دانشمندان با مطالعه بازیگوشی موش‌ها به عملکرد مغز پی می‌برند

حیوانات یا انسان‌ها وقتی حس خوبی ندارند یا در هنگام اضطراب و بیقراری، بازی نمی‌کنند

هم حیوانات و هم انسان‌ها هنگام بازی صدا تولید می‌کنند-Canva

توله‌سگ‌ها مدام مشغول بازی با یکدیگرند. اگر به بچه‌ها در حیاط مدرسه‌ها دقت کنید، می‌بینید که مدام به بازیگوشی و جست‌وخیز مشغول‌اند. بازی در بسیاری از گونه‌های جانوری - نه فقط در پستانداران -  مشاهده شده است.

سی‌ان‌ان در گزارشی به این موضوع پرداخته است.

با این حال، دکتر مایکل برشت، استاد نوروبیولوژی و محاسبات عصبی در دانشگاه هومبولت برلین، باور دارد که بازی چیزی است که محققان عمیقا آن را درک نمی‌کنند. برای بررسی بیشتر و کسب اطلاعات در زمینه علوم اعصاب، دکتر برشت و همکارانش با موش‌ها بازی کردند و آن‌ها را قلقلک دادند، سپس به مشاهده فعالیت مغزی این جوندگان پرداختند.

برشت، نویسنده ارشد این مطالعات، همراه با سایر اعضای گروه، بخشی از مغز را شناسایی کردند که هنگام بازی و قلقلک دادن موش‌ها فعال می‌شود. این مطالعه ۲۸ ژوئیه در نشریه «نرون» (Neuron) منتشر شد.

به گفته برشت، بازیگوشی تا حد زیادی در همه پستانداران، به‌ویژه در سال‌های جوانی، وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که بازی در همه پرندگان، به‌ویژه باهوش‌ترها مانند کلاغ، نیز دیده می‌شود. برخی از ماهی‌ها، قورباغه‌ها و خزندگان نیز بازی می‌کنند. نحوه بازی البته اشکال متفاوتی دارد؛ مانند مبارزه‌های خشن و بازی‌هایی با قوانین پیچیده.

اما چند ویژگی شناسایی مشترک وجود دارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نکته مهم این است که وقتی حیوانات یا انسان‌ها حس خوبی ندارند یا در هنگام اضطراب و بیقراری، بازی نمی‌کنند، که این به خودی خود پاداش محسوب می‌شود. بنابراین، بازی نیز مثل سایر فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم و در عوض، اضافه‌حقوق یا پاداش می‌گیریم، برای دریافت پاداش نیست. ما برای سرگرم شدن بازی می‌کنیم.

بازی همچنین با تولید صدا همراه است که در انسان به شکل خندیدن نمایان می‌شود. هم حیوانات و هم انسان‌ها هنگام بازی صدا تولید می‌کنند. این صداها سایر بازیکنان را به هم متصل می‌کنند و همه نشان می‌دهند که هنوز سرگرم بازی‌اند. معادل این خنده در موش‌ها صدای جیرجیر اولتراسونیک است که برای گوش انسان بسیار بلند به نظر می‌رسد.

مطالعات علمی قبلی نشان داد که موش‌ها فقط هنگام بازی نمی‌خندند، بلکه قلقلک هم موش‌ها را به خنده وامی‌دارد. البته اگر همین قلقلک بر خلاف میلشان باشد، دیگر سرگرم‌کننده نیست و گاهی حتی دردآور است. اما کمی قلقلک دادن برای گیرنده‌های حسی لذت‌بخش است.

برشت گفت: «موش‌ها واقعا از قلقلک لذت می‌برند.»

او همچنین گفت: «رابطه مستقیمی بین قلقلک و بازیگوشی موش‌ها وجود دارد. موش‌هایی که قلقلک دوست دارند، بازیگوش‌ترند.»

ایجاد درک بهتر از نحوه عملکرد بازی در مغز، می‌تواند بینش مهمی در مورد یادگیری، رشد و سازگاری با چالش‌های زندگی به ما بدهد. 

برشت می‌گوید: «ممکن است بازی در حیوانات و انسان‌ها به منزله راهی برای آموزش، در مغز ایجاد شده باشد. فکر می‌کنم ارزش بازی بیش از آن است که مردم فکر می‌کنند.»

محققان برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بازی و قلقلک دادن موش‌ها، مجموعه‌ای از آزمایش‌ها ابداع کردند.

آنان برای بررسی تاثیر بازی و قلقلک روی موش‌ها، سراغ ناحیه‌ای از مغز میانی به نام پی‌ای‌جی (PAG) رفتند، چرا که این ناحیه علاوه بر ارتباط داشتن با رفتارهای ناشی از اضطراب و ترس، با صدا و خنده نیز ارتباط دارد.

محققان در حالیکه با کاوشگرهای عصبی بی‌سیم کوچک، فعالیت مغز موش‌ها را ثبت می‌کردند، بازی خاصی (دنبال کردن دست) با آن‌ها کردند و به آرامی قلقلکشان دادند. گروه تحقیقاتی دریافت که هم قلقلک دادن و هم بازی، نواحی پی‌ای‌جی مغز را در موش‌ها فعال می‌کند. در مواردی که دانشمندان فعالیت این ناحیه از مغز را محدود کردند، موش‌ها تمایل کمتری به بازی یا خنده حین قلقلک داشتند.

برشت گفت: «هنوز درگیری بخش‌های دیگر مغز – غیر از پی‌ای‌جی – در رفتارهایی نظیر خندیدن یا بازیگوشی، نامشخص است.»

دکتر الکسا وینما، دانشیار علوم اعصاب رفتاری در دانشگاه میشیگان، گفت: «مطالعه بازی در قلمرو حیوانات بسیار مهم است، زیرا جنبه تکاملی دارد. اگر موش‌ها، گونه‌های نخستین انسان و حتی کودکان از این نوع تعامل اجتماعی محروم می‌شدند، این تعاملات توام با بازیگوشی بعدها بر عملکرد اجتماعی آن‌ها تاثیر می‌گذاشت.»

این دو محقق امیدوارند که این تحقیقات به مردم کمک کند تا به اهمیت بازی در کودکان و بزرگسالان توجه بیشتری نشان دهند.

بیشتر از علوم