ از ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده گرفته تا کمک به درمان بیماری‌هایی که علاجشان دشوار است. اما فاصله میان تبلیغات پرزرق‌وبرق و شواهد علمیِ مستند هنوز بسیار است. تا زمانی که پژوهش‌های گسترده‌تر و آزمایش‌های بالینی دقیق انجام نشود، به این درمان باید با احتیاط نگریست، حتی اگر در فضای مجازی به عنوان راه دستیابی به جوانی و سلامتی تبلیغ شود.