جمهوری اسلامی ایران از نسخه جدیدی از پهپاد شاهد رونمایی کرده است که سال گذشته برای حمله به اوکراین مورد استفاده روسیه قرار گرفت و قرار است سرعت آن از نسخه‌های قبلی به مراتب بیشتر باشد. 

نشریه تلگراف روز شنبه ۳۰ سپتامبر نوشت در پیش‌پرده‌ای از مستندی که درباره نسخه جدید پهپاد انتحاری شاهد در تلویزیون جمهوری اسلامی به نمایش درآمد، دیده می‌شود که به جای موتور پیستونی و پروانه اصلی از موتور جت استفاده شده است. 

تلگراف نوشته است با آنکه پدافند هوایی اوکراین بسیاری از پهپادهای شاهد- ۱۳۶ مورد استفاده روسیه را سرنگون می‌کند، اما این پهپادها ویرانی زیادی را در اوکراین ایجاد کرده‌اند و به زیرساخت‌های غیرنظامی کشور آسیب زده‌اند. 

کارشناسان بر این باورند که سرعت پهپادهای شاهد به‌طور قابل توجهی بیشتر است و همین نکته رهگیری آن را دشوار می‌کند، هرچند برد کوتاه‌تر آن نقطه ضعفش است. 

تلگراف به نقل از جیمز پاتون راجرز، مدیر اجرایی موسسه سیاست گذاری فناوری کورنل بروکس، گفت: «سرعت پهپاد مجهز به موتور جت ساخت جمهوری اسلامی ایران است که باید برای غرب و متحدانش نگران‌کننده باشد.» 

او افزود: «موتور جت سبک‌وزن به شاهد این امکان را می‌دهد که از پدافند زمینی عبور کند و کشندگی آن را افزایش دهد.»

پاتون که به ناتو و دولت بریتانیا درباره فناوری هواپیماهای بدون سرنشین مشاوره می‌دهد، گفت: «این پهپاد مجهز به یک دوربین جدید است که نوع قدیمی پهپاد شاهد نداشت و این باعث بهبود امکان ناوبری بصری و دقت نقطه‌زنی می‌شود.» 

تلگراف نوشته است که موتور جت روی این پهپاد هم گران است و هم معایب عملیاتی دارد. پاتون راجرز گفت: «مصرف سوخت به دلیل سرعت بالا بیشتر است و برد آن را محدود می‌کند و ردپای حرارتی که موتور تولید می‌کند نیز راه را برای سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته‌ای که حسگر حرارتی دارند تسهیل می‌کند.»

این نشریه بریتانیایی همچنین به نقل از دیمین اسپلیتزر، کارشناس تسلیحات، نوشته است که نشانی مبنی بر استفاده از پهپاد جدید به اوکراین موجود نیست. او گفت: «اگر این پهپاد در اوکراین استفاده شود و به آن دسترسی داشته باشیم می‌توانیم همانطور که پهپادهای شاهد مدل قبل را بررسی کردیم، اجزا و ساختار آن را نیز بررسی کنیم.» 

تلگراف نوشته است هنوز مشخص نیست که آیا پهپاد شاهد مجهز به موتور جت در دست تولید است یا اینکه پیش‌پرده به‌نمایش‌درآمده در تلویزیون جمهوری اسلامی یک پرواز آزمایشی را نشان داده است. 

پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ که در حال حاضر در اوکراین مورد استفاده قرار می گیرند، بردی حدود ۱۵۰۰ مایل و سرعت ۱۱۱ مایل بر ساعت دارند. 

هزینه ارزان و سادگی ساختاری عامل اصلی محبوبیت پهپادهای شاهد ملخی بوده است، اما جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۱ از انواعی مجهز به موتور جت پرده‌برداری کرد و به این ترتیب ظهور انواع و نسخه‌های جدیدتر پهپاد شاهد تعجبی ندارد. 

جمهوری اسلامی ایران فروش پهپاد به روسیه برای استفاده در اوکراین را رد کرده است، اما چنان که تلگراف نیز نوشته است تولید پهپاد سنگ بنای سیاست خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که به تمامی نیروهای نیابتی خود از منطقه خاورمیانه تا مسکو سلاح می‌دهد.