حاصل جام جهانی قطر برای فیفا: یک میلیارد دلار افزایش درآمد

جام جهانی قطر با محدودیت‌هایی بی‌سابقه برگزار می‌شود؛ از جمله نوشیدن الکل یا محدودیت‌های اعمال شده بر همجنسگرایان

فیفا اعلام کرد که پس از بردن جام جهانی به قطر و در قیاس با دوره قبل، درآمدش بیش از یک میلیارد دلار افزایش داشته است. 

جیانی اینفانتینو،‌ رئیس فیفا، که به علت سخنانش در نشست آغازین مراسم جام جهانی ۲۰۲۲ در معرض انتقادهای گسترده قرار گرفته است، روز یکشنبه، ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان)، آخرین آمار را در اختیار فدراسیون‌های فوتبال کشوری قرار داد. در این آمار می‌بینیم که در بازه چهار ساله ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ (که به علت برگزاری جام در زمستان، پنج ماه طولانی‌تر از معمول بود) درآمد فیفا به ۷.۵ میلیارد دلار رسیده است، در حالیکه در دوره قبلی منتهی به جام جهانی در روسیه، ۶.۴ میلیارد دلار بود. 

حقوق پخش بازی‌ها از تلویزیون ۱۰ سال پیش فروخته شده است و بنابراین، افزایش چشمگیر درآمد را نمی‌توان به آن مربوط دانست. روزنامه «گاردین» لندن نوشت، به نظر می‌رسد دلیل این افزایش، بیشتر شدن حامیان مالی در این دوره، و نیز کاهش هزینه‌ها به دلیل کمتر بودن هزینه‌های لجستیکی در کشور کوچک قطر (در قیاس با روسیه که بزرگ‌ترین کشور جهان است) باشد . 

برخی شرکت‌های قطری در سال جاری به حمایت مالی گسترده از فیفا پرداختند. در ماه مارس اعلام شد شرکت دولتی نفت و گاز «قطر انرژی» یکی از شرکای جام جهانی خواهد بود. در همین ماه، این شرکت همراه با هواپیمایی دولتی «قطر ایرویز» و شرکت مخابرات «اوردو» (که ۶۷ درصد سهامش دولتی است)، جزو حامیان رده بالای جام جهانی معرفی شدند. گروه «بانک ملی قطر» (که آن هم عمدتا دولتی است) نیز «حامی اصلی خاورمیانه و شمال آفریقا»، و «بانک رسمی قطر» در طول جام جهانی، معرفی شد.

کوچک بودن کشور قطر باعث شده است که عملا تمامی مسابقات در یک شهر برگزار شود و هزینه‌های برگزاری به طرز چشمگیری کاهش یابد. بازی‌ها در هشت استادیوم برگزار می‌شوند که همه در شعاع ۵۰ کیلومتری دوحه واقع‌اند. در نتیجه، هتل‌ها و تجهیزات رسانه‌ای هم متمرکزند و هزینه سفر (که فیفا باید پرداخت کند) کاهش یافته است. 

مقام‌های فیفا تخمین می‌زنند این درآمد سرشار به معنی ۷۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری افزوده خواهد بود، و البته از این میان ۳۰۰ میلیون دلار برای موارد اضطراری مربوط به ویروس کرونا کنار گذاشته شده است. فیفا در چهار سال آینده بودجه برنامه «توسعه استعدادهای بین‌المللی» خود را نیز سالی ۲۰۰ میلیون دلار افزایش می‌دهد. این پروژه زیر نظر آرسن ونگر، مربی فرانسوی که سال‌ها سرمربی باشگاه آرسنال بود، اجرا می‌شود. فیفا، که سابقه طولانی فساد ساختاری و مالی دارد، همچنین گفته است که با افزایش بودجه، نظارت بر بودجه آن هم افزایش خواهد یافت. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ائتلافی از سازمان‌های غیردولتی و خیریه، از اینفانتینو خواسته‌اند که مبلغ ۴۴۰ میلیون دلار (که معادل مجموع جوایز جام جهانی است) برای پرداخت غرامت به کارگران مهاجری که در جریان ساخت استادیوم‌ها در قطر آسیب دیده‌اند، و خانواده‌های کارگران جان‌باخته، اختصاص دهد. رئیس فیفا روز شنبه، ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان)، به این موضوع پرداخت و گفت که صندوقی در این زمینه ایجاد می‌شود، اما میزان بودجه آن پس از جام جهانی تعیین خواهد شد و «هر کس مایل باشد، می‌تواند در آن سرمایه‌گذاری کند.» به نظر می‌رسد که این موضوع در جلسه روز یکشنبه اصلا مطرح نشده است. 

اینفانتینو در سخنان افتتاحیه، خود را با کارگران مهاجر و افراد دارای نارسایی‌های جسمی مقایسه کرد و از این بابت در معرض انتقادهایی قرار گرفت. در جام جهانی جنجالی امسال، حتی حضور چهره‌های سیاسی و هنری در قطر نیز با جنجال همراه است. از بریتانیا، نخست‌وزیر ولز نه‌تنها به قطر رفت، که از سخنان اینفانتینو نیز حمایت کرد. البته مایک دریک‌فورد (که از حزب کارگر است) گفت سخنان اینفانتینو او را به یاد گفته معروف دنیس هیلی، وزیر سابق خزانه‌داری بریتانیا و از چهره‌های افسانه‌ای حزب کارگر، می‌اندازد که گویا زمانی چنین گفته بود: «وقتی در سوراخی گیر افتادی، حفاری را متوقف کن.» اما او افزود که سخنان رئیس فیفا در مورد اینکه کشورهای غربی باید پیش از انتقاد از بقیه، به خودشان بپردازند، درست بوده است.

دریک فورد گفت: «ولز ملتی است که رو به بیرون نگاه می‌کند و فراگیر است و حقوق مردم واقعا برای ما اهمیت دارد. اما همیشه چنین نبوده است. ما در تاریخ خودمان هم زمان‌هایی داشته‌ایم که کارهایی کرده‌ایم، از جمله در سایر بخش‌های جهان، که با باورها و موازینی که امروز برای خودمان داریم، مطابق نبوده است. پس بگذارید یک لحظه به تاریخ‌های خودمان بیندیشیم.» 

با این حال، جام جهانی قطر در حالی برگزار می‌شود که بر تماشاگرانی که از نقاط مختلف جهان به این کشور حاشیه خلیج فارس آمده‌اند، محدودیت‌های بی‌سابقه‌ای اعمال شده است. دو روز پیش از نخستین بازی این دور از مسابقات، مقام‌های قطر با تغییر ناگهانی سیاستی که مدت‌ها پیش اعلام شده بود، گفتند که هواداران اجازه نخواهند داشت در استادیوم‌ها آبجو بنوشند. ماموران گمرکی نیز اعلام کرده‌اند که ورود هرگونه نوشیدنی الکلی از خارج کشور ممنوع است و در فرودگاه مصادره می‌شود. طبق قوانین موجود قطر، وارد کردن غیرقانونی الکل به کشور می‌تواند به سه سال زندان بینجامد. در برزیل نیز به دلیل سابقه بروز خشونت، نوشیدنی‌های الکلی در استادیوم ممنوع بود، اما فیفا با فشار بر این کشور، آن‌ را متقاعد کرد که در جام جهانی ۲۰۱۴ این اجازه را بدهد. جرومی والک، دبیرکل فیفا، در سال ۲۰۱۲ گفته بود مصرف نوشیدنی‌های الکلی [در طول برگزاری مسابقات] بخشی از جام جهانی است و فیفا در مورد آن مذاکره نخواهد کرد.

در قطر، فقط تماشاگرانی که در سوئیت‌های فوق‌لوکس استادیوم‌ها اقامت دارند، به نوشیدنی‌های الکلی دسترسی خواهند داشت. البته در مکان‌های تجمعات ویژه بیرون استادیوم و رستوران‌ها و میکده‌ها و هتل‌های خاصی در سراسر کشور نیز این اجازه داده شده است. در قطر نوشیدن علنی الکل ممنوع است و می‌تواند به شش ماه زندان یا بیش از ۸۰۰ دلار جریمه منجر شود. 

از دیگر ممنوعیت‌های موجود، این است که هرگونه تبلیغ مذهبی (جز اسلام)‌ ممنوع است. وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که راجع به جام جهانی در قطر منتشر کرده است، یادآوری می‌کند تبلیغ مذهبی [در جریان جام جهانی در قطر] می‌تواند به تعقیب قضایی منجر شود. حتی عمل به مذاهب غیر از اسلام نیز به راحتی ممکن نیست. در «محوطه مذهبی دوحه» چنین کاری ممکن است، اما در سایر نقاط می‌تواند به بروز مشکل‌هایی بینجامد. وزارت خارجه آمریکا در ویدیویی که راجع به قوانین قطر منتشر کرد، یادآوری می‌کند که غیر از الکل، ورود برخی اقلام دیگر نیز به قطر ممنوع است؛ از پورنوگرافی تا محصولات حاوی گوشت خوک. 

رسانه‌ها نیز هشدار داده‌اند که هرگونه انتقاد از دولت قطر، حتی در رسانه‌های اجتماعی، می‌تواند منجر به دستگیری شود. 

شاید مهم‌ترین محدودیت، ممنوعیت همجنس‌گرایی در قطر باشد که بر خلاف پیش‌بینی‌های قبلی، مقام‌های قطر انعطافی در مورد آن نشان نداده‌اند و اظهاراتی نیز در توهین به افراد همجنس‌گرا بیان کرده‌اند. وزارت خارجه آمریکا تاکید کرده است: «همجنس‌گرایی در قطر جرم جنایی است.» 

به گفته کنشگران حقوق بشر، افراد همجنس‌گرا در قطر در معرض خطر زندان و آزار مقام‌های مسئول قرار دارند.

بیشتر از فوتبال