دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند اثر انگشتی که یک نئاندرتال ۴۳ هزار سال پیش روی یک سنگ به جا گذاشت، ممکن است کهن‌ترین بازنمایی تصویری شناخته‌شده از چهره انسان باشد.
بر اساس یک مطالعه جدید، کشف قلوه‌سنگی که با رنگدانه علامت‌گذاری شده، ممکن است مدرکی دال بر این باشد که خویشاوندان تکاملی نزدیک ما‌ــ که ۴۰ هزار سال پیش منقرض شدند‌ــ رفتاری «نمادین» از خود نشان می‌دادند و از توانایی اندیشیدن انتزاعی برخوردار بودند.
این بررسی این فرضیه را مطرح می‌کند که یک نئاندرتال ممکن است این سنگ را کشف کرده و پس از آنکه شباهتش به یک چهره او را تحت تاثیر قرار داده، احساس کرده باشد که باید با اُخرا، یک نشان در مرکز آن، یعنی محل قرار گرفتن بینی، بگذارد.
پژوهشگران گفتند که هنگام کشف این سنگ در جریان حفاری در ژوییه ۲۰۲۲ در پناهگاه سنگی سن لازارو‌ــ یک مکان نئاندرتالی در نزدیکی شهر سگوبیا در اسپانیا‌ــ آنچه را می‌دیدند، «نمی‌توانستند باور کنند».
این سنگ با بیش از ۲۰ سانتی‌متر طول، که دو برابر بزرگ‌تر از هر سنگ دیگری بود که در آن بخش از محوطه یافت شد، به هیچ‌یک از ابزارهایی که به عنوان چکش یا ابزار دیگر استفاده می‌شدند، شباهتی نداشت و با یک نقطه قرمز توجه‌برانگیز، علامت‌گذاری شده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
داوید آلوارس آلونسو، باستان‌شناس از دانشگاه کمپلوتنسه مادرید، گفت: «این سنگ شکل عجیبی داشت و یک نقطه قرمزرنگ با اخرای قرمز روی آن بود که واقعا توجه ما را جلب کرد.»
پروفسور آلونسو به روزنامه گاردین گفت: «همه ما به یک چیز فکر می‌کردیم و به خاطر شکلش به هم نگاه می‌کردیم. همه ما فکر می‌کردیم که 'این شبیه یک چهره است'. اما خب بدیهی است که این [حدس] به‌تنهایی کافی نبود.»
«با ادامه تحقیقاتمان، می‌دانستیم که برای پیش بردن این فرضیه به اطلاعات نیاز داریم [تا ثابت کنیم] که نوعی هدفمندی در کار بوده، این یک شیء نمادین بوده است. یکی از توضیحات ممکن‌ــ اگرچه هرگز با قطعیت نخواهیم دانست‌ــ این است که این بازنمایی نمادین یک چهره است.»
پس از آنکه تحقیقات اولیه نشان داد نقطه قرمز در واقع با استفاده از یک رنگدانه ایجاد شده‌ــ رنگدانه‌ای که در هیچ جای دیگری از محوطه یافت نشدــ، تیم پژوهشی با پلیس تحقیقاتی اسپانیا تماس گرفت تا آن‌ها را از این کشف مطلع کند.
تحلیل‌های بیشتر تایید کرد که این نقطه در واقع یک اثر انگشت است که به احتمال زیاد به یک نئاندرتال مذکر بزرگسال تعلق دارد.
به گفته پروفسور آلونسو که خبرگزاری اروپاپرس از او نقل کرده، پژوهشگران بر این باورند که یکی از نئاندرتال‌ها سنگ گرانیتی غنی از کوارتز را یافت «که به دلیل شکاف‌هایش، توجه او را جلب کرد و او عمدا با گذاشتن یک لکه اخرایی در مرکز این شیء، نشان خود را به جا گذاشت».
بر اساس پژوهش آن‌ها، این سنگ دست‌کم پنج کیلومتر از رودخانه ارسما در نزدیکی محل آورده شده بود که نشان می‌دهد عامدانه انتخاب و آگاهانه به پناهگاه منتقل شده است، جایی که هیچ رنگدانه دیگری یافت نشد.
نویسندگان در مقاله‌ای که در مجله «علوم باستان‌شناسی و انسان‌شناسی» (Archaeological and Anthropological Sciences) منتشر شد، نوشتند: «اینکه این قلوه‌سنگ به دلیل ظاهرش انتخاب و سپس با اخرای قرمز علامت‌گذاری شد، نشان می‌دهد ذهنی انسانی در کار بوده که قادر به نمادسازی، تخیل، ایده‌آل‌سازی و به تصویر کشیدن افکارش روی یک شیء بوده است.»
«علاوه بر این، در این مورد می‌توانیم بگوییم که سه فرایند شناختی بنیادی در خلق هنر دخیل بوده‌اند: تصور ذهنی یک تصویر، ارتباط آگاهانه و عامدانه و معنا بخشیدن»
آنان افزودند: «این قلوه‌سنگ ممکن است یکی از کهن‌ترین امور تجریدی و انتزاعی شناخته‌شده از چهره انسان را در بین موارد ثبت‌‌شده دوران پیشاتاریخ، نشان دهد.»
© The Independent
