در سالی که علی خامنه‌ای آن را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کرده است، تولیدکنندگان و کشاورزان ایران با بحرانی بی‌سابقه در تولید مواجه شده‌اند؛ زیرا قطعی‌های گسترده و بی‌برنامه برق، صنایع، واحدهای تولیدی و بخش کشاورزی را  در سراسر ایران فلج کرده و به گفته صنعتگران، ظرفیت تولید را به پایین‌ترین سطح در سه دهه اخیر رسانده است.

این در حالی است که مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی تاکنون به پرسش‌های درباره دلایل بی‌توجهی مزمن به توسعه زیرساخت‌های انرژی، سوءمدیریت در وزارتخانه‌های مسئول و ناکارآمدی‌ها در سیاست‌گذاری‌های کلان در این حوزه پاسخگو نبوده‌اند.

مهدی بستانچی، رئیس شورای هماهنگی شهرک‌های صنعتی ایران، با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو گفت: «اگر قرار است مردم برق تولید کنند، وزارت نیرو را تعطیل و بودجه آن را بین مردم تقسیم کنید.» او می‌گوید دولت کوچک‌ترین حمایتی از تولید نمی‌کند، «اما از تولیدکنندگان می‌خواهد با دست خالی، بار کم‌کاری وزارتخانه‌ها را به دوش بکشند».

آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، نیز هشدار داد که با ادامه این روند و افزایش دمای هوا، از اوایل تیرماه بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیلی خواهند شد. او تاکید کرد که «از وزیر نیرو هم هیچ آبی گرم نخواهد شد».

در شرایطی که اصرارهای علی خامنه‌ای و سایر مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی بر سیاست‌های جنگ‌طلبانه، تمرکز بر غنی‌سازی اورانیوم و در نتیجه تحریم‌های اقتصادی گسترده غرب علیه ایران، عامل اصلی بحران فعلی در حوزه انرژی و ناتوانی دولت در نوسازی زیرساخت‌ها معرفی می‌شود، فرج‌الله معماری، رئیس کمیسیون اقتصاد اتاق بازرگانی ایران، می‌گوید تصمیم‌های اخیر دولت پزشکیان برای حمایت از تولیدی‌ها هم «در ظاهر حمایتی» اما در واقع، «انتقال مسئولیت بحران به تولیدکنندگان» است.

دامداران در ایران نیز از این بحران در امان نمانده‌اند. یک دامدار در استان مازندران به ایندیپندنت فارسی می‌گوید قطع برق باعث اختلال شدید در شیردوشی دام‌ها و ابتلای آن‌ها به ورم پستان شده است.

هم‌زمان، بر اساس گزارش ایلنا، قطع ناگهانی برق در رامهرمز به آتش‌سوزی در اتاق تاسیسات یک مرغداری انجامید و به تلف شدن دو تُن مرغ منجر شد. حسین سلیمانی، مدیر این واحد تولیدی، از بی‌برنامگی کامل در خاموشی‌ها و نبود پاسخگویی مسئولان خبر داد و گفت که برای بازگرداندن تاسیسات این واحد به مدار، بیش از ۱.۵ میلیارد تومان بودجه حمایتی نیاز دارد.

این در حالی است که عباس علی‌آبادی، وزیر نیروی جمهوری اسلامی، بخشی از این بحران را به استخراج غیرقانونی رمزارز نسبت می‌دهد و می‌گوید: «هر ماینر به اندازه یک کولرگازی برق مصرف می‌کند.» با این حال او توضیح نداد که چرا برای توقیف و جمع‌آوری کامل ماینرها اقدامی نمی‌شود.

پیش از این درباره استخراج گسترده رمزارز در واحدهای صنعتی متعلق به سپاه پاسداران اخباری منتشر شده بود.

علی‌آبادی در صداوسیما ادعا کرد: «من نگفتم سال آینده برق قطع نمی‌شود» و سپس افزود: «مگر می‌شود ۲۰ هزار وات ناترازی را در هفت یا هشت ماه حل کرد؟»

از سوی دیگر، محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت جمهوری اسلامی هم امروز ۱۹ اردیبهشت، اذعان کرد که ظرفیت تولید برق ایران «در همین حد است که هست» و «باید مصرف را مدیریت کرد».

او گفت: «بضاعت تولید برق کشور در همین حد است و باید مدیریت مصرف را جایگزین توسعه تولید کنیم.»

در استان یزد، قطعی برق خسارات سنگینی به مراکز درمانی وارد کرده است. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد می‌گوید قطع مکرر برق جان بیماران را به خطر انداخته و به تجهیزات پزشکی آسیب زده است.

در بخش دارو نیز رسول نظری‌فرد، مسئول داروخانه منتخب بیماران خاص ایران، هشدار داد که قطع برق موجب از بین رفتن داروهای یخچالی با ارزش میلیاردی می‌شود. او گفت که کمتر از ۲ درصد داروخانه‌ها امکان تهیه برق اضطراری را دارند.

در حوزه کشاورزی، از قطعی پنج تا ۱۰ ساعته برق چاه‌های آب، کاهش دسترسی به کود شیمیایی و خسارت به تجهیزات آبیاری گزارش‌های متعددی منتشر شده است. یک نماینده مجلس گفت که به دلیل قطعی برق، کارخانجات صنایع شیمیایی قادر به تامین کود موردنیاز کشاورزان نیستند. باغداران و کشاورزان در مشهد، اردبیل، یزد و کرج هم طی ۴۸ ساعت گذشته از نابودی محصولاتشان به دلیل قطعی گسترده برق خبر داده‌اند.

از طرفی برخی نمایندگان مجلس هم به «تبعیض در قطعی برق» اعتراض کرده‌اند. سارا فلاحی، نماینده مجلس، می‌گوید صنایع کوچک به دلیل قدرت کمتر، بیشتر قربانی خاموشی‌ها می‌شوند.

بحران برق در سال جاری نه‌تنها تولیدات صنعتی، بلکه سلامت، امنیت غذایی و زیرساخت‌های حیاتی ایران را به خطر انداخته است. صنعتگران ایرانی می‌گویند استمرار این وضعیت، بدون اصلاح ساختاری در سیاست‌گذاری انرژی و سرمایه‌گذاری گسترده در نیروگاه‌های جدید، می‌تواند ایران را به فاز بحران اقتصادی و اجتماعی گسترده‌تری وارد کند.