تنش‌ها میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل پس از جنگ ۱۲ روزه در ماه ژوئن همچنان بالا است. هرچند در ۲۴ ژوئن آتش‌بس اعلام شد، تنش‌های راهبردی و هسته‌ای عمیق همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند. 

نیوزویک در مطلبی به این موضوع می‌پردازد و می‌نویسد آتش‌بس اخیر بسیاری از اختلاف‌های اساسی را بی‌پاسخ گذاشته و زمینه را برای رویارویی دوباره فراهم کرده است. برخی تحولات حاکی از افزایش خطر آغاز مجدد درگیری‌اند:

۱. جمهوری اسلامی و اسرائیل به‌سرعت در حال تسلیح مجددند

هر دو طرف در حال تسلیح مجددند. گزارش‌ها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی برای بازسازی سامانه‌های پدافندی آسیب‌دیده، سراغ سامانه‌های موشکی زمین به هوای ساخت چین رفته است. وزارت دفاع چین نیز تایید کرده که آماده است جنگنده‌های چندمنظوره جی‌ـ‌۱۰ را به «کشورهای دوست» عرضه کند. گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی در پی خرید این جنگنده‌ها برای نوسازی سامانه‌های پدافند هوایی فرسوده‌اش است که عمدتا ساخت روسیه‌اند.

در همین حال، اسرائیل گشت‌زنی‌های هوایی بر فراز لبنان را افزایش داده، واحدهای جدید امنیت داخلی برای محافظت از غیرنظامیان ایجاد کرده و نیروهای ذخیره را برای پشتیبانی از نیروهای خط مقدم فرا خوانده است. آمریکا نیز ارسال تسلیحات به اسرائیل را برای جایگزینی تجهیزات از‌دست‌رفته در جنگ اخیر تسریع کرده و مهمات پیشرفته و سامانه‌های پدافند موشکی در اختیار این کشور قرار داده است.

۲. وضعیت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران

با وجود آسیب قابل‌توجه به سایت‌های هسته‌ای ایران در جریان درگیری، مشخص نیست که تاسیسات کلیدی از کار افتاده باشند. جمهوری اسلامی اعلام کرده است که همچنان به غنی‌سازی اورانیوم و افزایش سانتریفیوژهای پیشرفته ادامه می‌دهد و برنامه‌ هسته‌ای خود را حفظ کرده است. همکاری با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز متوقف شده است.

در همین حال، چشم‌انداز مذاکرات با دولت دونالد ترامپ همچنان نامشخص است.

۳. هم‌راستایی ترامپ و نتانیاهو

پیش‌تر، دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در مورد نحوه برخورد با جمهوری اسلامی دیدگاه‌های متفاوتی داشتند. اما دیدارهای اخیر نشان‌دهنده هم‌راستایی بیشتر آن‌ها در مواجهه با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و حمایتش از نیروهای نیابتی منطقه‌ای است. نتانیاهو با حمایت علنی از رویکرد ترامپ، گفته است: «اسرائیل برای دفاع از خود، هر اقدامی لازم باشد انجام خواهد داد» نتانیاهو حتی ترامپ را برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد کرده است تا بر اتحاد آن‌ها در موضوع امنیت خاورمیانه تاکید کند.

۴. تشدید فعالیت‌های نیابتی

حوثی‌های یمن که تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارند، اخیرا حملات موشکی و پهپادی به اسرائیل را شدت بخشیده‌اند. آن‌ها طی چند روز، دو کشتی را که ادعا می‌کردند با اسرائیل مرتبطند در دریای سرخ را نیز غرق کردند.

این حملات هماهنگ توانایی نظامی فزاینده حوثی‌ها و راهبرد گسترده‌تر جمهوری اسلامی برای اعمال فشار بر اسرائیل و مختل‌ کردن مسیرهای کشتیرانی حیاتی را به نمایش می‌گذارد. این موج تنش‌ها، احتمال ورود دوباره آمریکا به درگیری مستقیم نظامی در منطقه را افزایش می‌دهد.

چه اتفاقی خواهد افتاد؟

با بازسازی توان نظامی جمهوری اسلامی و تشدید حملات نیروهای نیابتی مانند حوثی‌ها، تنش‌ها همچنان بالا است. تهران با احتیاطی آشکار به دیپلماسی علاقه نشان داده است اما هیچ نشانه‌ای از توقف برنامه‌های هسته‌ای یا موشکی‌اش مشاهده نمی‌شود، و اسرائیل نیز مصمم است با این تهدیدها مقابله کند.

در چنین شرایطی که فشار از چندین جهت افزایش یافته، خطر بروز دوباره درگیری مستقیم کاملا واقعی است.