نتیجه مطالعه‌ای جدید می‌گوید تمام تلاش‌هایی که برای کاهش وزن در میانسالی انجام می‌شود، می‌تواند زمینه‌ساز یک زندگی‌ طولانی‌تر و سالم‌تر در آینده باشد.

سی‌ان‌ان به نقل از دکتر تیمو استرندبرگ، نویسنده اصلی مطالعه و استاد طب سالمندی دانشگاه هلسینکی، می‌نویسد: «کاهش وزن پایدار حدود ۶.۵ درصد از وزن بدن، بدون دارو یا جراحی، در افراد میانسال، با مزایایی قابل‌توجه برای سلامتی در بلندمدت مانند کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و کاهش مرگ‌ومیر به هر دلیلی، همراه است.»

در این پژوهش که نتایج آن در مجله انجمن پزشکی آمریکا (JAMA Network Open) منتشر شد، محققان داده‌های حدود ۲۳ هزار نفر از سه گروه مختلف را در بازه‌های زمانی متفاوت بررسی کردند. پژوهشگران افراد را بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) اولیه آن‌ها و اینکه آیا وزنشان را کاهش داده‌، ثابت نگه داشته‌ یا افزایش داده‌اند، گروه‌بندی کردند و این الگوها را با سوابق بستری شدن در بیمارستان و آمار مرگ‌ومیر آنان مقایسه کردند.

طبق این مطالعه، افرادی که در دوران میانسالی وزن کم کرده بودند، در سال‌های بعدی زندگی کمتر دچار حمله قلبی، سکته مغزی، سرطان، آسم یا بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) شدند. همچنین مشخص شد که این افراد در طول ۳۵ سال بعدی، کمتر از سایرین بر اثر هر علتی فوت کردند.

دکتر استراندبرگ تاکید کرد: «نکته مهم این است که بیشتر داده‌های این مطالعه مربوط به زمانی است که داروها و جراحی‌های کاهش وزن هنوز به‌طور گسترده در دسترس نبودند، بنابراین این مزایا بیشتر ناشی از تغییر در سبک زندگی مانند بهبود رژیم غذایی و ورزش بود.»

شاخص توده بدنی همه‌ واقعیت را نشان نمی‌دهد

اگرچه این مطالعه از این نظر که از نمونه‌ای بزرگ استفاده کرده، قوی است، تعمیم نتایج آن به دلیل برخی موارد، محدودیت‌هایی دارد. برای مثال این مطالعه روی اروپایی‌های سفیدپوست انجام شد، بنابراین تعمیم نتایج آن به سایر گروه‌های نژادی دشوار است.

از طرفی، شاخص توده بدنی یا بی‌ام‌آی که نسبت وزن به قد را می‌سنجد، معیار دقیقی برای بررسی ترکیب بدنی نیست، زیرا به نسبت عضله، چربی و استخوان در بدن فرد توجهی ندارد. در حالی که عوامل بسیار زیادی‌اند که می‌توانند روی ترکیب بدن یک فرد تاثیر بگذارند، حتی اگر وزن کلی او تغییر چندانی نکند. نحوه توزیع چربی در بدن هم اهمیت زیادی دارد، به‌ویژه چربی اطراف اندام‌های داخلی (احشایی) که عامل اصلی بسیاری از بیماری‌ها است و شاخص بی‌ام‌آی آن را هم مشخص نمی‌کند.

اثر سبک زندگی سالم، فراتر از کاهش وزن است

تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه سالم و افزایش فعالیت بدنی نقش مهمی در کاهش خطر بیماری‌ها دارند. پژوهشگران در این مطالعه عواملی مانند سن را در نظر گرفتند، اما رفتارهای مبتنی بر سبک زندگی مانند رژیم غذایی درست و فعالیت بدنی را لحاظ نکردند. در حالی که ممکن است همین تغییرات سبک زندگی‌ــ و نه فقط کاهش وزن‌ــ عامل اصلی کاهش خطر بیماری‌های مزمن بوده باشد.

دکتر استراندبرگ نیز اشاره کرد که معمولا کاهش وزن و تغییر رفتارهای سبک زندگی در کنار هم به تقویت سلامتی منجر می‌شوند. به گفته او، کاهش وزن می‌تواند به تسکین بیماری‌هایی مانند آرتروز، آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) و کبد چرب کمک کند، اما این تغییر در رژیم غذایی و ورزش است که به طور مستقل هم به کاهش خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی منجر می‌شود.

چطور تغییرات را آغاز کنیم؟

پزشکان تاکید می‌کنند حتی اگر از داروهای کاهش وزن استفاده می‌کنید، باز هم تغذیه و فعالیت بدنی در سلامتی شما نقش حیاتی ایفا می‌کند. متخصصان سلامت همواره از رژیم غذایی مدیترانه به‌عنوان بهترین سبک تغذیه یاد می‌‌‌کنند، زیرا این رژیم بر پایه مصرف میوه سبزیجات غلات کامل، روغن زیتون، مغزها و دانه‌ها است.

طبق نتایج مطالعات مختلف، این رژیم غذایی به افزایش تراکم استخوان در دوران سالمندی کمک می‌کند، از برخی انواع سرطان پیشگیری می‌کند و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

توصیه سازمان بهداشت جهانی برای فعالیت بدنی هم این است که بزرگسالان در هفته دست‌کم ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش شدید انجام دهند و علاوه بر این دو بار هفته تمرین‌های مقاومتی داشته باشند.