سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) اعلام کرد که برای مبارزه با قاچاق غیرقانونی آثار فرهنگی در آسیای مرکزی و افغانستان، کارگاهی را در تاشکند، پایتخت ازبکستان، برگزار می‌کند.

به گفته‌ یونسکو، این کارگاه که از تاریخ پنجم تا هفتم ژوئن برگزار می‌شود، به متخصصان مجری قانون، مسئولان قضایی و همچنین مقام‌های وزارتخانه‌های فرهنگی از هفت کشور آسیای مرکزی در امر مبارزه با قاچاق غیرقانونی اموال فرهنگی آموزش می‌دهد. متخصصان کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این کارگاه‌ها شرکت خواهند کرد.

در بیانیه یونسکو که روز جمعه ۱۲ خرداد (دوم مه)، منتشر شد، آمده است که این کارگاه شبکه متخصصان آموزش‌دیده و متعهد در سراسر آسیای مرکزی را تقویت خواهد کرد و همچنین به کشورهای حاضر در این کارگاه برای اجرای کنوانسیون ۱۹۷۰ در مورد آثاری که صادرات و واردات آن ممنوع قلمداد شده است، کمک خواهد کرد. 

در این بیانیه تاکید شده است: «شرکت‌کنندگان با تجارب متنوع کشورهایشان، شیوه‌های مناسب مبارزه با قاچاق آثار فرهنگی در سطح ملی را در این کارگاه به‌اشتراک خواهند گذاشت و راهکارهای عملی با استانداردهای بین‌المللی و ابزارهای عملیاتی در نظر گرفته خواهد شد.» 

به گفته یونسکو، این گفت‌وگوها در تاشکند با حضور نمایندگانی از سازمان بین‌المللی پلیس جنایی (اینترپول)، سازمان جهانی گمرک (WCO)، دفتر سازمان ملل متحد در امور مواد مخدر و جرم (UNODC) شورای بین‌المللی موزه‌ها (ICOM) و همچنین کرسی یونسکو در حقوق بین‌الملل و میراث‌های فرهنگی برگزار می‌شود. 

در این کارگاه، همچنین آسیب‌پذیری میراث‌های فرهنگی افغانستان و ویژگی‌های این آثار به بحث گذاشته خواهد شد. 

یونسکو در بیانیانه‌ای گفت: «در این کارگاه، هیئت باستان‌شناسی فرانسه در افغانستان (دافا) درباره مداخلات مربوط به میراث فرهنگی افغانستان، ویژگی‌های میراث فرهنگی و باستان‌شناسی این کشور، زمینه و وضعیت قاچاق غیرقانونی در منطقه و فهرست قرمز آثار باستانی افغانستان در خطر، ارائه مفصلی خواهد داشت.»

یونسکو تاکید کرد که این نهاد متعهد به حفظ و حراست از میراث فرهنگی منقول غنی آسیای مرکزی به‌ویژه افغانستان در برابر غارت، حفاری‌ها و قاچاق غیرقانونی است.

یونسکو تصریح کرد که این سازمان به همکاری نزدیک با شرکای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود برای ایجاد آگاهی و ظرفیت‌ طرف‌های ذی‌نفع مربوطه ادامه خواهد داد.

این اقدام یونسکو برای مبارزه با قاچاق آثار فرهنگی در حالی صورت می‌گیرد که اخیرا قاچاق آثار باستانی افغانستان همزمان با تسلط طالبان و افزایش فعالیت داعش خراسان تحت حاکمیت این گروه، افزایش یافته است. اکنون با حاکمیت دوباره طالبان که کارنامه سیاهی در ارتباط با تخریب آثار باستانی از جمله تخریب تندیس بزرگ بودای بامیان دارند، نگرانی‌ها در مورد تخریب و قاچاق آثار باستانی و فرهنگی افغانستان افزایش یافته است. 

در ماه آوریل امسال، روزنامه لوموند فرانسه گزارش داد که یک منطقه بزرگ باستانی در شمال افغانستان، به دست شاخه‌ خراسان داعش تاراج شده است. به گفته‌ این روزنامه، این منطقه که درشمال‌ غربی استان بلخ قرار دارد، مدت‌ها است که از دسترس حاکمان افغانستان خارج شده است.

در این گزارش، از «دلبرجین» به‌عنوان بزرگ‌ترین منطقه باستانی یاد شده است که در ۴۰ کیلومتری شمال‌ غرب شهر مزارشریف در مرز شمالی افغانستان با تاجیکستان و ترکمنستان واقع شده و آثار باستانی آن غارت شده است.

«دلبرجین» بازمانده‌های یک شهر باستانی است که احتمالا در سده پنجم پیش از میلاد در زمان شاهنشاهی هخامنشی بنا شده بود. به نوشته این روزنامه‌ فرانسوی، روش حفاری و وسایلی که در تخریب این منطقه تاریخی-باستانی استفاده شده شباهت‌های زیادی به حفاری‌های «دولت اسلامی داعش» دارد که قبلا در سوریه و عراق دیده شده است.