در اتفاقی بیسابقه در تاریخ پس از جنگ جهانی دوم آلمان، فردریش مرتس، رهبر حزب محافظهکار دموکرات مسیحی CDU/CSU، در نخستین رایگیری مجلس آلمان (بوندستاگ) موفق به کسب اکثریت برای صدراعظمی نشد. این شکست، در حالی رخ داد که مرتس پیشتر با حزب سوسیالدموکرات (SPD) توافق ائتلافی امضا کرده بود.
مرتس در رایگیری مخفی روز سهشنبه تنها ۳۱۰ رای به دست آورد؛ شش رای کمتر از اکثریت لازم (۳۱۶ رأی). این بدان معناست که حداقل ۱۸ نمایندهی ائتلاف از رای دادن به او خودداری کردهاند. همچنین، ۹ نماینده رای ممتنع داده و ۳۰۷ نفر رای مخالف ثبت کردهاند.
این ناکامی، هرچند لزوما پایان کار مرتس نیست، اما نشانهای جدی از شکاف در داخل ائتلاف تازهتشکیل محسوب میشود و میتواند موقعیت سیاسی او را تضعیف کند. مرتس که وعده داده بود رشد اقتصادی آلمان را احیا کند، حال با تردید نسبت به توان مدیریتیاش روبهرو شده است.
انتظار میرفت مرتس از روز چهارشنبه سفرهایی رسمی به فرانسه و لهستان را بهعنوان صدراعظم آغاز کند، اما اکنون این برنامهها در ابهام قرار گرفتهاند. جلسه بوندستاگ برای تصمیمگیری درباره مراحل بعدی به حالت تعلیق درآمده و مشخص نیست دور دوم رایگیری چه زمانی برگزار خواهد شد.
بازارهای مالی نیز به این خبر واکنش نشان دادند؛ شاخصهای بورس آلمان افت کردند و نرخ بهره اوراق قرضه کاهش یافت.
چالشهای ائتلاف و شکاف درونی دموکرات مسیحیها
ائتلاف دو حزب دموکرات مسیحی که در انتخابات ماه فوریه با کسب ۲۸.۵ درصد آرا به پیروزی نسبی رسیده بود، برای تشکیل دولت مجبور به ائتلاف با سوسیالدموکراتها شد؛ حزبی که تنها ۱۶.۴ درصد آرا را به دست آورده بود. با این حال، هر دو حزب از آن زمان تاکنون در نظرسنجیها افت بیشتری داشتهاند و حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان (AfD) در برخی نظرسنجیها پیشتاز شده است.
تحلیلگران هشدار دادهاند که شکست مرتس در دور اول رایگیری، شکافی عمیق را درون ائتلاف نمایان کرده است. کارستن برژسکی، اقتصاددان ارشد ING، میگوید: «این شکست نشان میدهد که حتی در داخل حزب دموکرات مسیحی هم درباره تغییرات مالی مد نظر مرتس، اجماع وجود ندارد.»
بر اساس قانون اساسی آلمان، بوندستاگ اکنون ۱۴ روز فرصت دارد تا صدراعظم جدید را انتخاب کند؛ چه مرتس و چه فردی دیگر. اما کارشناسان هشدار دادهاند که حتی در صورت پیروزی او در دور دوم، روابط شکننده بین احزاب ائتلافی ممکن است دولت را در ادامه با چالشهای جدی مواجه کند.
در شرایطی که آلمان با تهدید رکود اقتصادی سومین سال متوالی، جنگ تجاری جهانی و کاهش تعهد نظامی آمریکا در ناتو روبهروست، بیثباتی سیاسی جدید، چشمانداز روشنی برای بزرگترین اقتصاد اروپا ترسیم نمیکند.