ولودیمیر زلنسکی، رئيس‌جمهوری اوکراین، فاش کرد که نیروهای ویژه این کشور در یکی از جسورانه‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات‌های جنگ اوکراین، موفق به اجرای عملیاتی فوق‌محرمانه موسوم به «تار عنکبوت» شدند که در نتیجه آن، بخش بزرگی از ناوگان بمب‌افکن‌های راهبردی روسیه نابود و ضربه‌ای سنگین و ویرانگر به توان نیروی هوایی روسیه وارد شد.

به گزارش دیلی‌میل، این عملیات محرمانه که طراحی و آماده‌سازی آن ۱۸ ماه طول کشید، روز گذشته در پنج پایگاه هوایی روسیه از ریازان در غرب تا ایرکوتسک در سیبری‌ــ بیش از ۲۵۰۰ مایل دورتر از مرز اوکراین‌ــ اجرا شد. این حمله با استفاده از ۱۱۷ پهپاد انتحاری هدایت‌پذیر انجام شد که پنهانی درون کابین‌های چوبی متحرک جاسازی شده و با کامیون‌های غیرنظامی به خاک روسیه منتقل شده بودند. برای این کار از رانندگان محلی استفاده شده بود که به نظر می‌رسید از ماهیت محموله‌ای که حمل می‌کردند بی‌اطلاع بودند.

به‌محض اینکه کامیون‌ها به محدوده هدف رسیدند، سقف کابین‌ها با کنترل از راه دور باز شدند و پهپادها به پرواز درآمدند. پهپادها با استفاده از دوربین‌های جلو، مستقیم به سمت بمب‌افکن‌های راهبردی روسیه هدایت شدند.

بر اساس ادعای مقام‌های امنیتی اوکراین، در این عملیات ۴۱ فروند هواپیمای نظامی روسیه به ارزش تقریبی ۷ میلیارد دلار نابود شد. این هواپیماها بمب‌افکن‌های اتمی توپولف تو‌ـ۹۵ و تو-۲۲‌ام و همچنین هواپیمای شناسایی ای‌ـ‌۵۰ مین‌استی را شامل می‌شدند. این هواپیمای شناسایی با ارزش تقریبی ۳۵۰ میلیون دلار، نقش مرکز فرماندهی پروازی و راداری را دارد و روسیه فقط حدود ۱۰ فروند از آن را در اختیار دارد. 

هواپیماهای مین‌استی نقش حیاتی در هماهنگ‌سازی جنگنده‌های روسی و سامانه‌های پدافند هوایی این کشور دارند، به این معنا که نابودی آن‌ها ضربه شدیدی به توان جنگی روسیه وارد کرده است. مسکو مدت‌ها است تولید این نوع هواپیما را متوقف کرده است؛ بنابراین در صورت تایید، این دارایی‌ها قابل جایگزینی نخواهند بود.

در حال حاضر، فقط حدود ۱۲۰ فروند از بمب‌افکن‌های تو‌ـ‌۹۵ و تو‌ـ۲۲ام فعال هستند و این هواپیماها برای بمباران‌های شبانه روسیه علیه اوکراین بسیار حیاتی‌اند. 

زلنسکی تایید کرد که این عملیات درست در مجاورت دفتر محلی سازمان امنیت فدرال روسیه اجرا شد و در واقع، زیر گوش مقام‌های امنیتی روسیه صورت گرفته است. او گفت: «این دستاورد صرفا متعلق به اوکراین است. این عملیات دقیقا یک سال و شش ماه و نه روز از مرحله برنامه‌ریزی تا اجرا زمان برد.»

نکته نمادین‌ این‌جاست که این حمله دقیقا در سالگرد ۲۹ سالگی روزی انجام شد که اوکراین ده‌ها بمب‌افکن‌ مشابه و حدود ۲۰۰۰ کلاهک هسته‌ای‌، و ۱۷۶ موشک بالستیک قاره‌پیما را در چارچوب یادداشت بوداپست در ازای تضمین امنیتی که هدف حمله قرار نگیرد، به روسیه تحویل داده بود.

تحلیلگران نظامی این عملیات را یکی از خارق‌العاده‌ترین و موفق‌ترین اقدام‌های جنگی تاکنون توصیف کرده‌اند. فیلیپس اوبراین، استاد مطالعات راهبردی در دانشگاه سنت اندروز گفت: «این ضربه‌ای بزرگ به نیروی هوایی راهبردی روسیه است که در موردش اغراق نشده است. واکنش روسیه هنوز مشخص نیست، اما می‌توان حدس زد که شدید و خشن خواهد بود.»

روسیه از شب گذشته اقدام به بازداشت رانندگان کامیون کرده، در حالی‌ که اوکراین اعلام کرده است عوامل عملیاتی‌اش سالم به کشور بازگشته‌اند. از آنجا که پهپادهای انتحاری هدایت‌پذیر بردی حدود ۱۲ مایل دارند، تحلیلگران احتمال می‌دهند نیروهای اوکراینی در نزدیکی پایگاه‌های هوایی مستقر بوده‌اند.

این حمله همچنین بر تلاش‌های دیپلماتیک سایه افکنده است. قرار بود دور دوم مذاکرات صلح میان اوکراین و روسیه ۲ ژوئن در استانبول برگزار شود، اما مشخص نیست که با توجه به اتفاق‌های اخیر، این گفت‌وگوها ادامه پیدا کند یا خیر.

اوکراین پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه، تبادل اسرا و بازگرداندن ۲۰ هزار کودک اوکراینی ربوده‌شده را در دستور کار قرار داده، اما روسیه تاکنون با توقف درگیری‌ها مخالفت کرده است.

در کنار این حمله هوایی، انفجارهایی در پل‌ها و راه‌آهن در مناطق مرزی روسیه نیز گزارش شد که به کشته‌ شدن دست‌کم ۷ نفر و زخمی‌شدن ده‌ها تن دیگر شد. همچنین، حمله موشکی روسیه به یک منطقه آموزشی ارتش اوکراین ۱۲ کشته و بیش از ۶۰ زخمی بر جای گذاشت.

زلنسکی در پیامی در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «این اقدام‌های اوکراینی‌ها بی‌تردید در کتاب‌های تاریخ ثبت خواهد شد.»