نشریه فارن پالیسی در گزارشی تازه که روز سه‌شنبه چهاردهم اکتبر (۲۲ مهر) منتشر کرد، به تشریح راهبردها و سیاست‌های جمهوری اسلامی پس از فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران پرداخت.
در گزارش این نشریه با عنوان «سیاست‌های دوگانه جمهوری اسلامی» آمده است که «مرور تصمیم‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای حکومتی پس از فعال شدن مکانیسم ماشه نشان می‌دهد که تهران قصد دارد با تشدید فضای امنیتی در داخل از یک‌سو و نمایش انعطاف‌پذیری در خارج از کشور از سوی دیگر، فشارهای خارجی را کاهش دهد. همچنین وانمود کند که تحریم‌ها رژیم ایران را از بین نمی‌برند».
به نوشته فارن پالیسی، تهران قصد دارد در برابر انزوای مجدد مقاومت کند. از این رو به جای تحریک، راهبرد صبر را انتخاب کرده است. در این شرایط، رسانه‌های مرتبط با سپاه پاسداران تحریم‌ها را نه تهدیدی تاثیرگذار، بلکه به عنوان عملیات روانی غرب به تصویر می‌کشند.
پس از این فعال شدن مکانیسم ماشه، تهران تنها گام‌هایی محدود برداشته است: احضار سفرای چند پایتخت اروپایی، محکوم کردن تصمیم آن‌ها به عنوان «اقدام نامشروع» و صدور هشدارهای مبهم در مورد کاهش همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.
در بخشی از این گزارش آمده است: «اگرچه برخی صداها در تهران خواستار اقدام‌های شدیدتری از جمله خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) شده‌اند، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، و برخی دیگر از سران حکومت در برابر این گزینه مقاومت و تاکید کرده‌اند که ایران در این پیمان باقی خواهد ماند. آن‌ها اذعان دارند که خروج جمهوری اسلامی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای باعث حملات مجدد اسرائیل، دعوت به مداخله ایالات متحده و سوق دادن عربستان سعودی و ترکیه به توسعه برنامه‌های هسته‌ای خود خواهد شد. در محاسبات تهران، چنین خطراتی تنش‌ها را تشدید می‌کند، مداخله نظامی خارجی را مشروعیت می‌بخشد و در نهایت بقای رژیم را به خطر می‌اندازد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
فارن پالیسی می‌نویسد که «تهران همچنین از قابلیت‌های محدود خود و فقدان گزینه‌های مناسب برای تشدید تنش کاملا آگاه است. بیشتر گروه‌های نیابتی ایران از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و با فروپاشی رژیم اسد، به‌شدت تضعیف شده‌اند. تنها حوثی‌ها در یمن و تعداد انگشت‌شماری از شبه‌نظامیان شیعه در عراق باقی مانده‌اند که دامنه نفوذ آن‌ها نیز محدود است.»
به نوشته فارن پالیسی، اگرچه در تهران تلاش می‌شود این تصور به وجود بیاید که تحریم‌ها تاثیر چندانی ندارند، واقعیت این است برای رژیمی که بیشتر عمر ۴۵ ساله‌اش را در جنگ اقتصادی گذرانده است، تحریم‌ها همچنان ترسناک‌اند.
در عین حال، جمهوری اسلامی در سطح سیاسی دچار تفرقه شده است. تندروها خواستار مقاومت در برابر غرب‌اند، اما عده‌‌ای دیگر احتیاط را توصیه می‌کنند. در این شرایط به نظر می‌رسد که خامنه‌ای جانب خویشتن‌داری را گرفته است. تهران بارها ترجیح داده که به جای تشدید تنش که می‌تواند بقای رژیم را به خطر بیندازد، فشار را تحمل کند. به عبارت دیگر، بعید است رهبران جمهوری اسلامی اکنون به دنبال تشدید چشمگیر تنش باشند و در عوض، خویشتن‌داری را انتخاب خواهند کرد که آن را «صبر استراتژیک» می‌نامند.
مقام‌های رژیم ایران منتظر گذشت زمان‌اند و با توجه به اینکه انتخابات پارلمانی اسرائیل یک سال دیگر برگزار می‌شود، تهران محاسبه می‌کند که بنیامین نتانیاهو ممکن است قدرت را از دست بدهد. فراتر از اسرائیل، امیدوار است در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۸ ایالات متحده هم یک دموکرات بتواند پیروز شود و موضع واشینگتن در قبال تهران تغییر کند. در این سناریو، رهبران جمهوری اسلامی باید حداکثر سه سال تحمل کنند و به آنچه «امداد‌های غیبی و معجزه‌آسا» می‌نامند، متکی باشند.
با این حال، برای خامنه‌ای، بازگشت تحریم‌ها صرفا یک بحران سیاست خارجی نیست، بلکه یک بحران داخلی نیز هست. به‌رغم لفاظی‌هایش، او اذعان دارد که جدی‌ترین تهدیدها از درون سرچشمه می‌گیرند، نه از خارج. این تهدیدها عبارت‌اند از چندپارگی میان مقام‌های ارشد و ناآرامی‌های گسترده مردمی که هر دو زمانی که رژیم تحت فشار است، تشدید می‌شوند. بنابراین، راهبرد او دوگانه است: حفظ وحدت میان مقام‌ها و در عین حال افزایش فشارهای اجتماعی و سرکوب شدید مخالفان در پایین.
به نوشته فارن پالیسی، یکدست بودن طرز فکر مقام‌های رده‌بالای حکومت همیشه سازوکار اصلی بقای رژیم بوده است. به همین دلیل است که خامنه‌ای از اقدام‌های پرخطری مانند خروج از ان‌پی‌تی که می‌تواند مقام‌های ارشد را دچار اختلاف‌نظر اساسی کند، اجتناب می‌کند. در عوض، او بر وحدت تاکید می‌کند و مقاومت را هم به عنوان یک وظیفه انقلابی و هم به عنوان یک موضوع افتخار ملی، مطرح می‌کند.
خامنه‌ای در عین حال، تلاش خواهد کرد از اعتراض‌ها جلوگیری کند. تحریم‌ها در حال حاضر قیمت مواد غذایی را افزایش داده و ارزش پول ملی را در برابر دلار کاهش داده و نارضایتی عمومی را تشدید کرده است. برای کاهش فشار اجتماعی، رژیم همواره از سیاست‌های سرکوبگرانه و پلیسی استفاده کرده است.
رهبران جمهوری اسلامی می‌دانند که تحریم‌های مجدد مشکلات اقتصادی را بدتر می‌کنند و تورم و بیکاری را افزایش می‌دهند. برای جلوگیری از تکرار اعتراض‌های مردمی، حکومت شروع به قدرت‌نمایی کرده است: گشت‌زنی‌های خیابانی بسیج و سپاه، گسترش نظارت بر فعالیت‌های رسانه‌ای، جرم‌انگاری مخالفت به‌عنوان «جرم جاسوسی» و استناد به قوانین امنیتی جدید که شورای نگهبان به‌تازگی تصویب کرده است، برای مشروعیت بخشیدن به سرکوب‌های شدیدتر.
رزمایش‌هایی که سپاه پاسداران انجام می‌دهد هم صرفا یک تمرین تاکتیکی نیستند؛ بلکه هشداری به ایرانیان‌اند که دولت نظاره‌گر و آماده استفاده از زور است. علاوه بر این، بر اساس برخی گزارش‌ها، شورای عالی امنیت ملی در ایران یک دستورالعمل امنیتی صادر کرده که طرح دولت را برای واکنش به ناآرامی‌های احتمالی در صورت افزایش تحریم‌های بین‌المللی، تشریح می‌کند.
فارن پالیسی می‌نویسد این راهبرد دوگانه، که با وحدت در بالا و سرکوب در پایین مشخص می‌شود، برای خرید وقت طراحی شده است. خامنه‌ای می‌داند سه سال دشوار را در پیش دارد، اما گمان می‌کند که اگر رژیم او بتواند ثبات داخلی را حفظ و مخالفان را سرکوب کند، می‌تواند فشار خارجی را تا تغییر شرایط ژئوپلیتیکی، تحمل کند. از این رو برای خامنه‌ای که اکنون ضعیف‌تر از همیشه اما همچنان در راس قدرت است، خویشتن‌داری و استفاده از رویکرد صبر یک ضرورت تلقی می‌شود.
