سوخت‌بران در ایران با وجود ریسک بالای این کار حاضرند جانشان را به خطر بیندازند تا لقمه نانی سر سفره‌هایشان ببرند. خبرهای کشته شدن سوخت‌بران در اثر تیراندازی ماموران، تصادف در پی تعقیب و گریز با ماموران و دلایل دیگر هر روز منتشر می‌شود. در سال گذشته، ۱۶۸ سوخت‌بر در سیستان و بلوچستان کشته شدند. امسال نیز این آمار با شیبی افزایشی در حال صعود است.

البته آمار کشته شدن ۱۶۸ سوخت‌بر بلوچ تنها در کانال‌های خبری داخل ایران منتشر شده است و آمارهای واقعی و غیررسمی احتمالا عددی بالاتر را نشان دهد. بر این اساس، این تعداد تنها در محور ایرانشهر‌ــ‌سرباز جانشان را از دست داده‌‎اند.

حال‌وش پیش از این اعلام کرده بود که فقدان فرصت‌های شغلی در سیستان و بلوچستان، سبب شده تا سوخت‌بری به تنها راه کسب درآمد ناچیز و امرار معاش شهروندان بلوچ تبدیل شود که از سر ناچاری و بیکاری به این شغل کاذب و پرخطر روی می آورند. این افراد را که از جاده‌های ناامن و خطرناک این استان می‌گذرند، گاه ماموران مرزی سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی هدف قرار می‌دهند و گاه در تصادف‌های جاده‌ای زنده‌زنده در آتش می‌سوزند و‌ جان‌ می‌بازند.

 گزارش‌های رسانه‌ها و فعالان بلوچ نشان می‌دهد که هر هفته شماری از سوخت‌بران با تیراندازی ماموران کشته یا مجروح می‌شوند. شمار زیادی از سوخت‌بران حتی خودرو ندارند و به‌ناچار گالن‌های حاوی سوخت را بر دوش حمل می‌کنند. با این حال آنان نیز مانند کولبران کردستان بسیاری مواقع ناچارند بخشی از درآمد اندکشان را به ماموران مرزی جمهوری اسلامی ایران باج بدهند.

اما سیل نیز در ابتدای مردادماه سوخت‌بران استان سیستان و بلوچستان را به کام مرگ فرستاد. در همین راستا رسانه‌های داخلی ایران اعلام کردند که حداقل ۱۰ سوخت‌بر جان باخته‌اند. آن‌ها کمی بعدتر اعلام کردند که کماکان تعدادی از جنازه‌ها پیدا نشده‌‌اند و آمار مشخصی در این زمینه وجود ندارد.

جاده‌ای که سوخت‌برها از آن استفاده می‌کنند یکی از غیرایمن ترین جاده‌های ایران است و روزانه تصادف‌های بسیاری در آن رخ می‌دهد. کیفیت این جاده با وقوع سیل از آنچه بود، نیز بدتر شد و پیکر بسیاری از سوخت‌بران که جانشان را در سیل دست دادند هم پیدا نشده است.

سوخت‌بران همچنان کشته می‌شوند

بنا بر گزارش منابع محلی بلوچ، پنجشنبه دوم شهریور نیز یک کودک سوخت‌بر بلوچ که با موتور سیکلت سوخت‌بری می‌کرد، در اثر برخورد با یک خودرو کشته شد. نام این نوجوان مهران حسین‌زهی اعلام شد؛ نوجوانی که تنها ۱۷ سال داشت، برای تامین مخارج خانواده‌اش به سوخت‌بری روی آورده بود. این نوجوان حین سوخت‌بر در محور سوران‌ــ‌مهرستان در یک حادثه رانندگی دچار جراحت شد و پس از انتقال به بیمارستان، جان باخت. اتفاقی که درصورت توزیع مناسب ثروت در ایران و نبود مشکل اشتغال در این منطقه احتمالا هرگز به وجود نمی‌آمد و خانواده‌ها ریسک قاچاق سوخت را به جان نمی‌خرند.

البته این تمام ماجرایی که بر این نوجوان گذشت نبود. مجموعه اتفاق‌هایی که در این مسیر رخ داد، همگی ناشی از بی‌توجهی جمهوری اسلامی به مردم این استان و نشانه‌هایی از تبعیض آشکار مذهبی و قومی است که در کنار ناکارامدی و نبود امکانات خود را نشان می‌دهد. پس از وقوع این تصادف، ترمز خودرو اورژانسی که در حال عظیمت به محل حادثه بود، خراب شد و این خودرو با سرعت ۴۰ کیلومتر حرکت می‌کرد؛ به همین دلیل بسیار دیر در محل حادثه حاضر شد و در حالی که این نوجوان به‌شدت بدحال بود، به تعمیرگاه رفت و لنت ترمز عوض کرد.

صبح روز جمعه ٣ شهریور نیز دو سوخت‌بر بر اثر برخورد با سه دستگاه پژو ۴۰۵ جانشان را از دست دادند. به گزارش حال‌وش هویت این دو سوخت‌بر تقی عمرزهی ۱۸ ساله فرزند نبی و منصور عمرزهی ۲۰ ساله فرزند مراد اعلام شد. این دو با یکدیگر پسرعمو بودند و در منطقه سرتلاپ روستای نور آباد از توابع شهرستان خاش زندگی می‌کردند.

 این حادثه در محور شهرستان سرباز و حد فاصل روستای هیتُمک در چند کیلومتری پل سرباز رخ داد و هر سه خودرو دچار حریق شدند.

در روزهای چهارشنبه تا جمعه گذشته، دست‌کم سه حادثه و تصادف زنجیره‌ای در شهرستان سرباز رخ داد و دست‌کم هفت نفر از جمله یک زن و یک کودک جانشان را از دست دادند و ۱۷ نفر مجروح شدند.

طی روزهای گذشته، تصاویری از تیراندازی ماموران و لباس‌شخصی‌ها در بندرکلاهی‌ هرمزگان منتشر شد که نشان می‌داد ماموران به بهانه مبارزه با قاچاق سوخت به سمت مردم تیراندازی کرده‌اند. آن‌گونه که از این ویدیو مشخص است، چند نفر بر اثر این تیراندازی زخمی شده‌اند. جرم این افراد سوخت‌بری است.

شامگاه پنجشنبه،۲ شهریور، هم یک لنج سوخت‌بری در آب‌های امارت دچار حریق شد و تمام ۱۵ تن سرنشینان آن برای نجات جانشان خود را به دریا انداختند که ۱۳ تن از آن‌ها با کمک گشت دریایی امارت نجات یافتند اما دو تن کماکان مفقودند. حال‌وش روز شنبه هویت این دو شهروند بلوچ مفقودشده را صابر پورترکمانی، ۵۰ ساله متاهل دارای شش فرزند، ساکن روستای گهردو از توابع شهرستان سریک، و دیگری را احمد رئیسی، ۳۵ ساله متاهل و اهل و ساکن کلاوی از توابع شهرستان سریک، عنوان کرد.

اما این تنها حادثه پنجشنبه شب برای سوخت‌بران نبود و شامگاه پنجشنبه، ۲ شهریور، در اثر برخورد چهار دستگاه خودرو، تانکر، پراید و دو دستگاه پژو ۴۰۵ سوخت‌بر در محور زابل به بیرجند حدفاصله منطقه سربیشه، چهار نفر کشته و چهار تن  مجروح شدند. در این حادثه فردی به نام امان‌الله ریگی، ۳۵ ساله فرزند عبدالغنی متاهل و دارای سه فرزند اهل و ساکن زهک جانش را از دست داد.

سه کشته این حادثه که سوخت‌بر بودند، امید یوسف زهی، فرزند میرعلم، میلاد جمعه‌ای، ۲۴ ساله فرزند علی و داوود نامی، ۲۹ ساله فرزند برات، معرفی شدند. علی و داوود نامی هر دو سرنشین یک خودرو سوخت‌بر و از اهل نیم‌بلوک قائنات از توابع استان خراسان جنوبی بودند.