صدها تن از افراد طالبان مجهز به سلاح‌های سبک و سنگین، روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه (۳ و ۴ آبان) به شهرستان بلخاب وارد شدند و در خانه‌های غیرنظامیان مستقر شدند. هرچند پیش از این طالبان حدود هزار نیروی مسلح در بلخاب مستقر کرده بودند، اما بار دیگر نیروهایشان را در خانه‌های مردم مستقر کردند تا از بروز دوباره درگیری در این شهرستان جلوگیری کنند.

محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و از رهبران سیاسی قوم هزاره، روز پنجشنبه در فیس‌بوکش نوشت: «رژیم تروریستی طالبان بار دیگر به ولسوالی بلخاب، سرزمین علم و فرهنگ، لشکرکشی کردند و صدها نفر نیروی تازه‌نفس را در منطقه‌ای به‌نام دره شاخدار مستقر کردند. به‌این‌ترتیب در آستانه زمستان سرد کوهستان، مردم را از خانه‌هایشان اخراج و خانه‌های مردم را به قرارگاه نظامی تبدیل کرده‌اند.»

محقق افزود طالبان به بهانه اینکه نیروهای مقاومت قصد دارند از مسیر دره شاخدار به این گروه حمله کنند، نیروهای جدیدشان را در خانه‌های ساکنان محل مستقر کردند و باعث آوارگی مردم شدند.

محقق از سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر و همچنین سازمان‌های کمک‌رسان خواست مانع کوچ اجباری ساکنان بلخاب به‌دست طالبان شوند و نگذارند در آستانه زمستان فاجعه بشری در آن شهرستان رخ دهد.

درگیری سنگینی میان طالبان و نیروهای تحت امر یک فرمانده ناراضی این گروه به‌نام مولوی مهدی در اواخر ژوئن رخ داد. در آن درگیری که حدود یک هفته ادامه داشت، شماری از افراد دو طرف درگیری کشته شدند. طالبان پس از یک هفته موفق شدند کنترل بلخاب را به‌دست بگیرند. مهدی مجاهد، تنها فرمانده هزاره‌تبار در صفوف طالبان بود که به دلیل آنچه تعصب قومی و انحصار قدرت می‌دانست، علیه رهبری این گروه مبارزه کرد.

مهدی مجاهد پس از عقب‌نشینی از مرکز بلخاب، در نواحی کوهستانی آن شهرستان سنگر نظامی ایجاد کرد، اما از درگیر شدن دوباره با طالبان خودداری کرد. وزارت دفاع طالبان اواسط اوت در بیانیه‌ای ادعا کرد که مولوی مهدی مجاهد را در هرات و مرز ایران کشته است. عکسی از مهدی مجاهد منتشر شد که او را در اسارت افراد طالبان نشان می‌داد. خانواده و نزدیکان مهدی تاکنون مرگ او را تایید نکرده‌اند و معتقدند که او زنده است و در زندان طالبان به‌سر می‌برد.

هر‌چند که جبهه نظامی مولوی مهدی متلاشی شد و پس از انتشار خبر کشته شدنش، افراد تحت امرش به ایران یا پاکستان گریختند، اما طالبان بار دیگر به بلخاب لشکرکشی کردند تا از وقوع حمله افراد برجا مانده جبهه مولوی مهدی جلوگیری کنند.

پس‌ازآنکه طالبان اوایل ژوئیه بر مرکز بلخاب مسلط شدند، حدود یک‌هزار نیروی مسلح این گروه در روستاهای بلخاب مستقر شدند. منابع محلی در آن زمان نیز به ایندیپندنت فارسی گفتند طالبان خانه‌های متنفذان قومی و نزدیکان مولوی مهدی را به قرارگاه نظامی تبدیل کرده‌اند و در جریان بازرسی خانه‌ها، اموال و دارایی مردم را غارت می‌کنند.

دفتر امور هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد، اواخر ژوئیه در گزارشی اعلام کرد که به دلیل وقوع درگیری در بلخاب، بیش از ۲۷ هزار تن از ساکنان این شهرستان، به کوه‌ها و دشت‌ها متواری شده‌اند.

تاکنون مشخص نیست که در پی لشکرکشی دوباره طالبان به بلخاب، چه تعدادی از ساکنان این شهرستان از خانه‌هایشان آواره شده‌اند.

بلخاب سرشار از معادن زغال‌سنگ و مس است و از منابع مهم کسب درآمد برای طالبان به شمار می‌رود. طالبان در ماه ژوئیه استخراج معادن این شهرستان را آغاز کردند و دست بازرگانان محلی و ساکنان بومی این شهرستان از منابع طبیعی آن کوتاه شد.

به نظر می‌رسد طالبان علاوه بر حفاظت از منابع مهم کسب درآمدشان در این منطقه، تلاش می‌کنند از بروز دوباره مقاومت مسلحانه در بلخاب جلوگیری کنند. جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود، در یک‌سال گذشته توانست فعالیت مسلحانه‌اش را از پنجشیر و بغلان، به استان‌های بدخشان و تخار گسترش دهد. این جبهه به‌شدت در تلاش است تا فرماندهان تاجیک، هزاره و ازبک را که در صفوف طالبان از انحصار قدرت در دست پشتون‌ها ناراضی‌اند، به خود جذب کند. عبدالحمید مجاهد در بدخشان و عبدالملک خان در پنجشیر، دو تن از فرماندهان ارشد طالبان بودند که به جبهه مقاومت ملی پیوستند و در درگیری‌ها کشته شدند.

به دلیل انحصار قدرت و خودداری طالبان از سهیم کردن فرماندهان غیر پشتون در رده‌های مهم دولتی، نارضایتی در میان اعضای غیر پشتون این گروه افزایش یافته است. در یک‌سال گذشته ثابت شد که فرماندهان غیر پشتون طالبان در صورت نارضایتی از رهبری این گروه، به جبهه مقاومت ملی ملحق می‌شوند. این نگرانی طالبان را وادار کرده است تا بیشترین نیروهای نظامی‌ را در مناطقی مانند پنجشیر، بدخشان، بغلان، تخار، غزنی، بامیان، بلخ و بلخاب که بیشتر ساکنانش تاجیک‌ و هزاره‌‌‌تبارند مستقر کنند تا از گسترش مقاومت مسلحانه جلوگیری شود.