توانایی آمریکا برای مقابله با تروریسم در افغانستان چقدر است؟

مقام‌های آمریکایی گفتند که هیچ نوع همکاری و تبادل اطلاعاتی با طالبان برای هدف قرار دادن عامل حمله به فرودگاه کابل انجام نداده‌اند

حکومت طالبان از پرواز هواپیماهای بی‌سرنشین در حریم هوایی افغانستان ابراز نگرانی کرده است_ Getty Images via AFP

آمریکا اعلام کرد طالبان عامل حمله ۲۶ اوت ۲۰۲۱ به فرودگاه کابل را که به کشته شدن ۲۰۰ تن ازجمله ۱۳ نیروی آمریکایی منجر شد، کشته‌اند. طالبان این عضو ارشد شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) را اوایل آوریل کشتند، اما نمی‌دانستند که این فرد عامل حمله به فرودگاه کابل بوده است. 

جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، روز چهارشنبه ۲۷ آوریل، در صحبت با خبرنگاران، ضمن دفاع از تصمیم جو بایدن، رئیس‌جمهوری این کشور، گفت که به حضور نظامی در افغانستان نیازی نیست و آن‌ها می‌توانند تروریست‌ها را هدف قرار دهند و دنبال کنند. 

او گفت که واشینگتن «قابلیت‌های فرا افق» برای نظارت و حمله به گروه‌های تروریستی در افغانستان و کشورهای دیگر در اختیار دارد. او ادعا کرد که این توانایی‌ها پس از خروج کامل نظامیان آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ از افغانستان، ارتقا یافته است.  

کربی به حمله هواپیمای بی‌سرنشین آمریکا در جولای ۲۰۲۲ در منطقه دیپلمات‌نشین شهر کابل که در آن ایمن‌الظواهری، رهبر شبکه القاعده، کشته شد اشاره کرد. هرچند که طالبان تاکنون کشته شدن الظواهری را تایید نکرده‌اند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

عملیات‌ ضد تروریسم موسوم به «قابلیت‌های فرا افق» را هواپیماهای‌ بی‌سرنشین انجام می‌دهند. واشینگتن به‌جای حضور نظامی و هزینه‌های هنگفت آن، از هواپیماهای بی‌سرنشین برای انجام عملیات علیه تروریسم در خاک برخی از کشورها استفاده می‌کند.  

«قابلیت‌های فرا افق» به مجموعه‌ای از هواپیماها و ابزارهای دیگر گفته می‌شود که وزارت‌ دفاع و اطلاعات آمریکا از طریق آن‌ها قادر به نظارت مداوم بر تهدیدهای بالقوه در یک منطقه‌اند. با «قابلیت‌های فرا افق» شبکه‌های تروریسم نوظهور ارزیابی می‌شوند و موردحمله قرار می‌گیرند.  

مقام‌های آمریکایی به دلایل امنیتی، از توضیح دقیق چگونگی انجام جمع‌آوری اطلاعات، شناسایی و نظارت در افغانستان و کشورهای دیگر با استفاده از «قابلیت‌های فرا افق»، خودداری می‌کنند. 

مقام‌های آمریکایی گفتند که هیچ نوع همکاری و تبادل اطلاعاتی با طالبان برای هدف قرار دادن مغز متفکر داعش و عامل حمله به فرودگاه کابل انجام نداده‌اند، اما همچنان ادعا می‌کنند که «قابلیت‌های فرا افق» آن‌ها برای مقابله با تروریسم در افغانستان افزایش یافته است. این در حالی است که حکومت طالبان هم از کشته شدن این مقام ارشد داعش بی‌خبر بودند و نتوانستند از این عملیات اعتبار کسب کنند. 

جان کربی گفت که ایالات متحده آمریکا مرگ این عضو برجسته داعش را تایید می‌کند و این نشان می‌دهد که چگونه جمع‌آوری اطلاعات بخش مهمی از «قابلیت‌های فرا افق» است. 

او استدلال کرد که واشینگتن به حضور نظامی در افغانستان برای کنترل اوضاع نیازی ندارد و با بهره‌گیری از کسب اطلاعات و ارتقای آن می‌تواند به اهداف ضربه بزند.  

او گفت که توانایی آمریکا برای هدف قرار دادن اهداف تنها منحصر به پرتاب بمب و استفاده از نیروها در عملیات‌ ویژه نیست و آن‌ها به دریافت اطلاعات و قابلیت‌های دیگر ادامه می‌دهند.  

ژنرال مایکل اریک کوریلا، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده، در ماه مارس تایید کرده بود که اطلاعات ارتش در‌مورد افغانستان در قیاس با زمانی که نیروهای آمریکایی در این کشور حضور داشتند، کمتر شده است. 

اما حکومت طالبان از پرواز هواپیما‌های بی‌سرنشین در حریم هوایی افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، اسفند گذشته از اینکه قادر به هدف قرار دادن عوامل نقض‌کننده حریم هوایی افغانستان نیست، ابراز ناامیدی کرده بود. او گفته بود که حریم هوایی افغانستان اشغال شده است. قاری فصیح‌الدین، رئیس ستاد ارتش طالبان، گفته بود که بودجه حکومت را در بخش دفاعی افزایش داده‌اند. 

سرهنگ جو بوچینو، سخنگوی سنتکام، گفت که قابلیت‌های هوایی ارتش برای انجام ماموریت‌های اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی را پس از خروج از افغانستان افزایش داده است. او گفت که بیشتر زمان پرواز به سفر به افغانستان و بازگشت از این کشور اختصاص دارد. 

آمریکا در زمان حضور نظامی در افغانستان پایگاه‌های متعددی داشت و از طریق این پایگاه‌ها بر جغرافیای این کشور کنترل داشت و هرازگاهی تروریست‌ها را هدف قرار می‌داد. 

شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) و القاعده، تهدیدی برای آمریکا و متحدان غربی آن محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد که طالبان روابط نزدیک خود را با شبکه القاعده حفظ کرده‌اند و داعش هم به افزایش حملات در افغانستان ادامه می‌دهند. نگرانی زیادی وجود دارد مبنی بر این‌که طالبان توانایی لازم برای مهار حملات تروریستی را ندارند و فعالیت‌های گروه‌های تروریستی افزایش پیدا کنند.