طالبان بار دیگر به جان مجسمه‌ها در افغانستان افتاد‌ه‌اند

گروه طالبان با تمام هنرهای تجسمی مخالف‌ است

مجسمه‌ اسب و سوارکار، نماد بازی بزکشی، را یک بازرگان بلخی چند سال پیش در میدان کامگار مزار شریف بنا کرده بود- Twitter/ @HameedGhafoori3

طالبان روز شنبه مجسمه‌های اسب در یک میدان بزرگ مزارشریف را ویران کردند. رسانه‌های محلی گزارش دادند که طالبان مجسمه این اسب‌ها را در تضاد با شریعت اعلام کرده‌اند. ذبیح‌الله نورانی، رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان در مزار شریف، به رسانه‌ها گفت که این مجسمه‌ها در راستای هماهنگ‌سازی ظاهر شهرها با فرهنگ اسلامی ویران شدند و قرار است به جای آن‌ها نمادی منطبق با روح اسلام ساخته شود.

مجسمه‌ اسب و سوارکار آن را که نماد بازی بومی بزکشی است، یک بازرگان بلخی چند سال پیش در میدان کامگار مزار شریف بنا کرده بود.

پیش از این و در اوایل سلطه طالبان نیز این گروه مجسمه عبدالعلی مزاری، رهبر حزب وحدت اسلامی، را که در سال ۱۹۹۶ به دست طالبان کشته شد، ویران کردند و پس از آن مجسمه‌های اسب در شهر تالقان در شمال افغانستان را از بین بردند. در اواخر مه ۲۰۲۲ هم تمامی تندیس‌های هنری دانشکده هنر دانشگاه کابل ویران را کردند و فعالیت‌ دانشکده‌های موسیقی، مجسمه‌سازی، نقاشی و تئاتر را تعطیل و استادان این درس‌ها را به‌صورت گروهی اخراج کردند.

طالبان کلا با هرگونه هنر تجسمی مخالف‌اند؛ به‌خصوص مجسمه‌سازی و نقاشی را مصداق بت‌پرستی می‌دانند. این گروه در دور اول حکمروایی خود بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱ هم با هرگونه هنر تجسمی و ثبت تصویر مخالفت می‌کردند. در نخستین ماه‌های تصرف کابل در سال ۱۹۹۶، طالبان به موزه ملی افغانستان در کابل هجوم بردند و تمامی تندیس‌های تاریخی را شکستند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آنان همچنین به هنرستان ملی افغانستان نیز حمله کردند تا تمامی نقاشی‌هایی را که نشان‌دهنده هیکل انسان‌ها و حیوانات بود از بین ببرند؛ اما به کمک یکی از کارمندان هنرستان ملی که روی نقاشی‌ پیکر انسان‌ها و حیوانات را موقتا با نقاشی پوشاند، بخشی از آثار نقاشی هنرمندان افغانستان سالم ماندند.

طالبان همچنین به آرشیو سازمان افغان فیلم هجوم بردند و بیشتر موجودی آرشیو افغان فیلم را از بین بردند. این گروه در دور اول رژیم خود، حتی عکس و ویدیو گرفتن را نیز قدغن کرده بودند و شهروندان افغانستان جز در گذرنامه عکس نداشتند و شناسنامه و کارت‌ شناسایی‌ها مختلف بدون عکس بودند.

با این حال بزرگ‌ترین جنایت طالبان از بین بردن تندیس‌های تاریخی بودا در شهر بامیان بود. این گروه به فرمان ملا عمر، رهبر آن زمان طالبان، نهم مارس ۲۰۰۱ با جاسازی هزاران کیلوگرم مواد منفجره در اطراف دو تندیس شهمامه و صلصال که بیش از دو هزار سال قدمت داشتند، این دو تندیس را ویران کردند؛ اقدامی که با وجود هشدار جامعه جهانی در مورد تخریب این دو تندیس انجام و گفته شد که این‌ها تندیس‌ها مصادیق بت‌پرستی در افغانستان‌اند. علمای سلفی پاکستان هم به ملا عمر لقب بت‌شکن دادند.

به نظر می‌رسد گروه طالبان آهسته‌آهسته قوانین سختگیرانه دوره اول خود را دوباره در افغانستان اجرایی می‌کنند. در حال حاضر زنان جز در بخش بهداشت و درمان، در هیچ عرصه اجتماعی حضور ندارند و زمزمه‌های شنیده می‌شود که طالبان می‌خواهند بخش درمان را نیز از وجود زنان خالی کنند.

بیشتر از جهان