دستی که از زمین به سوی ابرها دراز شده و هواپیمایی که بر فراز ابرها در پرواز است؛ این دو تصویری است که جواد ظریف، وزیر امورخارجه پیشین جمهوری اسلامی در پست اینستاگرامی‌اش منتشر کرده است. او در متن ضمیمه این عکس‌‌ها توضیحی در مورد سرشت سیاست در ایران و پیوند آن با سیاست خارجی داده است که به نوعی پاسخ او به صحبت‌های دو هفته پیش علی خامنه‌ای در توصیف تحقیرآمیز دوره حضور او در وزارت امور خارجه است.
جواد ظریف در این یادداشت نقل قولی از روح‌الله رمضانی، نویسنده کتاب «تاریخ سیاست خارجی ایران» را بازگو کرده است که به «خیالبافی» و «لاف‌زنی» حاکمان ایران و بی‌توجهیشان به امکانات و مقدورات برای تصمیم‌گیری مرتبط است: «مرحوم پروفسور روح‌الله رمضانی، متخصص برجسته سیاست خارجی ایران در آمریکا، سیاست خارجی پانصد سال گذشته ایران را چنین آسیب‌شناسی می‌کند: ایران در پی به دست آوردن دوباره قلمروی بود که زمانی در تصرف داشت و اغلب نمی‌توانست فاصله‌ی میان این اهداف و امکانات در دسترس برای تحقق آن‌ها را درک کند».
او در ادامه بدون اشاره مستقیم به علی خامنه‌ای می‌نویسد که در چند دهه گذشته رهبران ایران کشور را گروگان آمال و آرزوهای محال و خیالبافی‌هایشان کرده‌اند: «منابع ملی نابود شده و توسعه نیز حاصل نشده، چون بیشتر برنامه‌ها به جای ترسیم مسیر جبران عقب‌ماندگی‌ها متناسب با امکانات و فرصت‌ها، حدیث آرزومندی رهبران کشور بوده‌اند.»
جواد ظریف که در روزهای گذشته نامش با عنوان «دیپلماسی التماسی» به تیتر رسانه‌های حامی رهبر جمهوری اسلامی بدل شده است، در ادامه می‌نویسد که همواره آن کسی که به دنبال تصحیح اشتباه رهبران و کاستن از خسارت‌های ناشی از تصمیمات آن‌ها بوده را سازشکار و خائن خوانده‌اند، ولی رهبرانی که کشور را به نابودی کشیده‌اند خود را قهرمان می‌دانند:
«آگاهانه یا ناخودآگاه ما مردم انتخاب کرده‌ایم آنان را که به دنبال آرزوهایمان بوده‌اند بستاییم، هر چند برای خود و کشور خسارات فراوان به بار آورده باشند؛ و آنان را که در حد امکانات کوشیده‌اند تا از گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومندانه بکاهند، «سازشکار» و حتی «خائن» بنامیم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
علی خامنه‌ای در سخنان روز ۳۰ خردادش در جمع مدیران وزارت امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی به صورت تلویحی برجام و مدیران پیشین وزارت امور خارجه که توافق هسته‌ای را منعقد کرده بودند کسانی خواند که عزت جمهوری اسلامی را نادیده گرفته بودند و به دنبال «دیپلماسی التماسی» بودند:
«ما در طول این سال‌ها داشتیم مواردی را که دیپلماسی ما، تعبیر درست در قبالش همین تعبیر «التماسی» است، «دیپلماسی التماسی». ممکن است لحن‌مان هم التماس‌آمیز نبوده، اما باطن قضیه التماس بوده. عزت یعنی نفی این‌جور دیپلماسی، نفی چشم دوختن به دست و زبان این و آن. این شخصیت پخته‌ی سیاسی قدیمی فلان کشور این‌جوری گفت، این‌جوری قضاوت کرد، آن یکی این‌جوری گفت، این‌جوری اقدام می‌کنند. عزت یعنی ما چشم‌مان و نگاهمان به این چیزها نباشد، تکیه‌مان به اصول خودمان باشد.»
علی خامنه‌ای یک بار دیگر هم در ماه‌های پایانی کار وزارت جواد ظریف و پس از انتشار فایل مصاحبه محرمانه او در مورد غلبه خواسته‌های سپاه و ماجراجویی‌های منطقه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بر تصمیمات دیپلماتیک به ظریف حمله کرده بود. او در آن زمان گفته بود که اساسا وزیر امور خارجه در هیچ کشوری نقشی در تعیین سیاست خارجی ندارد و وزارت امور خارجه تنها مجری سیاست خارجی‌ای است که او تعیین می‌کند.
ظریف در بخش پایانی این یادداشت نوشته است که اگر به دنبال «ترکمانچای» و قراردادهای از این دست را که نوعی کم کردن از آسیب ناشی از خیال خام رهبران کشور بود نمی‌خواهیم، باید به آن‌ها یاد بدهیم که در چارچوب مقدورات عمل کنند و نه با خیالپردازی‌های موهوم.
