در آستانه دومین سالگرد سرکوب خشونت‌آمیز کشاورزان اصفهانی در بستر خشک رودخانه زاینده‌رود، روز پنجشنبه ۲۵ آبان، کشاورزان اصفهانی بار دیگر کفن پوشیدند و راهپیمایی اعتراضی برگزار کردند.

رودخانه زاینده‌رود که زمین‌های کشاورزی حوضه آبریز آن حدود ۲۰۰ هزار هکتار برآورد می‌شود، طی سال‌های اخیر به‌دلیل برداشت‌های غیراصولی در بالادست، فعالیت صنایع، طرح‌های انتقال آب، مدیریت ناکارآمد منابع و کاهش بارندگی‌ها، وضعیت بحرانی پیدا کرده است به‌طوری‌که در ماه‌های گرم سال خشک می‌شود.

میزان آبی که در ماه‌های مناسب کشت برای کشاورزان رهاسازی می‌شود، پاسخگوی نیاز آنان نیست. کشاورزان اصفهانی بارها در اعتراض‌هایشان تاکید کرده‌اند که در نتیجه حکمرانی ناکارآمد جمهوری اسلامی در حوضه آبی زاینده‌رود، زمین‌های زراعی‌ آنان نابود شده و با بحران معیشت مواجه شده‌اند.

راهپیمایی اعتراضی و تحصن کشاورزان اصفهانی، روز پنجشنبه، در حالی خبرساز شد که کمی پیش‌تر مقام‌های وزارت نیرو ادعای توافق با کشاورزان و خشنودی آنان را مطرح کرده بودند.

پس از رهاسازی موقت آب در روز بیستم آبان، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از افشین رضایی، مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، نوشت که درباره «میزان و زمان توزیع آب» با کشاورزان شرق و غرب اصفهان توافق شده است. این مقام وزارت نیرو همچنین از افزایش تخصیص آب برای کشاورزان دارای حقابه خبر داد.

هم‌زمان با راهپیمایی اعتراضی کشاورزان کفن‌پوش در اصفهان، روز پنجشنبه، خبرگزاری موج به نقل از علیرضا الماسوندی، معاون تلفیق و امور تنظیم‌گری شرکت مدیریت منابع آب ایران، نوشت که رهاسازی آب زاینده‌رود «مایه اطمینان خاطر کشاورزان» شده و «رونق کشت پاییزه» را به دنبال داشته است. این مقام دولتی نیز ادعا کرد که کشاورزان از «ذخیره مناسب آب» استفاده کرده‌اند و از نظر «معیشتی و تولید مشکل خاصی نداشته‌اند».

تصاویری که از کشاورزان نگران اصفهانی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، خلاف ادعای مدیران دولتی را اثبات می‌کرد. کشاورزانی که در تجمع اعتراضی خود شعار «مرگ بر این دولت مردم‌فریب» سر دادند، اکنون سه مطالبه جدی دارند؛ آن‌ها به تاخیر دولت در پرداخت خسارت‌هایشان معترض‌اند، همچنین می‌خواهند که مدت رهاسازی آب زاینده‌رود به‌اندازه کافی و مشخص باشد. ضمن اینکه پروژه انتقال آب به بروجن را هم خلاف قوانین جمهوری اسلامی می‌دانند.

روزنامه اصفهان زیبا، شامگاه پنجشنبه، از راه‌اندازی کارزاری در مخالفت با طرح انتقال آب به بروجن خبر داد و نوشت که امضاکنندگان این کارزار آن را خلاف مصوبه شورای عالی آب دانسته‌اند.

معترضان با انتقاد از حضور ابراهیم رئیسی در مراسم افتتاح «پروژه غیرقانونی بن_‌بروجن» خطاب به او نوشتند: «آیا می‌دانید این پروژه، خلاف قانون توزیع عادلانه آب، عدم رعایت حقوق حق‌آبه‌داران، با انتقال آب بین‌حوضه‌ای (آن هم از یک حوضه فقیر آبی به یک حوضه غنی) و مصوبات ۹ ماده‌ای شورای عالی آب که هرگونه بارگذاری جدید بر زاینده‌رود را ممنوع اعلام کرده، اتفاق افتاده است؟»

آن‌ها همچنین تاکید کردند که زاینده‌رود «رگ حیاتی» فلات مرکزی ایران و «سرچشمه حیات و تمدن» اصفهان است، اما به دلیل «سوء‌مدیریت، دچار خشکی‌های پی‌درپی شده و آثار منفی آن در پدیده‌هایی مانند فرونشست زمین آشکار است».

طرح انتقال آب بن به بروجن، از سال ۱۳۹۱ آغاز شد و در حال حاضر مراحل نهایی را طی می‌کند. تاکنون یک هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برای این طرح هزینه شده است و در صورت تامین اعتبار نهایی، آبان‌ به بهره‌برداری می‌رسد.

بر اساس این طرح، انتقال آب قرار است سالانه بیش از ۴۰ میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز زاینده‌رود با طی مسافتی به طول ۱۲۸ کیلومتر به حوضه آبریز کارون انتقال داده شود.

مساعدترین زمان کشت برای کشاورزان اصفهانی، اواسط مهرماه تا اوایل آذرماه، است، اما آن‌ها در طول سال‌های اخیر به تناوب این موعد حیاتی را به‌دلیل نبود آب کافی از دست دادند. حالا بسیاری از کشاورزان می‌گویند تنها دارایی‌ آنان که زمین‌های زراعی‌ بود از دست داده‌اند و به «خاک سیاه» نشسته‌اند.

کشاورزان اصفهانی که از مشکلات معیشتی به تنگ‌ آمده بودند، اواخر آبان ۱۴۰۰، در بستر خشک رودخانه زاینده‌رود تحصن کردند. تحصن سه هفته‌ای آنان با آتش‌ زدن چادرهایشان به دست نیروهای لباس شخصی به خشونت کشیده شد.

سرانجام نیز ماموران سرکوب جمهوری اسلامی با گلوله‌های ساچمه‌ای معترضان را هدف قرار دادند. تصاویر شماری از کشاورزان که از ناحیه چشم آسیب‌ دیده بوده‌اند، بازتاب وسیعی در رسانه‌های اجتماعی داشت و بسیاری از کاربران در همراهی و همدردی با کشاورزان اصفهانی، تصاویری از خود با یک چشم بسته در حساب‌های کاربری‌ خود منتشر کردند.

کشاورزان اصفهانی در ماه‌های گذشته نیز چندین مرتبه از جمله بهمن‌ماه، فروردین‌ماه و مردادماه تجمع اعتراضی برگزار کردند. بهمن‌ماه گذشته وقتی‌که ده‌ها کشاورز اصفهانی با تعداد زیادی تراکتور به سمت تهران در حرکت بودند تا اعتراض خود را به خشکی زاینده‌رود مطرح کنند، یگان‌های ویژه نیروی انتظامی با خشونت آنان را متوقف کردند.

هم‌زمان با اعتراض دوباره کشاورزان اصفهانی، روز پنجشنبه، بخشی از مستند «رودی که کشته‌ شد» ساخته مرتضی آتش زمزم در رسانه‌های اجتماعی فراگیر شد. در این مستند که پیش‌تر کاوه مدنی، کارشناس محیط‌زیست آن را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرده بود، کشاورزان اصفهانی توضیح می‌دهند که در نتیجه دروغ و ناکارآمدی مسئولان جمهوری اسلامی، داروندار خود را از دست داده‌اند و برای تامین نیازهای معیشتی درمانده‌اند.

کاوه مدنی در حساب کاربری خود در رسانه اجتماعی اکس همراه با انتشار آن مستند، نوشته بود: «امروز درد ورشکستگی آبی ایران مزمن شده و بالادست و پایین‌دست زاینده‌رود و سایر حوضه‌های آبریز سرزمینمان را فراگرفته است». او پیش از آن نیز در مصاحبه‌ای گفته بود که مشکلات آب ایران به حدی وخیم شده است که اکوسیستم‌های آن قابل‌نجات و برگشت‌پذیر نیستند.