ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی، درخصوص روند مذاکرات هسته‌ای گفت که اکنون آمریکا باید برای رسیدن به توافق هسته‌ای تصمیم نهایی را بگیرد.

رئیسی که برای شرکت در اجلاس سران پیمان شانگهای به سمرقند رفته است، در حاشیه این نشست در گفتگو با شبکه قطری الجزیره گفت: «برداشتن تحریم‌های ایران باید همراه با تضمین باشد و برای پیشرفت در موضوع مذاکرات مسئله تضمین‌ها باید حل شود.»

رئیسی در این گفتگو مذاکرات مستقیم با آمریکا درخصوص توافق هسته‌ای را بی‌فایده دانست و گفت که ‌منافع مردم ایران در مذاکرات مستقیم با آمریکا نیست.

ابراهیم رئیسی در ادامه با انتقاد از واشنگتن، تحریم‌های جدید آمریکا حین مذاکرات هسته‌ای را بر خلاف تمایل برای رسیدن به توافق دانست.

او با بیان اینکه دولت آمریکا باید اقداماتی در راستای اعتمادسازی با ایران اتخاذ کند، گفت: «غربی‌ها قبل از اینکه از ایران درخواست کنند که فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند باید این درخواست را از رژیم صهیونیستی کنند که سلاح کشتار جمعی در اختیار دارد.»

ابراهیم رئیسی همچنین درمورد مذاکرات ایران و عربستان نیز با اشاره به اینکه پنج دور از این مذاکرات میان دو کشور برگزار شده است و تاکید بر اینکه تهران به مذاکرات ادامه خواهد داد، گفت: «اگر قدرت های خارجی دخالت نکنند، حل مشکلات منطقه امکان‌پذیر خواهد بود.»

صحبت‌‎ها و شروط رئیسی در مورد برجام در حالی‌ مطرح شده است که پنهان‌کاری‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی باعث شده غرب اعتماد خود را نسبت به جمهوری اسلامی از دست بدهد و در پی انجام اقدامات تنبیهی علیه تهران باشد.

در همین راستا در پایان نشست روز چهارشنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دو سوم اعضای شورای حکام و به طور کلی ۵۶ کشور جهان از بیانیه غیرالزام‌آور بریتانیا، آلمان، فرانسه و آمریکا با هداف افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران برای دریافت پاسخ‌های آژانس درباره رد اورانیوم غنی‌نشده در سه سایت اعلام نشده حمایت کردند.

این بیانیه در محکومیت نبود همکاری موثر جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مسائل موسوم به «پادمانی» صادر شد. این بیانیه در حالی صادر شده است که مذاکرات احیای برجام به وضوح در بن‌بست به‌سر می‌برد و امید به دستیابی به نتیجه در کوتاه‌مدت، کاهش یافته است.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز همان روز در حاشیه نشست عمومی پارلمان اروپا در استراسبورگ به‌صراحت اعلام کرد که مذاکرات هسته‌ای با حکومت ایران به بن‌بست رسیده است. به‌گفته بورل، دست‌کم در کوتاه‌مدت نباید انتظار پیشرفتی در مذاکرات هسته‌ای با ایران داشت.

یک روز پس از این بیانیه بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، در آخرین موضع‌گیری خود گفت برجام با جمهوری اسلامی در حالت کما قرار دارد و بعید است که به‌زودی احیای آن انجام شود. خبرگزاری رویترز روز پنج‌شنبه ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۱ در گزارشی به‌نقل از وزیر دفاع اسرائیل نوشت: «به نظر می‌رسد توافق هسته‌ای ایران در بخش اورژانس است.»

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه در کنفرانسی خبری گفت: «تنها یک دلیل وجود دارد که چرا ما به تفاهم متقابل برای پایبندی به برجام نرسیده‌ایم واین دلیل است که تهران پیشنهاد منطقی ارائه شده توسط اتحادیه اروپا را نپذیرفته است.»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «از جواب ایران مشخص است که هنوز شکاف‌هایی وجود دارد. پاسخ ایران ما را در موقعیت نزدیک به توافق قرار نداد، اما ما همچنان باور داریم تا زمانی که بازگشت متقابل به پایبندهای برجامی در راستای منافع ایالات متحده و امنیت ملی کشور باشد، برای نهایی کردن توافق دیر نیست.»

محمد مرندی، مشاور ارشد تیم مذاکره‌کننده حکومت ایران، روز پنجشنبه، در توییتی طرف‌های دیگر مذاکره را به تغییر موضع در مورد فرایند مذاکرات احیای برجام متهم کرد و مدعی شد آخرین پاسخ جمهوری اسلامی ایران به پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا «دقیق» بوده است.

مرندی در عین‌حال اعلام کرد علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه و سرپرست تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی در مذاکرات وین، همراه با ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، به نیویورک سفر خواهد کرد تا در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کند.