فعالان محیط‌زیست در کرمانشاه درباره نابودی حدود ۱۷۰ هزار درخت کاج در پارک جنگلی بیستون یا «کاجستان بیستون» ابراز نگرانی کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند این درختان با ادعای ابتلا به آفت، یکی‌یکی قطع می‌شوند، با این حال، خودداری از آبیاری این پارک دست‌ساز، خروج شبانه درختان قطع‌شده و امتناع از جایگزینی درختان جدید این نگرانی را تقویت کرده است که شاید پای قاچاقچیان چوب و ساخت‌وسازهای شهرداری در میان باشد.
ماجرای احداث پارک جنگلی بیستون به بیش از پنج دهه پیش بازمی‌گردد که فیروز تیموریان، فعال محیط‌زیست، از سوی استاندار وقت کرمانشاه مامور شد در مجاورت کتیبه هخامنشی بیستون یک پارک جنگلی ایجاد کند. او با کاشت ۱۷۰ هزار درخت کاج در دامنه کوه، جنگلی به وسعت ۱۱۲ هکتار ایجاد کرد که بعدها به نام «کاجستان بیستون» نیز شهرت یافت و امروز تشنه، بیمار و بی‌جان رها شده است.
فیروز تیموریان که حالا مانند کاج‌های پارک جنگلی بیستون به دوران سالمندی رسیده است، در گفتگویی تصویری با روزنامه شرق در میان درختان آفت‌زده این پارک، ضمن ابراز تاسف گفت: «هر کس از دلسوزان این استان که به اینجا می‌آید، جز نگرانی مردم شهر بیستون چیزی نمی‌بیند.»
بر اساس این گزارش، مردم شهر بیستون، نگران درختان کهنسال پارک جنگلی شهرشان‌اند؛ کاج‌هایی که در مجاورت محوطه تاریخی بیستون و کتیبه هخامنشی قد کشیده‌اند.
تیموریان که امروز ناامیدانه می‌گوید ترجیح می‌دهد بمیرد تا مرگ درختانی را که با دستان خود کاشته نبیند، به روند خشک شدن و آفت‌زدگی کاجستان بیستون مشکوک است. او می‌گوید: «پوست درختان دارد کنده می‌شود. می‌گویند سوسک دارند، بیمارند؛ بسیار خب، اما جایگزینشان کجاست؟ درخت مقاوم کجاست؟ چرا کاشته نمی‌شود؟ چرا آبیاری را قطع کرده‌اند؟»
در سال ۱۳۹۰، شرکت توسعه گردشگری کرمانشاه با قرارداد «احاله مدیریت، مسئولیت بهره‌برداری و حفاظت از پارک جنگلی بیستون» را برای یک دوره ۱۰ساله برعهده گرفت. با این حال، گزارش‌ها و شواهد متعدد نشان می‌دهد که این شرکت نه‌تنها به تعهدات حفاظتی خود عمل نکرد، بلکه رهاشدگی درختان و کاهش عملیات آبیاری سبب تشدید آفات و خشکیدگی گسترده کاج‌ها شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته محمدحسین رستمی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه، قرارداد با این شرکت دولتی به دلیل «بی‌توجهی به حفاظت» و «تخریب درختان» فسخ شده و پرونده مطالبه خسارت آن در دادگستری بیستون در حال پیگیری است. او اوایل آبان‌ماه، با سلب مسئولیت از سازمان منابع طبیعی، اعلام کرد: «درباره قطع و تخریب درختان پارک جنگلی بیستون گزارش‌های متعددی به اداره‌کل رسیده، اما شرکت توسعه گردشگری برای جلوگیری از این وضعیت اقدام موثری انجام نداده است.»
رستمی در گفتگو با سایت تابناک، ضمن تاکید بر نقش پارک جنگلی بیستون به‌عنوان یک اکوسیستم دست‌کاشت، در منظر طبیعی و هویت زیست‌محیطی منطقه، توضیح داد که این پارک بر اساس ماده ۳ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها به شرکت توسعه گردشگری سپرده شده بود، اما مشکلات مدیریتی و مالی سبب شد تعهدات مربوط به آبیاری و نگهداری رعایت نشود. او همچنین خبر داد که پس از انتخاب مجری جدید، «عملیات حذف درختان خشک‌شده و کنترل آفات چوب‌خوار اجرا خواهد شد».
در حالی که اداره‌کل منابع طبیعی کرمانشاه پیگیر اخذ خسارت از شرکت توسعه گردشگری است، فعالان محلی به‌شدت نگران ادامه وضعیت آفت‌زدگی درختان کاجستان بیستون‌اند و می‌گویند در عمل، تنها قطع درختان آفت‌زده دیده می‌شود و هیچ‌گونه کاشت جایگزین انجام نشده است. آنان هشدار می‌دهند که اگر حذف درختان هم‌زمان با کاشت گونه‌های بومی یا گونه‌های پیشنهادی کارشناسان انجام نشود، نابودی کامل این جنگل ۵۰ ساله تقریبا قطعی است. به گفته آن‌ها، این درختان یکی‌یکی پیر شدند و به آخر خط رسیدند. آبیاری نکردن هم آن‌ها را آسیب‌پذیرتر کرد، اما این احتمال وجود دارد که پای قاچاقچیان چوب هم در میان باشد.
در کنار این نگرانی‌ها، موضوع دیگری که وضعیت پارک بیستون را حساس‌تر کرده، واگذاری این عرصه از منابع طبیعی به شهرداری است. فعالان محیط‌زیست می‌گویند چنین انتقالی اگر بدون نظارت سختگیرانه و ضوابط حفاظتی روشن انجام شود، می‌تواند راه را برای تغییر کاربری باز کند. به خصوص که تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد شهرداری‌ها به‌ویژه در نقاط گردشگرپذیر، به توسعه کاربری‌های تجاری و تفریحی تمایل بیشتری دارند.
همین سابقه سبب شده بیم آن برود که با تداوم خشکیدگی و حذف درختان، زمین کاجستان بیستون به‌تدریج برای ساخت‌وساز آماده شود؛ ساخت‌وسازهایی که می‌تواند در قالب مجتمع‌های تجاری، پروژه‌های گردشگری سفارشی یا کاربری‌های درآمدزا جایگزین جنگل دست‌کاشت بیستون شوند که نیم قرن پیش به‌عنوان سپری سبز برای حفاظت از حریم منظر فرهنگی بیستون ایجاد شد.
