در روز ۱۴ ژوئن بار دیگر یک قایق ماهیگیری حامل تعداد زیادی پناهجو در کام دریای مدیترانه فرو رفت و صدها قربانی گرفت. 

در سال‌های اخیر، ده‌ها هزار پناهجو در این دریا جان باخته‌اند، اما غرق شدن این قایق ماهیگیری در آب‌های یونان بسیار دردناک‌تر و تراژیک‌تر از دفعات قبل بود. این فاجعه چنان دردناک بود که به درخواست نمایندگان پارلمان اروپا، قرار است کمیته‌ای درباره نحوه غرق شدن آن تحقیق کند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی جامع نسبت به آنچه تا امروز می‌دانیم، ساعت به ساعت این سفر مرگبار را شرح داده است. بر این اساس، قایق ماهیگیری بزرگ فولادی و قدیمی به نام «ترال» ۹ ژوئن شرق لیبی را به مقصد ایتالیا ترک کرده است.

امروز می‌دانیم که دست‌کم ۷۵۰ نفر در این قایق سوار بوده‌اند. ۷۵۰ نفر از ده‌ها کشور آفریقایی و خاورمیانه که به گفته برخی شاهدان، تعدادی زیادی از آن‌ها زن و کودک بودند. این قایق چهار روز پس از حرکت در تاریخ چهاردهم ژوئن در یکی از عمیق‌ترین مناطق دریای مدیترانه در نزدیکی یونان غرق شد.

در این سانحه به جز ۱۰۴ مرد، تمام سرنشینان جان باختند ولی گارد ساحلی یونان در روزهای گذشته تنها پیکر ۷۸ نفر را پیدا کرد. در این حادثه بیش از ۶۰۰ پناهجو کشته شدند و داستانشان در تاریخ سیاه سفرهای مرگبار پناهجویان در دریای مدیترانه جایگاه ویژه‌ای یافت.

فعالان حقوق پناهجویان می‌گویند اگر سیاست‌های مهاجرتی اتحادیه اروپا تا این اندازه سختگیرانه و «ضدانسانی» نبود، این ۶۰۰ پناهجو الان زنده بودند. انتقادهای فراوانی هم متوجه گارد ساحلی یونان است.

به گفته فعالان حقوق بشر و انجمن‌های حمایت از حقوق پناهجویان، این نیروها می‌توانستند بسیار زودتر برای کمک به پناهجویان اقدام کنند اما این کار را نکردند. گزارش‌های اولیه حتی نشان می‌دهند که یک کشتی گارد ساحلی یونانی ساعت‌ها ترال را اسکورت می‌کرد اما در زمان واژگونی، تنها نظاره‌گر غرق شدن پناهجویان بود.

گارد ساحلی یونان به این ادعاها واکنش نشان داده و می‌گوید تا آخرین لحظه هیچ درخواست کمکی از سوی پناهجویان ارسال نشده است. با این حال فعالان حقوق پناهجویان می‌گویند شواهدی دارند که نشان می‌دهد مسافران این قایق ۱۵ ساعت پیش از حضور نیروهای یونان در محل سانحه، از آن‌ها درخواست کمک کرده‌ بودند.

کارشناسان حقوق بین‌الملل دریانوردی به آسوشیتدپرس گفتند که شرایط این کشتی به‌وضوح نشان می‌داده است که همه مسافران در خطرند وعملیات نجات باید فورا آغاز شود.

به نظر می‌رسد مقام‌های گارد ساحلی ایتالیا اولین بار در ساعت ۱۱ صبح سه‌شنبه ۱۳ژوئن، به همتایان یونانی خود خبر داده‌اند که یک قایق ماهیگیری واژگون شده و در حال غرق شدن است.

نوال صوفی، فعال حقوق بشر، هم‌زمان با این اخبار در توییتر نوشت که ساعتی قبل موفق شده است با یکی از زنان حاضر در قایق گفت‌وگو کند. او وضعیت مسافران را بحرانی توصیف کرد و نوشت که پناهجویان آب آشامیدنی ندارد و تقریبا در ۱۰۰ کیلومتری سواحل یونان‌اند.

او صبح سه‌شنبه در توییتر نوشت: «وضعیت پناهجویان بحرانی است و به کمک‌های فوری نیاز دارند.»

گارد ساحلی یونان ساعت ۲ بعدازظهر با قایق ترال ارتباط برقرار می‌کند که به ادعای یونانی‌ها، «آن‌ها درخواست کمک نکردند». در ساعت ۳ بعدازظهر، صوفی نوال در توییتر با تاکید بر اینکه دست‌کم هفت نفر در قایق بیهوش شده‌اند، از گارد ساحلی اروپایی و یونان درخواست کمک کرد.

گروهی از فعالان حقوق پناهجویان هم که در دریای مدیترانه به کمک آن‌ها می‌روند با نام کاربری «آلارم فون» حوالی ساعت ۳ بعدازظهر تایید کردند که وضعیت این قایق ماهیگیری بحرانی است و بسیاری از پناهجویان می‌گویند که «بسیاری تا شب بیشتر زنده نخواهد ماند».

با این حال گارد ساحلی یونان ساعت‌ها بعد نیروهای خود را به این قایق ماهیگیری نزدیک می‌کند. گارد ساحلی یونان می‌گوید افرادی که در کشتی بودند فریاد می‌زدند که هیچ کمکی نمی‌خواهند و تنها می‌خواهند به ایتالیا بروند.

به گفته یونانی‌ها، حوالی ساعت ۶ بعدازظهر یک هلی‌کوپتر گارد ساحلی یونان به مرکز فرماندهی خبر می‌دهد که کشتی مسیر عادی و ثابت خود را طی می‌کند. با این حال در گزارشی دیگر که در تحقیقات ثبت شده است، مسافران یک هواپیمای خصوصی اعلام کردند که دیده‌اند این قایق ماهیگیری تکان نمی‌خورد و به نظر می‌رسد ناخدای آن قایق را رها کرده است.

نوال صوفی سه‌شنبه حوالی ساعت ۷ شب در توییتر نوشت که پناهجویان در تماس با او اعلام کرده‌اند دست‌کم شش نفر جان باخته‌اند.

تحقیقات نشان می‌دهد که کشتی گارد ساحلی یونان تازه حوالی ساعت ۱۰.۵ شب از جزیره کرت در جنوب یونان به سمت منطقه محل حضور این قایق حرکت کرده است. با این حال تنها گزارش این کشتی این است که «قایق پناهجویان در یک مسیر و با سرعت ثابتی در حال حرکت است».

به نظر می‌رسد قایق پناهجویان به مدت یک ساعت موفق شده با اتصال به یک کشتی تجاری در مسیر بماند و این موضوع ماموران گارد ساحلی یونان را گمراه کرده است.

با این حال ملوانان این کشتی تجاری می‌گویند مسافران و ناخدای این قایق ماهیگیری پس از مدتی با پس دادن طناب اتصالی تاکید کردند که قصد دارند به‌تنهایی به سمت ایتالیا بروند.

نوال صوفی در آخرین توییت خود در ساعت ۱۱ شب می‌نویسد: «مسافران به کمک فوری نیاز دارند.»

در ساعت ۱:۴۰ دقیقه بامداد چهارشنبه موتور قایق ماهیگیری از حرکت می‌ایستد و متوقف می‌شود. در گزارش‌های گارد ساحلی آمده است که این قایق نزدیک به ۲۰ دقیقه روی آب تاب خورد و ناگهان واژگون شد.

به گفته گارد ساحلی یونان، قایق ماهیگیری ظرف ۱۵ دقیقه کاملا به اعماق آب می‌رود؛ آن هم در جایی که به گفته کارشناسان دریای مدیترانه عمق بسیار زیادی دارد.