ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در نشست خبری روز دوشنبه ۲۸ فروردین اعلام کرد که به دنبال گسترش روابط تهران و ریاض، رئیس‌جمهوری ایران از پادشاه عربستان سعودی دعوت به عمل آورده است.

به گزارش خبرگزاری‌های داخلی، کنعانی در تازه‌ترین نشست مطبوعاتی خود با اشاره به دعوت پادشاه عربستان سعودی از ابراهیم رئیسی، گفت که رئیس‌جمهوری ایران به صورت مکتوب پاسخ این دعوت را داده و او نیز از پادشاه عربستان برای سفر به تهران دعوت کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد که وزیران امور خارجه ایران و عربستان به صورت متقابل از یکدیگر برای سفر به تهران و ریاض دعوت کرده‌اند.

او همچنین با بیان اینکه «در مسیر اجرایی کردن دو موافقتنامه جامع که سال‌ها قبل بین تهران و ریاض به امضا رسیده بود هستیم»، این توافقنامه‌ها را شامل همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، ورزشی و امنیتی دانست. کنعانی اظهار امیدواری کرد که برای اجرایی کردن این موافقتنامه‌ها، تبادل هیات‌های مشترک بین دو کشور در اولویت قرار بگیرد.

 این مقام دیپلماتیک در پاسخ به این که آیا با از سرگیری روابط ایران و عربستان، جمهوری اسلامی برنامه‌ای برای آغاز رابطه با برخی از کشورهای شمال آفریقا دارد؟ نیز گفت: «ما اقدام‌کننده در قطع رابطه نبوده‌ایم و قطع رابطه را غیرسازنده می‌دانیم. هر کشوری که گام مثبتی بردارد ما از آن استقبال کرده و با حسن نیت به آن پاسخ متقابل می‌دهیم.»

کنعانی همچنین اشاره کرد که روابط سیاسی میان دو کشور «عملا به طور مستقیم» برقرار شده و تهران و ریاض در مسیر فعال‌سازی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های کنسولی قرار گرفته‌اند. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با توجه به نزدیک شدن به موسم حج اظهار امیدواری کرد که حجاج ایرانی بتوانند با شروع به کار سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های ایران و عربستان عازم این مراسم شوند.

روابط ایران و عربستان در شرایطی از سر گرفته می‌شود که بعد از حمله‌ دی ‌ماه سال ۱۳۹۴ نیروهای وابسته به حکومت ایران به ساختمان سفارت و کنسولگری عربستان سعودی در ایران، ریاض نمایندگان سیاسی خود را فراخواند و تمامی روابط دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران را قطع کرد. 

اکنون با گذشت بیش از هفت سال و درپی توافق ماه گذشته جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی مبنی بر احیای روابط دیپلماتیک دو کشور، حج عمره برای زائران ایرانی نیز از سر گرفته می‌شود.

هفته گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، درمورد از سرگیری حج عمره برای زائران ایرانی توافق کردند.

«رای صادرشده درباره هواپیمای اوکراینی مطابق قوانین است»

سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در ارتباط با حکم صادر شده در مورد شلیک به هواپیمای اوکراینی گفت: «بر اساس گفت‌وگویی که با برخی از کارشناسان حقوقی انجام دادم آنها معتقدند که احکام صادر شده منطبق با کنوانسیون شیکاگو بوده و با توجه به اینکه محل وقوع سانحه ایران بوده، ایران بر اساس قوانین ملی خود نیز در ارتباط با این موضوع عمل کرده است.»

او در ادامه گفته‌هایش تاکید کرد که «احکام صادر شده در دادگاه حداکثری است اما فرصت تجدیدنظرخواهی وجود دارد.»

کنعانی در شرایطی از رای صادر شده در این زمینه دفاع کرد که روند رسیدگی به پرونده شلیک به این هواپیما پیشتر مورد انتقادهای بسیاری از سوی خانواده جان‌باختگان و وکلای آنها قرار گرفته بود. انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی نیز گفته است که دادگاه‌های «رژیم اسلامی» صلاحیت ندارند و رای آنها را به رسمیت نمی‌شناسد.

بر اساس رای دادگاه که روز یکشنبه صادر شد، برای متهم ردیف اول که هویتش مشخص نیست، در مجموع ۱۳ سال حبس تعزیری در نظر گرفته شده است که اشد مجازات، یعنی ۱۰ سال حبس، با احتساب ایام بازداشت قبلی، می‌تواند اجرا شود.

درواقع می‌توان گفت که دادسرای نظامی کوشیده است هیچ اتهامی متوجه فرماندهان و مسئولان بالاتر از متهم ردیف اول نباشد و پرونده شلیک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به هواپیمای اوکراینی، تحت عنوان «خطای انسانی» مختومه اعلام شود.

ارتباط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در بخش دیگری از سخنانش ابراز امیدواری کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگوهایش با ایران به مسیر فنی متعهد باشد.

او با اشاره به این که مسیر گفت‌وگو و مذاکرات فنی بین ایران و آژانس ادامه دارد، از آژانس خواست که از تاثیرات و فشارهای سیاسی به دور بماند.

کنعانی در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با مذاکرات برجام و رفع تحریم‌ها بار دیگر این ادعا را مطرح کرد که «جمهوری اسلامی میز مذاکره را ترک نکرده و آماده جمع‌بندی مذاکرات است».

این مقام دیپلماتیک ایران ضمن اظهار این که «ایران حاضر است در کوتاهترین زمان ممکن جمع‌بندی مذاکرات انجام شود» افزود: «در صورتی که طرف مقابل آمادگی لازم را از خود نشان دهد زمینه برای بازگشت سریع و زودهنگام به میز مذاکرات جهت جمع‌بندی گفتگوها وجود دارد.»

ایران و کشورهای منطقه

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین به مذاکرات بازگشت مجدد سوریه به اتحادیه عرب واکنش نشان داد و گفت که ایران از شکل‌گیری مجدد روابط این کشورها با سوریه استقبال می‌کند.

او در پاسخ به سوالی در مورد روابط ایران و آذربایجان نیز ادعا کرد که «اسرائيل،‌ دشمن روابط ایران و آذربایجان است» و افزود: «در طول یک هفته گذشته سه دور وزیران امور خارجه دو کشور با یکدیگر گفت‌وگوی تلفنی داشتند. در این گفت‌وگوهای تلفنی دو کشور به رویکردهای مشترکی برای غلبه بر وضع موجود و تنش‌زدایی بین دو کشور رسیدند و در این مسیر گام‌هایی تعریف شده است که در جهت اجرای آن تهران و  باکو در حال حرکت کردن هستند.»

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی اظهار امیدواری کرد که «با اراده سیاسی مشترک بین مقامات دو کشور بتوان بر سوء‌تفاهم پیش‌آمده غلبه کرد».

کنعانی درباره ارتباط ایران و افغانستان نیز ادعا کرد که جمهوری اسلامی «با منع زنان از تحصیل و ممانعت از اشتغال و حضور آنها در فعالیت‌های اجتماعی، رسمی و اداری» مخالف است.

او در عین حال به «سیاست آگاهانه و هوشمندانه» ایران در مقابل افغانستان اشاره کرد و گفت که توجه به منافع مردم افغانستان در کنار توجه به تامین امنیت مردم ایران اهمیت دارد.

ادعاهای این مقام وزارت امور خارجه درباره توجه به حقوق مردم افغانستان و حمایت از حقوق زنان افغان در حالی است که پیشتر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در جریان نشست شهر سمرقند، ممنوعیت تحصیل دختران و زنان در افغانستان را «امر قابل درک» دانسته بود. امیرعبداللهیان همچنین در دیدار با دیگر مقام‌ها در حاشیه این نشست، همچنان رویکرد طالب‌محور خود را حفظ و تلاش کرد با حمایت از طالبان، نزدیکی بیشتری با امارت اسلامی ایجاد کند.