در نتیجه بن‌بست در مذاکرات تجاری با چین، ایالات متحده تعرفه واردات ۲۰۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش داد. این اقدام واکنش تلافی‌جویانه چین را برانگیخته‌است. این حرکت بیانگر چالش‌های حل مسائل تجاری با چین، به ویژه مسائل مربوط به دسترسی به بازار چین و تخلف این کشور از حقوق مالکیت معنوی است.
بنا بر گزارش‌ها، این بن‌بست زمانی رخ داد که چینی‌ها از تعهدات خود برای ایجاد تغییرات در قوانین‌شان برای حمایت از حقوق مالکیت معنوی و مقررات مربوط به منع انتقال فن‌آوری عقب‌نشینی کردند. همچنین به نظر می‌رسد فشار ایالات متحده بر چین برای خرید میزان بیشتری از کالاهای آمریکایی به منظور متوازن کردن تراز تجاری آمریکا یکی دیگر از موضوعات مورد اختلاف باشد. پیش‌شرط چینی‌ها برای توافق، رفع تعرفه‌هایی است که سال گذشته بر کالاهای چینی اعمال شده بود، در حالی‌که از دیدگاه آمریکا این تعرفه‌ها مکانیسمی برای اجرایی کردن توافق بوجود می‌آورند.
به‌رغم اینکه دو طرف اعلام کرده‌اند به منظور کاهش تنش‌ها و جلوگیری از واکنش‌های بازار به گفتگوها ادامه خواهند داد، اقدام ایالات متحده نگرانی‌ها در مورد غیر قابل حل بودن اختلافات و احتمال تداوم رقابت‌های تجاری را دوباره زنده کرده‌است. این هفته ایالات متحده قرار است جزئیات اِعمال تعرفه روی کالاهایی از چین به ارزش ۳۰۰ میلیارد دلار را منتشر کند. اقدام بخشی از تهدید آمریکا به اعمال تعرفه روی تمامی مبادلات تجاری با چین در صورت عدم توافق با این کشور در یک ماه آینده است. چین با افزایش تعرفه‌های واردات کالاهای آمریکایی از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد اقدام ایالات متحده را تلافی کرده است.
تعرفه‌های جدید ایالات متحده روی کالاهایی که از روز دهم مه به بعد خریداری می‌شود اعمال خواهد شد. دور قبلی تعرفه‌ها - بر خلاف دور جدید - عطف به ماسبق می‌شد و به کالاهایی که در زمان وضع تعرفه در حال ترانزیت بودند نیز اعمال می‌شد. این امر فرصتی برای مذاکره بین طرفین قبل از اینکه اثر تعرفه‌ها در بازارهای جهانی به طور کامل دیده شود، به وجود می‌آورد. کالاهایی که از روز دهم مه به بعد خریداری می‌شوند بین دو تا چهار هفته در ترانزیت خواهند بود. در صورت رسیدن به توافق ترامپ می‌تواند تعرفه‌ها را با عطف به ماسبق حذف کند.
تعرفه‌ها چه تأثیری روی اقتصاد می‌گذارند؟
تعرفه، مالیاتی است که شرکت وارد کننده کالای خارجی می‌پردازد. اقدام اخیر آمریکا تعرفه را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش می‌دهد. این تعرفه‌ها به کالاهایی مانند فولاد، آلومینیوم، پنل‌های خورشیدی، قطعات اتومبیل و ماشین‌های صنعتی و همچنین طیف گسترده‌ای از کالاهای مصرفی مانند لوازم الکترونیک، غذاهای دریایی، اثاثیه منزل و بار اعمال می‌شود. از ۵۳۹ میلیارد دلار کالای چینی وارد شده به آمریکا در سال ۲۰۱۸ تعرفه‌های موجود به ۲۵۰ میلیارد دلار از این کالاها اعمال می‌شود. تهدید ترامپ مبنی بر گسترش تعرفه به ۳۰۰ میلیون دلار کالای چینی دیگر می‌تواند روی کالای مورد مصرف روزمره - مانند تلفن‌های همراه هوشمند و کامپیوترها - نیز تاثیر بگذارد.
در مقابل نیز چین تقریبا روی تمامی کالاهای آمریکایی وارد شده به چین ( حدود ۱۱۰ میلیارد دلار از کل ۱۲۰ میلیارد دلار کالاهای وارداتی آمریکایی به چین) تعرفه اعمال کرده و تعرفه بسیاری از کالاهای آمریکایی (به ارزش حدود ۶۰ میلیارد دلار) را از ۱۰ درصد به ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش داده‌است.
تعرفه‌ها بی‌ثباتی بازار را برای شرکت‌هایی که سودشان وابسته به تجارت است افزایش می‌دهد. از سوی دیگر از آنجایی که هزینه‌های بالاتر منجر به قیمت‌های بالاتر می‌شود، تعرفه‌ها مخارج مصرف‌کنندگان را نیز افزایش می‌دهند. در حال حاضر تعرفه‌ها صادرات کشاورزی به چین را با مانع مواجه کرده و قیمت‌ها را پایین آورده است. این مسأله باعث شده بخش کشاورزی آمریکا با مشکل مواجه شود. بنابر تخمین اقتصاددان اصلی وزارت کشاورزی آمریکا انتظار می‌رود صادرات کشاورزی این کشور به چین در سال ۲۰۱۹ به میزان ۱/۹ میلیارد دلار کاهش یابد.
دولت ترامپ در تلاش است از تعرفه‌های تجاری برای ضرر زدن به شرکت‌های چینی استفاده کند تا بتواند برای کسب توافق چین را تحت فشار بگذارد. ترامپ وعده داده منابع حاصل از اعمال این تعرفه‌ها صرف خرید محصولات کشاورزی شود تا خسارت حاصل از اقدام متقابل چین جبران شود. با این وجود تحلیلگران معتقدند این تعرفه‌ها تأثیر منفی بیشتری روی شرکت‌ها و مصرف کنندگان آمریکایی خواهد داشت - به خصوص اگر به کالاهای مصرفی بیشتری گسترش داده شوند.
شرکت‌های آمریکایی متضرر نگرانی‌شان از این تعرفه‌ها را ابراز کرده‌اند. از دیدگاه این شرکت‌ها اعمال تعرفه ابزار مناسبی برای مذاکره نیست و باعث می‌شود رقابت‌پذیری شرکت‌های آمریکایی کاهش یابد. آنها معتقدند ایالات متحده باید با کشورهای دیگر که دغدغه‌های مشابه دارند هم‌گام شود و از کانال‌های بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی برای حل مسائل مربوط به تجارت با چین استفاده کند.
در صورت نرسیدن به توافقی بین دو طرف ادامه اعمال محدودیت تجاری بین ایالات متحده و چین می‌تواند عواقبی برای اقتصاد جهانی داشته باشد. اگر چین بخواهد اقدام آمریکا برای گسترش تعرفه‌ها به تمامی مبادلات تجاری را تلافی کند، حدود ۶۵۰ میلیارد دلار از تجارت جهانی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. ایالات متحده و چین در حقیقت بزرگترین قدرت‌های اقتصادی جهان هستند و بعضی از اقتصاددانان واهمه دارند به درازا کشیدن تنش‌های تجاری بین این دو کشور منجر به رکود اقتصادی شود. صندوق بین‌المللی پول (IMF) اختلافات تجاری بین آمریکا و چین را خطری برای رشد اقتصادی جهان می‌داند. بنابر برآوردهای این صندوق در نتیجه این تنش‌ها رشد اقتصادی جهان با ۰/۳ درصد کاهش به ۳/۳ درصد در سال ۲۰۱۹ خواهد رسید.
نارضایتی‌های آمریکا چیست؟
بر اساس داده‌های آماری ایالات متحده کسری تجاری این کشور (تفاوت میزان واردات و صادرات) در تجارت با چین در سال ۲۰۱۸ میزان ۴۱۹ میلیارد دلار بوده‌است. این میزان از سال ۱۹۹۰ افزایش یافته‌است. در سال ۹۰ کسری تجاری آمریکا با چین ۱۰ میلیارد دلار و در سال ۲۰۰۰ این میزان ۸۴ میلیارد دلار بود.
ایالات متحده به شکلی روزافزون نگران سیاست‌های تجاری ناعادلانه چین بوده‌است. این سیاست‌ها شامل افزایش صادرات با دست‌کاری نرخ تبادل ارز و ارائه یارانه به شرکت‌های تحت مالکیت دولت چین می‌شود. هدف این سیاست‌ها افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد چین بوده‌است. علاوه بر این، چین با استفاده از تجارت برای دستیابی به تکنولوژی‌های حساس قوانین مربوط به مالکیت معنوی را زیر پا گذاشته است. ایالات متحده این سیاست چین را تهدیدی برای امنیت ملی‌اش تلقی می‌کند.
در حقیقت این اقدامات دولت چین بخشی جدایی‌ناپذیر از مدل رشد اقتصادی این کشور است و به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد چین در این سیاست‌ها تغییری ایجاد کند. بر این اساس بسیاری از تحلیلگران معتقدند ترامپ سرانجام به یک به اصطلاح توافق ناکامل با چین رضایت خواهد داد. بر اساس چنین توافقی چین امتیازاتی مانند خرید بیشتر کالاهای آمریکایی برای کاهش کسری تجاری آمریکا خواهد داد و به تثبیت نرخ تبادل ارز ملی‌اش ادامه خواهد داد. با این وجود تصمیم ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه‌ها نشان دهنده اصرار او به حل نگرانی‌های اصلی آمریکاست. چین به نوبه خود این اقدامات را تضعیف کننده حاکمیت ملی‌اش قلمداد می‌کند. مشخص نیست ترامپ تا کجا از تعرفه‌ها برای کسب امتیاز از چین استفاده خواهد کرد. تعرفه‌هایی که اِعمال‌شان می‌تواند ضرر بیشتری به اقتصاد بزند و تنش‌های بیشتری ایجاد کند.
با وجود اینکه گفتگویی فوری بین دو کشور برنامه‌ریزی نشده، (به گفته لری کادلوف، مشاور اقتصادی کاخ سفید) انتظار می‌رود گفتگو در سطوح بالاتر بین ترامپ و شی جین پینگ رهبر چین در حاشیه نشست گروه بیست در روزهای ۲۸ و ۲۹ ژوئن برگزار شود.
