بازرس ویژه ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان در تازه‌ترین گزارشش هشدار داد که افغانستان به یکی از امن‌ترین پناهگاه‌های تروریست‌ها بدل شده است. او گفت دست‌کم ۱۲ رهبر ارشد القاعده در این کشور حضور دارند و از چتر امنیتی طالبان بهره می‌برند.
این ارزیابی در گزارش سه‌ماهه بازرس ویژه ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان (سیگار)، که در ۳۰ آوریل ۲۰۲۵ به کنگره آمریکا ارائه شده، منتشر شده است. براساس این گزارش، طالبان روابطشان با القاعده را قطع نکرده‌اند و در سه سال گذشته به رهبران و اعضای القاعده اسناد شناسایی افغانستانی داده‌اند و به آن‌ها اجازه داده‌اند آزادانه در کشور رفت‌وآمد کنند. القاعده نیز، به نوبه خود، برای بازسازی شبکه‌های تروریستی خفته در کشورهای دیگر ازجمله عراق، سوریه، لیبی و حتی اروپا می‌کوشد.
در این گزارش به نقل از سازمان اطلاعات ملی ایالات متحده (ODNI) آمده است که القاعده همچنان برای اجرای عملیات خارجی علیه ایالات متحده انگیزه و ظرفیت بالقوه دارد و افغانستان را نقطه‌ای کلیدی در این نقشه می‌داند.
در گزارش سیگار تاکید شده است که القاعده تنها گروه تروریستی نیست که در افغانستان از امنیت و آزادی عمل برخوردار است، طالبان روابطشان با پنج گروه عمده دیگر را نیز حفظ کرده‌اند. تحریک طالبان پاکستان (TTP) با حدود شش تا شش هزار و ۵۰۰ جنگجو در شرق افغانستان، جنبش اسلامی ازبکستان، جماعت انصارالله تاجیکستان و حزب اسلامی ترکستان شرقی گروه‌هایی‌اند که در خاک افغانستان حضور دارند.
این گروه‌ها در افغانستان آموزش می‌بینند و بازسازی می‌شوند و به تجهیزاتی دسترسی دارند که آمریکا پیش‌تر آن‌ها را به ارتش افغانستان تحویل داده بود. طبق ارزیابی پنتاگون، حدود ۷.۱۲ میلیارد دلار تجهیزات نظامی آمریکایی پس از خروج شتاب‌زده در سال ۲۰۲۱ در افغانستان باقی ماند و بخشی از آن اکنون در اختیار این گروه‌ها قرار دارد.
اگرچه طالبان در توافق‌نامه دوحه در سال ۲۰۲۰ متعهد شدند از فعالیت گروه‌های تروریستی بین‌المللی در افغانستان جلوگیری کنند، اما اکنون مدعی‌اند که «وظایفشان را انجام داده‌اند»، در حالی که گزارش‌های سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای ناظر بین‌المللی خلاف این را نشان می‌دهند.
در گزارش سیگار آمده است که در مناطقی چون کنر، ننگرهار و نورستان، میان طالبان و القاعده همکاری نزدیک وجود دارد. القاعده نه‌تنها در این مناطق پناهگاه دارد، که از طریق شبکه‌ای به‌هم‌پیوسته در آسیای میانه و خاورمیانه با شاخه‌های منطقه‌ای خود مرتبط است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پیش‌تر کارشناسان شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داده بودند که القاعده برای تسهیل فعالیت و جذب نیرو در بخش‌هایی از افغانستان انبار مهمات، مراکز آموزشی و پناهگاه ایجاد کرده است. ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده که جانشین اسامه بن لادن بنیان‌گذار این گروه بود، در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۳ در بالکن خانه‌ای متعلق به سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی در کابل، در حمله هوایی ارتش آمریکا کشته شد. هرچند طالبان کشته شدن الظواهر در کابل را رد کردند، اما جو بایدن، رئيس‌جمهوری پیشین ایالات متحده، در سخنانی گفت الظواهری در نتیجه یک حمله هدفمند و ازپیش تعیین‌شده در کابل کشته شده است.
داعش خراسان، بزرگ‌ترین تهدید تروریستی فرامنطقه‌ای
در گزارش سیگار، از داعش خراسان با عنوان «بزرگ‌ترین تهدید تروریستی فرامنطقه‌ای» نام برده شده است که علاوه بر حمله‌های مرگبار در افغانستان و کشتن سران طالبان، در کشورهای مختلف نیز حملاتی انجام داده است.
در گزارش سیگار آمده است: «این گروه به طالبان، اقلیت‌های قومی و مذهبی، کارمندان خارجی و دیپلمات‌ها حمله می‌کند و در استان‌های بدخشان، نورستان و کنر پایگاه‌های عملیاتی دارد.»
براساس این گزارش، گروه داعش از طریق «دفتر الصدیق» در افغانستان، که زیر نظر تمیم الکردی اداره می‌شود، همچنان از طریق رمزارزها نیازهای مالی‌اش را تامین می‌کند و با شاخه‌های آسیایی‌اش هماهنگ است.
داعش خراسان در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ مسئولیت ۲۲ حمله را پذیرفته است که در بیشتر این حمله‌ها به طالبان تلفات وارد شده است.
