اورانیوم، موشک یا ساخت سلاح؛ ایران به کدام سو می‌رود؟

نویسنده اورشلیم پست معتقد است ایران اکنون در مسیر جدیدی حرکت می‌کند که باید به‌زودی تصمیم‌های مهمی بگیرد

ایران چند موشک بالستیک و همچنین امکانات پرتاب ماهواره دارد - AFP

جمهوری اسلامی به غنی‌سازی اورانیوم همچنان ادامه می‌دهد، که به این معنا است احتمالا از آستانه ۸۴ درصد عبور کرده و به‌زودی به غلظت ۹۰ درصد می‌رسد.

«دیده‌بان ایران»، وب‌سایت پروژه ویسکانسین در زمینه کنترل تسلیحات هسته‌ای، سال گذشته متوجه شد که «سانتریفیوژهای ایران اورانیوم با خلوص مناسب تسلیحات تولید نکرده‌اند، که اورانیوم با غنی‌سازی ۹۰ درصد در ایزوتوپ یو-۲۳۵ است. تمام اورانیوم تولیدی ایران با درصدهای پایین‌تر بودند».

پس، تهران قصد دارد به کدام سو برود؟ این سوالی است که اورشلیم پست در تحلیلی به قلم ست فرانتزمن به آن می‌پردازد.

در اوایل هفته جاری، ویلیام برنز، رئیس سی‌آی‌ای، به سی‌بی‌سی نیوز گفت: «فکر نمی‌کنیم رهبر جمهوری اسلامی هنوز تصمیم گرفته باشد برنامه ساخت سلاح را، که به عقیده ما در پایان سال ۲۰۰۳ تعلیق یا متوقف شد، از سر بگیرد... در دو پایه دیگر برنامه غنی‌سازی، مشخص است که خیلی پیشرفت کرده‌اند.» او همچنین به برنامه موشکی ایران اشاره کرد که به «آستانه» هسته‌ای شدن نزدیک می‌شود.

مثلث ساخت سلاح

به عقیده فرانتزمن، غنی‌سازی، ساخت سلاح و موشک با قابلیت حمل بمب سه وجه پایه هرمی است که در راس آن کشوری هسته‌ای قرار دارد که می‌تواند با سلاح‌های دوربرد به هر نقطه از منطقه یا فراسوی منطقه حمله کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اگر به هرم هسته‌ای از این منظر نگاه شود، واضح است که یک پایه اکنون تقریبا ساخته شده است‌ــ غنی‌سازی ۹۰ درصدی. برنامه موشکی هم به‌خوبی پیش می‌رود، ایران چند موشک بالستیک و همچنین امکانات پرتاب ماهواره دارد.

در مورد بمب واقعی، در مورد سلاح چه؟ به نوشته دیده‌بان ایران، جمهوری اسلامی از ۱۶ کیلوگرم اورانیوم با غلظت بالا (حدود ۹۰ درصد یوـ‌۲۳۵) در مرکز هر سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد. تصور می‌شود ۱۶ کیلوگرم برای انفجار سلاح کافی باشد. این همان میزانی است که در طرح ساخت چنین سلاحی ذکر شده، که در بازار سیاه تسلیحات هسته‌ای موجود است و ایران به آن دسترسی دارد.

ایران اورانیوم را تا ۸۴ درصد غنی کرده است و موشک‌های دوربرد دارد. اما هنوز مشخص نیست در مورد ساخت و آزمایش سلاح هسته‌ای تا چه حد پیش رفته است، چیزی شبیه بمب‌هایی که آمریکا در سال ۱۹۴۵ ساخت یا بمب‌هایی که چین در دهه ۱۹۶۰، پاکستان در دهه ۱۹۹۰ و کره شمالی در سال ۲۰۱۷ آزمایش کرد.

تصمیم‌گیری در مورد قدم بعدی

فرانتزمن در ادامه می‌نویسد گزینه‌ها و نمونه‌‌های زیادی وجود دارد که ایران بخواهد دنبال کند. الان دهه ۱۹۴۰ نیست؛ ایران نمی‌تواند برای حمل سلاح هسته‌ای، بمب‌افکن دوربرد بسازد.

به عقیده نویسنده، بنابراین جمهوری اسلامی باید در مورد قدم بعدی تصمیم بگیرد. به نظر می‌رسد تهران ترجیح می‌دهد به ساخت سامانه حمل و پرتاب ادامه بدهد، به‌عنوان مثال موشک‌هایش را بهبود ببخشد، و می‌تواند این موضوع را با ادعای ساخت موشک دوربرد پنهان کند. تلاش برای ساخت و آزمایش سلاح هسته‌ای پیچیده و زمان‌بر خواهد بود و به تنش‌های بزرگی منجر می‌شود.

فرانتزمن در ادامه می‌افزاید ایران در مورد قدم بعدی باید با چین و روسیه هم مشورت کند. ایران نمی‌تواند دست به کاری بزند که دوستانش در پکن و مسکو را خشمگین کند، دوستانی که برایشان مهم نیست تهران موشک‌های بیشتری بسازد، اما‌ شاید برایشان مهم باشد خطر کند و سلاحی برای آزمایش بسازد.

نویسنده اورشلیم پست معتقد است ایران اکنون در مسیر جدیدی حرکت می‌کند که باید به‌زودی تصمیم‌های مهمی بگیرد. این تصمیم‌ها بر چگونگی ساخت هرم هسته‌ای ایران و حتی تمایلش به ادامه ساخت آن تاثیر می‌گذارد.